ڤیڤیان لی
ڤیڤیان مارلی ھارتلی ناسراو بە ڤیڤیان لی (٥ی تشرینی دووەمی ١٩١٣–٨ی تەممووزی ١٩٦٧) خانمەکتەرێکی شانۆ و فیلمی بەریتانی بوو. لە ماوەی ژیانی ھونەریدا، دوو جار بووە براوەی خەڵاتی ئۆسکار. ئەو بە بەرجەستەکردنی کارەکتەر سکارلێت ئۆ'ھارا لە فیلمی (Gone with the Wind) ھەروەھا بلاننچی دوبۆیس لە فیلمی (A Streetcar Named Desire)، لە ساڵانی ١٩٣٩ و ١٩٥١، بووە براوەی خەڵاتی ئۆسکار بۆ باشترین خانمەکتەر.[١][٢][٣] ڤیڤیان لە شانۆی وێست ئێندی لەندەنن و برۆدوەی نیویۆرک نواندنی کردووە، لە ساڵی ١٩٦٣ بەھۆی ڕۆڵگێڕانی لە شانۆی برۆدوەی (Tovarich)، خەڵاتی تۆنی پێدرا.
| ڤیڤیان لی | |
|---|---|
| بە ئینگلیزی: Vivien Leigh | |
 | |
| لەدایکبوون | ٥ی تشرینی دووەمی ١٩١٣ Darjeeling، ھیندستان |
| مردن | ٨ی تەممووزی ١٩٦٧ (٥٣ ساڵ ژیاوە) Eaton Square، شانشینی یەکگرتوو |
| ناوی کاتی لەدایکبوون | Vivian Mary Hartley |
| ھۆی مەرگ | سیل |
| باوک | Ernest Richard Hartley |
| ھاوسەر | لۆرنس ئۆلیڤیە، Herbert Leigh Holman |
| هاوژین (بێ هاوسەرگیری) | John Merivale |
| منداڵ | Suzanne Farrington |
| پیشە | ئەکتەری فیلم، ئەکتەری شانۆ، ئەکتەر |
| پەروەردە | Royal Academy of Dramatic Art، Woldingham School، Loreto Convent |
| دەستپێکی چالاکی | ١٩٣٥ |
| باری تەندرووستی | سیل، پەشێویی دووجەمسەری |
| خەڵاتەکان | خەڵاتی ئۆسکار باشترین خانمەئەکتەر، خەڵاتی ئۆسکار باشترین خانمەئەکتەر، Tony Award for Best Actress in a Musical، star on Hollywood Walk of Fame |
| پاڵێوراوە بۆ | خەڵاتی ئۆسکار باشترین خانمەئەکتەر، خەڵاتی ئۆسکار باشترین خانمەئەکتەر |
| Documentation files at | SAPA Foundation, Swiss Archive of the Performing Arts |
دوای تەواوکردنی بەشی دراما، ڤیڤیان لە ساڵی ١٩٣٥ دەستی کرد بە نواندن لە شانۆ و فیلم، لەو ساڵەدا (The Green Sash) بووە یەکەم شانۆی ئەو، ھەروەھا (Things Are Looking Up) بووە یەکەم فیلمی سینەمایی بۆ ڤیڤیان لی. لە سەرەتادا بە ڕۆڵی کورت دەرکەوت، لە ساڵی ١٩٣٧ بەبەشداربوونی لە فیلمی ئاگر بەسەر ئینگلتەڕا (Fire Over England) بە ڕۆڵی سەرەکی دەرکەوت.
ڤیڤیان لە ماوەی ژیانیدا تووشی ئاڵۆزیی دووجەمسەری و دەردەباریکە ھاتبوو، لە تەمەنی لاویدا، کە بەھۆی نەخۆشی دووەمیان لە تەمەنی ٥٧ ساڵیدا کۆچی دوایی کرد.[٤]
وێڕای ئەوەی لە چەند ساڵێک بێ بەرھەم و فیلم بوو، بەڵام لە ساڵی ١٩٩٩، لەلایەن پەیمانگای فیلمی ئەمریکی ڤیڤیان ناوی لە ڕیزبەندی ١٦ەمین لە پێرستی مەزنترین خانمەئەکتەرانی سینەمای ھۆلیوودی کلاسیک ھات.[٥]
