Чулацаман тӀегӀо

Ӏарамийн абат

ХӀара йаззам Википеди чуьра бу — маьрша энциклопеди
(Ӏарамийн йоза тӀера хьажжина кхуза)
Ӏарамийн йоза
Йозан тайпаконсонантан
МеттанашӀарамийн меттанаш, иврит, шеман
Кхолладелла меттигГергара Малхбале
Кхоьллина терахьвайн эрал хьалхара X—VII бӀешераш
Мурвайн эрал VIII бӀешо хьалха — VI бӀешо
Йозан агӀоАьтту агӀонера аьрру агӀорхьа
СхьадаларФиникийн йоза
Кхиинашеман, набатейн, пехлевийн, согдийн, кхин а йозанаш
ISO 15924Armi
Йозан масала
Хьажа иштта проект «Лингвистика»

Ӏа́рамийн йо́за — фонетикан йозанан консонантан система, кхиина Финикийн йозанах.

Историнисйе

Ӏарамийн йоза, иштта финикийн йозанах кхиина йолу грекийчуьнга терра, дижира Малхбален абатийн Ӏарамийн генна бух тӀе — Малхбузен абатийн бух хилла грекийн абат санна. Ӏарамийн йозано шен хьаьркаш тохарца а, матрес лекционисца а кхоьллира цхьа могӀа ладаме абаташ Гергарчу Малхбалера а, Къилбаседа Африкера а, Азера а, царна йукъахь йу Ӏаьрбийн а, хӀинцалера жуьгтийн а абаташ, ткъа иштта тайп-тайпана ХӀиндин йозанаш а (брахми а, кхин дӀа деванагари а), царех схьайевлла Къилба-Малхбузен а, Йуккъера Азин а (царна йукъахь тайн а, монголийн а йозанаш) абаташ.

Ӏарамийн йоза даьржина хилар доьзна ду, Ӏарамийн мотт а, йоза а вайн эрал хьалхара VIII бӀешеран чеккхенгара дуьйна Гергарчу Малхбалехь дуьненайукъара кехаташ йаздаран а, мотт бийцаран а гӀирс хилар бахьнехь, АхеменидгӀара мехкаш дохучу хенахь ГӀажарийн империн дипломатин меттан а, йозанан а статус йелла.

Ӏарамийн мотт буьйцучу хьолехь йара деланийн культаш; хӀинца а йолу мандейгӀеран динан сектийн (хӀинцалера Иран а, Ӏиракъ а; масех бӀе мандей веха кхин а АЦШ а, Австралехь а) дисина деза жайнаш, уьш йаздина Ӏарамийн меттан мандейн меттадекъаца, и меттадакъа леладо динан гӀуллакхехь а, ткъа цуьнан уггаре тӀаьхьара кеп, цхьацца хаамашца, лелайо вовшашца къамел деш 1 эз. гергга стага Ӏиракъехь; кхин иранан мандейш буьйцу гӀажарийн мотт, ткъа Ӏиракъанчара — Ӏаьрбийн.

VII бӀешарахь Ӏаьрбаша мехкаш а даьхна, халифат кхоьллинчул тӀаьхьа шеман-Ӏарамийн меттадекъаш аратеттира Ӏаьрбийн матто; амма и процесс йеха а йара, дукхаха ерг чекх ца йелира XV бӀешарахь бен. Ӏарамийн меттан тахана долу тӀаьхьенан меттанаш, ассирийн а, мандейн а меттадакъа доцуш, Шеман масех эвлан лиер ду (хьажа МаӀалула, Соййидная), цигахь веха масех эзар стаг, дукхаха берш керстанаш.

Шеман-Ӏарамийн литература чӀогӀа шуьйра йу, доккха историн маьӀна долуш а йу: йуккъера бӀешерийн исламан ойлан къегина мур хилира шен заманахь ширагрекийн философийн, дукхаха дерг Аристотелан Ӏарамийн матте, тӀаьхьа Ӏаьрбийн матте гочдар бахьнехь.

Абатнисйе

Паччахь Ашокин шина меттана (Ӏарамийн текст лахахь) грекийн-Ӏарамийн йоза (вайн эрал III бӀешо хьалха, Кандагар)

Ӏарамийн меттан империн абат.

Элпан цӀеЭлпан кепЭлпЖуьгтийчун
эквивалентан		Ӏаьрбийчун
эквивалентан		Шеман
эквивалентан		Аз
Алаф𐡀אأܐ/ʔ/; /aː/, /eː/
Бет𐡁בبܒ/b/, /β/
Гамал𐡂גجܓ/ɡ/, /ɣ/
Далат𐡃דدܕ/d/, /ð/
ХӀе𐡄הﻫܗ/h/
Вав𐡅וوܘ/w/; /oː/, /uː/
Зайн𐡆זزܙ/z/
Хьет𐡇חخ,حܚ/ħ/
ТӀет𐡈טطܛэмфатич. /tˤ/
Йуд𐡉יيܝ/j/; /iː/, /eː/
Каф𐡊כ ךكܟܟ/k/, /x/
Ламад𐡋לلܠ/l/
Мим𐡌מ םمܡܡ/m/
Нун𐡍נ ןنܢܢ ܢ/n/
Семкат𐡎סسܣ/s/
Ӏайн𐡏עغ,عܥ/ʕ/
Пе𐡐פ ףفܦ/p/, /ɸ/, (/f/)
ЦӀаде, 𐡑צ ץصܨэмфатич /sˤ/
Кхоф𐡒קقܩ/q/
Реш𐡓רرܪ/r/
Шин𐡔שش,سܫ/ʃ/
Тав𐡕תت,ثܬ/t/, /θ/

Хьажа кхин анисйе

Хьажоргашнисйе

Хьост — «https://www.search.com.vn/wiki/?lang=ce&title=Ӏарамийн_абат&oldid=10099986»
🔥 Top keywords: Коьрта агӀоВикипеди:ФорумЭджворт (Пенсильвани)ШолгӀа дуьненан тӀомАхмадов, Муса Магомедович.neКеп:Динан адамНохчийчуьра акхаройВикипеди:Цуьнах лаьцнаГӀирс:ЛахарВикипеди:ГӀоГӀирс:Керла нисдаршВикипедиКеп:Динан цхьаьнакхетарКеп:Адам/ИсламВикипеди:Йукъараллин ковБадуев, СаьӀид СулеймановичАль-БарбахӀариБарта кхоллараллаКиранцНохчийчоьАмерикин Цхьаьнатоьхна ШтаташКов:Карара хилларшНохчийн моттЙоккха БританиВикипеди:Хаьржина йаззамашВикипеди:Йаззам кечбарКеп:Динан цхьаьнакхетар/docХьанбалийн мазхӀабВикипеди:Элпнашца гайтарМухьаммадВикипеди:Бакъонаш а, куьйгалла аInstagramБексултанов, Муса ЭльмурзаевичКеп:Infobox softwareВикипеди:Массо а маттахь хилайеза агӀонашАрсанукаев, Шайхи Ӏабдулмуслиман воӀВикипеди:Категорешца лахарГорник (Айова)