Proteomika je istraživanje proteina u velikim razmerima sa osobitim fokusom na njihovu strukturu i funkcije. U praksi, to je interdisciplinarno i preklapajuče područje genomike i bioinformatike, odnosno biologije i hemije.[1][2]
Proteini su vitalni sastojci živih organizama, bilo kao gradivni ili katalizatori životnih reakcija i procesa. Glavne su komponente fizioloških metaboličkih puteva u ćelijama. Termin proteomika je formuliran 1997.[3] po analogiji sa pojmom genomika, koja proučava genome. Termin proteom je mešavina reči protein i genom, koju je skovao Mark Vilkins 1994.[4][5]
Proteom je sveukupni set proteina[5] koji neki organizam proizvodi ili modificira. Njegov sadržaj temporalno varira, u zavisnosti od različitih uvjeta, odnosno stresova kojima su ćelije i/ili organizam izloženi. Proteomika je interdisciplinarno područje koje je u znatnoj mjeri oformljeno na temelju istraživanja u okviru razvoja Projekta ljudskog genoma. Obuhvata naučna istraživanja i objašnjenja proteoma u sveobuhvatnoj intracelularnoj proteinskoj konstelaciji i strukturi i njegovom jedinstvenom sinergističkom djelovanju. Imajući to u vidu, proteomika je značajna komponenta funkcionalne genomike.
Iako se termin proteomika općenito odnosi na eksperimentalnu analizu proteina velikih razmera, istovremano se upotrebljava i za prečišćavanje proteina i masenu spektrometriju.
| Genomika |
|
|---|---|
| Bioinformatika |
|
| Strukturna biologija |
|
| Istraživački alati |
|
| Organizacije |
|
| |
