ЦӀий

ЦӀий (лат. sanguis) — организман чуьра тӀуьна а, лела а вовшахтасаран хьаса. Лаьтта тӀуьначу хьолехь — плазмех — а цунна чохь йолчу кепатоьхна дакъолгех (клеткех а, клеткех евллачех а): эритроцитех, лейкоцитех, тромбоцитех. Лела къевлина пхенийн системехула тоьтту цхьаьна эшшара детталучу аго дегӀан кхечу хьесех кхетта а дац гистогематикин пардо хиларна.

БукъадаьӀахк йолчеран цӀийн цӀен бос бу (сирлачун тӀера таьӀна-цӀен тӀекхаччалц) эритроциташкахь кислород дӀахьогемоглобин хиларна.Адаман кислородах дуьзна цӀий (некъийн) сирла-цӀен хуьлу, иза доцург (пхенийн) алсама таьӀна хуьлу. Цхьайолчу моллюскийн а, гезгийн тайпанийн а цӀий (нийса аьлча, гемолимфа) айсийна хуьлу гемоцианинан бахьнехь^[⇨].

Юккъера барам стеган цӀийн барам 5,2 л, зударийн — 3,9 л^[1]:93, ткъа дуьнен тӀедевлла берийн — 200—350 мл^[2]. ЦӀийн дозаллин дакъа воккхачу стеган хуьлу 6—8 %^[2].

Адаман цӀий кхоллало цӀий доккху гӀодан клеткех, церан барам бу 30 000 гергга, коьртаниг даьӀахкан тӀамрехь, ткъа кхин а дуткъа йуьхьанпейеран бляшкашкахь, тимусехь, йекхоийн шоддашкахь а Ӏонжарехь а^[2].

ЦӀий Ӏамош долу медицинин декъах гематологи.