HTR2A
Receptor 5-HT2A je podtip receptora5-HT2 porodice serotononskih G protein-spregnutih receptora (GPCR).[4] Recweptor 5-HT2A je receptor ćelijske površine.[5] 5-HT je skraćenica za 5-hidroksi-triptamin, koji je serotonin. Ovo je glavni podtip ekscitacijskog receptora među GPCR za serotonin, iako 5-HT2A također može imati inhibitorni učinak[6] na određenim područjima kao što su vizuelni i orbitofrontalni korteks.[7] Ovaj receptor je prvi put zapažen po svom značaju kao meta serotonergični psihodelični lijekovi kao što su LSD i psilocibinska gljiva. Kasnije se vratio na vidjelo jer je utvrđeno da je barem djelomično posredovao u djelovanju mnogih antipsihotičnih lijekova, posebno atipskih.
Smanjena regulacija postsinapsnihih receptora 5-HT2A je adaptivni proces izazvan hroničnom primjenom selektivnih inhibitora preuzimanja serotonina (SSRI) i atipskih antipsihotika. Samoubilački i na drugi način depresivni pacijenti imali su više receptora 5-HT2A od normalnih pacijenata. Ovi nalazi ukazuju na to da je postsinapsna prekomjerna gustoća 5-HT2A uključena u patogenezu depresije.[8]
Paradoksalna podregulacija receptora 5-HT2A može se primijetiti s nekoliko antagonista 5-HT 2A.[9] Prema tome, umjesto tolerancije, od antagoniste 5-HT2A očekivala bi se reverzna tolerancija. Međutim, na ovom mjestu postoji barem jedan antagonist za koji je pokazano da poboljšava receptore 5-HT2A.[10] Osim toga, nekoliko drugih antagonista možda neće uticati na broj receptora 5-HT2A.[11] Ipak, nadregulacija je prije izuzetak nego pravilo. Niti tolerancija niti odskok ne primjećuju se kod ljudi s obzirom na SWS koji promovira efekte antagonista 5-HT2A.[12]
Aminokiselinska sekvenca
Dužina polipeptidnog lanca je 471 aminokiselina, a molekulska težina 52.603 Da.[13]
| 10 | 20 | 30 | 40 | 50 | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| MDILCEENTS | LSSTTNSLMQ | LNDDTRLYSN | DFNSGEANTS | DAFNWTVDSE | ||||
| NRTNLSCEGC | LSPSCLSLLH | LQEKNWSALL | TAVVIILTIA | GNILVIMAVS | ||||
| LEKKLQNATN | YFLMSLAIAD | MLLGFLVMPV | SMLTILYGYR | WPLPSKLCAV | ||||
| WIYLDVLFST | ASIMHLCAIS | LDRYVAIQNP | IHHSRFNSRT | KAFLKIIAVW | ||||
| TISVGISMPI | PVFGLQDDSK | VFKEGSCLLA | DDNFVLIGSF | VSFFIPLTIM | ||||
| VITYFLTIKS | LQKEATLCVS | DLGTRAKLAS | FSFLPQSSLS | SEKLFQRSIH | ||||
| REPGSYTGRR | TMQSISNEQK | ACKVLGIVFF | LFVVMWCPFF | ITNIMAVICK | ||||
| ESCNEDVIGA | LLNVFVWIGY | LSSAVNPLVY | TLFNKTYRSA | FSRYIQCQYK | ||||
| ENKKPLQLIL | VNTIPALAYK | SSQLQMGQKK | NSKQDAKTTD | NDCSMVALGK | ||||
| QHSEEASKDN | SDGVNEKVSC | V |
- Simboli
Distribucija
5-HT2A je široko eksprimiran u centralnom nervnom sistemu (CNS).Ispolava se u blizini većine područja bogatih serotonergijskim terminalima, uključujući neokorteks (uglavnom prefrontalni, parietalni i somatosenzorni korteks) i olfaktorni tuberkulom. Posebno visoke koncentracije ovog receptora na apikalni dendritima piramidnih ćelija u sloju V korteksa mogu modulirati kognitivne procese, radnu memoriju i pažnju[14][15][16] pojačavanjem oslobađanja glutamata, nakon čega slijedi složen raspon interakcija s 5-HT1A,[17] GABAA,[18] adenozin A1,[19] AMPA,[20] mGluR2/3,[21] mGlu5,[22] i receptori OX2.[23][24] U malom mozgu pacova, protein je takođe pronađen u Golgijevim ćelijama zrnastog sloja,[25] i u Purkinjeovim ćelijama.[26][27]
Na periferiji je visoko eksprimiran u trombocitima i mnogim tipovima ćelija kardiovaskularnog sistema, u fibroblastima i u neuronima perifernog nervnog sistema. Osim toga, ekspresija iRNK za 5-HT2A primijećena je kod ljudskih monocita.[28] Distribucija agonista receptora 5-HT2A/2C u cijelom tijelu, [11C] Cimbi-36 pokazuje unos u nekoliko unutrašnjih organa i smeđe masno tkivo (BAT), ali nije jasno predstavlja li to specifično vezivanje za receptore 5-HT2A.[29]
Signalna kaskada
Poznato je da se receptor 5-HT2A prvenstveno spaja sa Gαq putem transdukcije signala. Nakon stimulacije receptora preko agonista, Gαq i β-γ podjedinice disociraju kako bi pokrenuli nizvodne efektorske putove. Gα q stimulira aktivnost fosfolipaza C (PLC), što kasnije podstiče oslobađanje diacilglicerola (DAG) i inozitol-trifosfata (IP3), koji zauzvrat stimuliraju aktivnost protein-kinaza C (PKC) i oslobađanje Ca2+.[30]
Efekti
Fiziološki procesi posredovani receptorom uključuju:
- CNS: neuronska ekscitacija, halucinacije, iskustvo izvan tijela i strah. Primarno odgovorni za psihodelične učinke povezane s agonistima receptora 5-HT2A, kao što su LSD, DMT itd.[31][32]
- Aktivacija receptora 5-HT2A putem 2,5-dimetoksi-4-jodoamphetamina (DOI) proizvodi snažne protivupalne učinke u nekoliko tkiva, uključujući kardiovaskularno i crijevo. Drugi agonisti 5-HT2A, poput LSD-a, također imaju snažna protivupalna djelovanja protiv TNF-alfa-inducirane upale.[33][34]
- Aktivacija receptora 5-HT2A u hipotalamusu uzrokuje povećanje hormonskih razina oksitocina, prolaktina, ACTH, kortikosterona i renina.[35][36]
- Uloga u pamćenju i učenju[16][37][38]
- Uloga u artralgijama.[39][40]
- Uloga u Alzheimerovoj bolesti.[41]
- Kontrakcija glatkih mišića u crijevima.[5]
- Vjerovatna uloga u paralizi sna.
Genetika
Receptori 5-HT2A kodirani su genom HTR2A .Kod ljudi gen se nalazi na hromozomu 13.Gen se ranije zvao samo HTR2 do opisa dva povezana gena HTR2B i HTR2C.Za HTR2A je identificirano nekoliko zanimljivih polimorfizama):A-1438G (rs6311),C102T (rs6313) iHis452Tyr (rs6314).Za ovaj gen postoji mnogo više vezanih polimorfizama.U dokumentu iz 2006. godine navedeno ih je 255.[42]
Vjerojatna uloga u fibromialgiji kao polimorfizmi T102C gena 5HT2A bili su česti u pacijenata s fibromialgijom.[43]
Smatra se da se ljudskii gen HTR2A sastoji od tri introna i četiri egzona i da se preklapa s ljudskim genom HTR2A-AS1 ,koji se sastoji od 18 egzona.[44] Postoji više od 200 organizama koji imaju orthologa s ljudskim HTR2A. Najbolje dokumentirani ortolozi za gen HTR2Asu mišji[45] i zebricin.[46] Postoji osam paraloga za gen HTR2A. Poznato je da gen HTR2A stupa u interakciju i aktivira gene za G-proteine kao što su GNA14, GNAI1, GNAI3, GNAQ, i GNAZ.[47] Ove interakcije su kritične za ćelijsku signalizaciju [48][49] i homeostazu [50] imnogih organizama.[51]
U ljudskom moždanom tkivu regulacija HTR2A varira ovisno o regiji: frontalni korteks, amigdala, talamus, moždano stablo i mali mozak. U radu iz 2016. otkrili su da HTR2A prolazi kroz različite prerade, uključujući i alternativnua akceptorska mjesta, preskakanje egzona , rijetku upotrebu egzona i zadržavanje introna.
Mehanizmi regulacije
Postoji nekoliko mehanizama regulacije za gen HTR2A koji je reguliran metilacijom DNK na određenim mjestima vezanja za transkript.[52][53] Ostali mehanizmi za ispravnu regulaciju ekspresije gena postižu se alternativnom preradom. Ovo je kotranskripcijski proces, koji omogućuje generiranje više oblika transkripta iRNK iz jedne kodirajuće jedinice i pojavljuje se kao važna kontrolna tačka za ekspresiju gena. U ovom procesu, egzoni ili introni mogu biti uključeni ili isključeni iz prekursorne-iRNK, što rezultira u više zrelih varijanti iRNK.[54] Ove varijante iRNK rezultiraju različitim izoformama koje mogu imati antagonističke funkcije ili različite obrasce ekspresije, dajući ćelijama plastičnost i prilagodljivost.[55] One study found that the common genetic variant rs6311 regulates expression of HTR2A transcripts containing the extended 5’ UTR.
Jedno istraživanje otkrilo je da uobičajena genetička varijanta rs6311 regulira ekspresiju transkripata HTR2A koji sadrže prošireni 5' UTR.
Pridruženi psihijatrijski poremećaji
Nekoliko studija je pokazalo veze između polimorfizma -1438G/A i poremećaja raspoloženja, kao što je bipolarni poremećaj[56]i glavni depresivni poremećaj.[57]
Između polimorfizma T102C i shizofrenije pronađena je slaba veza s omjerom vjerovatnoće od 1,3.[58]
Ovaj polimorfizam je također proučavan u odnosu na pokušaje samoubistva, pri čemu je studija među pokušajima samoubistva otkrila višak genotipova C/C.[59]
Ove pojedinačne studije, međutim, možda ne daju potpunu sliku: pregled iz 2007. koji se bavi učinkom različitih jednonukleotidnih polimorfizama objavljen u odvojenim studijama navodi da su "studije genetičke povezanosti" varijanti gena "HTR2A" s psihijatrijskim poremećajima ] pr kontradiktorne i općenito sa negativnim rezultatima "bez učešća, male ili neopisane uloge genetičke varijante gena".[60]
Polimorfizmi u promotorskom genu, koji kodira rani odgovor na rast 3 (EGR3) povezani su sa shizofrenijom. Studije su pokazale vezu između EGR3 i HTR2A i ponašanja sličnog shizofreniji kod transgenih životinja.[61][62] Exactly how these results translate over to further biopsychological understanding of schizophrenia is still widely debated.[63][64] Postoje neki dokazi da disfunkcija "HTR2A" može uticati na farmakološke intervencije.[65]
Odgovor na liječenje
Čini se da je i genetikčka osnova donekle povezana s količinom nuspojava u liječenju velikog depresivnog poremećaja.[66]
Veze sa zloupotrebom supstanci
Pokazalo se da polimorfizmi receptora 5-HT2A kodirajućem genu HTR2A (rs6313 i s6311) imaju sukobljeneveze sa zloupotrebom alkohola. Naprimjer, prijavljeno je da polimorfizam gena za kodiranje 5-HT2A receptora HTR2A (rs6313) predviđa niže pozitivno očekivano trajanje alkohola u krvi, veću odbijajuću samoefikasnost i manju zloupotrebu alkohola u uzorku od 120 mladih odraslih osoba. Međutim, ovaj polimorfizam nije ublažio veze između impulzivnosti, spoznaje i zloupotrebe alkohola [67] Postoje i oprečni rezultati jer su druge studije otkrile povezanost polimorfizama T102C sa zloupotrebom alkohola.[68][69]
Uticaj lijekova na ekspresiju gena
Postoje neki dokazi da obrasci metilacije mogu doprinijeti relapsu ponašanja kod ljudi koji koriste stimulanse.[70] Kod miševa, psihotropni lijekovi kao što su DOI, LSD, DOM i DOB proizveli su različite obrasce transkripcije među nekoliko različitih regija mozga.
Reference
Dopunska literatura
- Perez-Aguilar JM, Shan J, LeVine MV, Khelashvili G, Weinstein H (novembar 2014). "A functional selectivity mechanism at the serotonin-2A GPCR involves ligand-dependent conformations of intracellular loop 2". Journal of the American Chemical Society. 136 (45): 16044–54. doi:10.1021/ja508394x. PMC 4235374. PMID 25314362.
Vanjski linkovi
- "5-HT2A". IUPHAR Database of Receptors and Ion Channels. International Union of Basic and Clinical Pharmacology. Arhivirano s originala, 18. 11. 2016. Pristupljeno 2. 8. 2021.
- 2A+Receptor 5-HT2A Receptor na US National Library of Medicine Medical Subject Headings (MeSH)
- Lokacija ljudskog genoma HTR2A i stranica sa detaljima o genu HTR2A u UCSC Genome Browseru.
- P28223
Šablon:G protein-spregnuti receptoriŠablon:Opsesivno -kompulzivni poremećajŠablon:HalucinogeniŠablon:Hipnotici i sedativi