ئاو لەسەر مەریخ

ئاو لەسەر مەریخ کەمتر هەیە بە بەراورد بە زەوی. زۆربەی ئەو ئاوەی کە ناسراوە لە کرایۆسفێر (پەرمافرۆست و کاپی جەمسەریs)دایە. ئاوی شل نییە. تەنها بڕێکی کەم لە هەڵمی ئاو لە بەرگەهەوا تەنکدا هەیە.^[١]بارودۆخی سەر ڕووی هەسارەکە پشتگیری لە بوونی ئاوی شل بۆ ماوەیەکی درێژخایەن ناکات. تێکڕای پەستان و پلەی گەرمی بەرگەهەوا زۆر نزمە، کە ئاو بەستوو دەکات. بەڵام پێدەچێت سەردەمانێک مەریخ ئاوی شلەی بەسەر ڕووی زەویدا دەڕژا.^[٢][٣] ئەمەش دەبێتە هۆی دروستبوونی ڕووبەری گەورە وەک ئۆقیانوسی زەوی.^{[٤][٥][٦][٧]}

کۆمەڵێک نیشانەی ئاو لەسەر ڕووی ئاو یان لە ژێر ڕووی ئاودا هەیە، ئێستا یان لە ڕابردووی دووردا.^[٨] ئەمانە بریتین لە قەرەوێڵەی چەم، کڵاوەی سەھۆڵیی جەمسەری، پێوانەکردنی سپێکترۆسکۆپی، کانیاوی وەرینی. هەروەها، کانزاکان هەن کە زۆرجار دروست دەبن کاتێک ئاوی شل (وەک گۆیتایت)، خۆڵەمێشی، هێماتیتی بلوری، فیلۆسیلیکاتەکان، ئۆپال. ، و سولفات.^{[٩][١٠][١١][١٢][١٣]}کەشتییەکانی فڕینی مەریخ وەک ڤایکینگ، مەریخ ئۆدیسێ، مەریخ گڵۆباڵ ڕووپێو، مەریخ ئێکسپرێس، و مەریخ سیخوڕی ئۆربیتەر کامێرایان هەبوو. وێنەی ئەو شتانەیان گرت کە پێدەچوو دەریاچە کۆنەکان بن، دۆڵی ڕووبارەکان کۆن بن، و سەهۆڵبەندانی بەربڵاو بن.^{[١٤][١٥][١٦][١٧][١٨]} سپێکترۆمێتری تیشکی گاما کە بە دەوری خۆیدا دەسوڕێتەوە، سەهۆڵی تەنها لە ژێر ڕووی زۆربەی هەسارەکەدا دۆزیەوە. هەروەها رادار توێژینەوەکان سەهۆڵێکیان دۆزیەوە کە وا بیردەکرایەوە سەهۆڵبەندان بن. فۆنیکس نیشتنەوەی سەهۆڵی لەسەر مەریخ نیشان دا کاتێک نیشتەوە. هەروەها فۆنیکس توانەوەی سەهۆڵی نیشان دا، بەفر کەوتە خوارەوە، تەنانەت دڵۆپەکانی ئاوی شلی بینی.^{[١٩][٢٠][٢١]}ڕاپۆرتێکی ئەم دواییە باس لەوە دەکات کە هێڵە تاریکەکانی مەریخ لەسەر ڕووی مەریخ کاریگەری ئاویان لەسەر بووە.^[٢٢]