Ανώτατος Ηγέτης του Ιράν
Σύμφωνα με το ιρανικό σύνταγμα, ο Ανώτατος Ηγέτης του Ιράν (περσικά: |رهبر معظم ایران| rahbar-e mo'azzam-e irān) είναι ο αρχηγός κράτους του Ιράν. Ονομάζεται επίσης Ανώτατος Αρχηγός της Ισλαμικής Επανάστασης και Ανωτάτη Ηγετική Αρχή.[1] Αποτελεί την ανώτατη διοικητική και θρησκευτική αρχή του Ιράν. Υπό τον έλεγχό του βρίσκονται ανάμεσα στα άλλα οι Ένοπλες Δυνάμεις, το Δικαστικό Σύστημα και η Κρατική Τηλεόραση.[2] Είναι ανώτερος από τον Πρόεδρο του Ιράν.[3]
Μερικά καθήκοντα και εξουσίες σύμφωνα με το Σύνταγμα
Ο ανώτατος ηγέτης σκιαγραφεί και επιβλέπει την εφαρμογή των «γενικών πολιτικών κατευθύνσεων της Ισλαμικής Δημοκρατίας του Ιράν». Αναπληρώνεται από το Συμβούλιο των Κηδεμόνων, μία επιτροπή σημαινόντων ιερωμένων. Ο Ανώτατος Ηγέτης είναι και αρχιστράτηγος του στρατού όπως και αρχηγός των υπηρεσιών ασφαλείας και των μυστικών υπηρεσιών και είναι ο μόνος που δικαιούται να κηρύξει πόλεμο. Ηγείται προσωπικά του αυτόνομου στρατού των Φρουρών της ισλαμικής επανάστασης. Επίσης διορίζει και απομακρύνει τους επικεφαλής της δικαιοσύνης και των κρατικών ΜΜΕ. Τέλος, διορίζει επίσης έξι από τα δώδεκα μέλη του Συμβουλίου των Κηδεμόνων.
Εκλογή
Θεωρητικά, ο Ανώτατος Ηγέτης του Ιράν και τα μέλη του Συμβουλίου των Κηδεμόνων διορίζονται από μία Συνέλευση Εμπειρογνωμόνων, με βάση τα προσόντα και τη δημοτικότητα. Ωστόσο, όλοι οι υποψήφιοι για τη συνέλευση των εμπειρογνωμόνων, ο πρόεδρος και το κοινοβούλιο (Majlis), επιλέγονται από το Συμβούλιο των Φρουρών, του οποίου τα μέλη επιλέγονται από τον Ανώτατο Ηγέτη.[4] Η συνέλευση ποτέ δεν έχει αμφισβητήσει τον Ανώτατο Ηγέτη.[5]
Κύρος
Οποιαδήποτε προσβολή ή κριτική σε βάρος του Ανωτάτου Ηγέτη επισείει ποινή. Σε ορισμένες περιπτώσεις μέλη της συνέλευσης που άσκησαν κριτική στον Ανώτατο Ηγέτη έχασαν το αξίωμά τους και συνελήφθησαν.[6][7][8]
Κατάλογος Ανώτατων Ηγετών
| Σειρά | Ανώτατος Ηγέτης | Εικόνα | Όνομα αγγλικά · περσικά · Υπογραφή | Διάρκεια βίου | Τόπος γέννησης | Σημειώσεις |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | 3 Δεκεμβρίου 1979 – 3 Ιουνίου 1989 (9 έτη, 182 ημέρες) |  | Μέγας Αγιατολάχ Σαγίντ Ρουχολάχ Χομεϊνί سیدروحالله خمینی  | 22 Σεπτεμβρίου 1902 – 3 Ιουνίου 1989 (ετών 86) | Χομέιν, επαρχία Μαρκαζί | Αρχηγός της Ιρανικής Επανάστασης του 1979 και ιδρυτής της Ισλαμικής Δημοκρατίας του Ιράν. |
| 2 | 4 Ιουνίου 1989 – σήμερα (34 έτη, 328 ημέρες) |  | Μέγας Αγιατολάχ Σαγίντ Αλί Χαμενεΐ سیدعلی خامنهای  | 19 Απριλίου 1939[9] | Μασχάντ, επαρχία Ραζαβί Χορασάν | Υπηρέτησε προηγουμένως ως Πρόεδρος του Ιράν από το 1981 ως τον θάνατο του Χομεϊνί, το 1989. |