زمانی مالایی

 

مالایی
Bahasa Melayu
بھاس ملايو
داڕێژە:Script/Rejang
مالیزی/ئیندۆنیزی[١]
خوێندنەوە[ba.ha.sa mə.la.ju]
قسەی پێدەکرێ لەبروونای، ئیندۆنیزیا، مالیزیا، سینگاپوور، باشووری تایلەند، دوورگەی کریسمس، دوورگەکانی کۆکۆس
ڕەگەزمالاییەکان
(ھەروەھا مالایفۆنێس)یشان پێ دەوترێ
ژمارەی ئاخێوەرانL1 – ٧٧ ملیۆن  (٢٠٠٧)ne2007
سەرجەم (L1 و L2): ٢٠٠–٢٩٠ ملیۆن (٢٠٠٩)[٢]
بنەماڵەی زمان
ئاسترۆنیسان
  • مالایۆ-پۆلینیسان
    • مالایۆ-سومباوان (?)
      • مالایک
        • مالایی
شێوە ستانداردەکان
ئیندۆنیزی (بەناوی Bahasa Indonesia)
مالیزی (بەناوی Bahasa Melayu)[fn ١]
سیستەمی نووسین
  • لاتین (ئەلفوبێی مالایی)
  • عەرەبی (ئەلفوبێی جاوی)[٣]
  • Arabic (Pegon script) (In Indonesia)[٤]
  • Thai alphabet (in Thailand)
  • ھێڵکاری مالایی
    لە کۆندا شێوە نووسینی پاڵاڤا، شێوە نووسینی کاوی، شێوە نووسینی ئوولو، شێوە نووسینی ڕێجانک
ڕەوشی فەرمیبوون
زمانی فەرمییە لەداڕێژە:Startplainlist
بە زمانی کەمینە ناسراوە لە
Thailand (as Pattani Malay)
سامان دەدرێتەوە بەدەستی
  • Language Development and Fostering Agency in Indonesia
  • Institute of Language and Literature in Malaysia
  • Language and Literature Bureau in Brunei
  • Malay Language Council in Singapore
  • Brunei–Indonesia–Malaysia Language Council – MABBIM (a trilateral joint venture)
کۆدەکانی زمان
ISO 639-1ms
ISO 639-2may (B)
msa (T)
ISO 639-3msa – Macrolanguage
Individual codes:
zlm – مالایی (تاکەکەسی)
kxd – مالایی بروونایی
ind – ئیندۆنیزی
zsm – مالایی ستاندارد
jax – جابی مالایی
meo – کیدا مالایی
kvr – کرینجی
xmm – مالایی مانادۆ
min – مینانکاباو
mui – موسی
zmi – نێگەری سیمبیلان
max – مالایی مۆلۆکانی باکووری
mfa – کێلانتان-پاتانی مالایی
coa – کۆکس مالایی
bjn – بانجاریسی
bew – بێتاوی
msi – سابا مالایی
mqg – کۆتا بانگون کوتای مالایی
Linguasphere31-MFA-a
[[File:
|250px]]
نەخشەی ئەو ناوچانەی بە مالایی-ئیندۆنیزی قسە دەکەن:

██ ئیندۆنیزیا██ مالیزیا██ سینگاپوور و بروونای██ تێموری ڕۆژھەڵات

██ باشووری تایلەند و دوورگەی کۆکس
قسەکەرێکی کیدا مالایی
قسەکەرێکی ئیندۆنیزی
قسەکەرێکی مالایی

مالایی یان مالیزی ( /məˈl/؛ [٦] Malay:،بە جاوی : بهاس ملايو ، ڕێجانگ : داڕێژە:Script/Rejang ) زمانێکی سەر بەخێزانی ئاسترۆنیساییە و زمانی فەرمی ھەریەک لە وڵاتانی بروونای و ئیندۆنیزیا و مالیزیا و سینگاپوورە، ھەروەھا لە تیمۆری ڕۆژھەڵات و بەشێک لە فلیپین و ڕۆژھەڵاتی تایلەند، بەشێوەیەکی گشتگیر و بنچینەیی لەلایەن ٢٩٠ ملیۆن کەسەوە قسەی پێدەکرێت، [٧]لەو ڕێژەیە نزیکەی (٢٦٠ ملیۆن کەسیان بە زمانی " ئیندۆنیزی " قسە دەکەن) کە شێوازێکی مۆدێرنی زمانی مالاییە. [٨]

سیستەمی نووسین

ئەلفوبێی ڕێنکۆنگ کە سیستەمێکی نووسینی ڕەسەنە کە لە ناوەڕاست و باشووری سوماترا دەدۆزرێتەوە . دەقەکە دەڵێت (ڕێنووسی ڤۆرھۆڤ): "haku manangis ma / njaru ka'u ka'u di / saru tijada da / tang [hitu hadic sa]"، کە لەلایەن Voorhoeve وەرگێڕدراوەتەوە: "من دەگریم، بانگت دەکەم؛ ھەرچەندە بانگ دەکرێت، تۆ نایەیت" (hitu adik sa- باقی دێڕی ٤ یە.
نووسراوی کێدوکان بوکیت, بە بەکارھێنانی ئەلفوبێی پالاڤا, کۆنترین نمونەی زمانی کۆنی مالای لە باشووری سوماترا لە ئەندەنوسیا کە لە ژیاندا ماوە.

لە ئێستادا زمانی مالایی بە بەکارھێنانی ڕێنووسی لاتینی دەنووسرێت، کە لە بروونای و مالیزیا و سینگاپوورە بە ڕومی ناسراوە یان لە ئیندۆنیزیا بە لاتینی ناسراوە، ھەرچەندە ڕێنووسی عەرەبی بە ناوی عەرەبی مێلایو یان جاوییش بوونی ھەیە، بەڵام ڕێنووسی لاتینی لە مالیزیا و سینگاپوورە و ئیندۆنیزیا فەرمیە، زمانی مالایی ژمارەکانی ھیندۆسی-عەرەبی بەکاردەھێنێت.

لاپەڕەکانی کۆتایی تاج ئەلسەلاتین، تاجی پاشاکان ، " ئاوێنەیەکی مالای بۆ شازادەکان "، لەلایەن محەمەد بن عومەر سیاخ فەرید لە ٣١ی تەمموزی ١٨٢٤ی زایینی لە شاری پینانگ بە ڕێنووسی جاوی کۆپی کراوە. کتێبخانەی بەریتانی

ئەمانەش ببینە

  • بەراوردکردنی زمانی ستانداردی مالای و ئەندەنوسیا
  • زمانی ئیندۆنیزی
  • ڕێنووسی جاوی, ئەلفوبێیەکی عەرەبییە بۆ زمانی مالای
  • زمانەکانی ئەندەنوسیا
  • لیستی وشەکانی ئینگلیزی بە ڕەچەڵەک مالای
  • مەلاجۆێ بەتاوی
  • ئینگلیزی مالیزیا, ئەو ئینگلیزییەی کە بە فەرمی لە مالیزیا بەکاردەھێنرێت
  • زمانی مالیزی

تێبینی


سەرچاوەکان