Βοσνιακή γλώσσα
Η Βοσνιακή γλώσσα (επίσης Βοσνιακά, λατινική γραφή: bosanski, κυριλλική γραφή: босански) είναι μια μορφή γλώσσας που ανήκει στην ευρύτερη οικογένεια των Νοτιοσλαβικών γλωσσών και ομιλείται από τους Μποσνιάκους, στη Βοσνία και Ερζεγοβίνη και σε άλλα κράτη του κόσμου. Η Στοκαβική διάλεκτος, που ανήκει στη μεγάλη οικογένεια των Νοτιοσλαβικών γλωσσών, αποτελεί τη βάση της Βοσνιακής, και μαζί και της Σερβικής, της επίσημης Κροατικής (και της Μαυροβουνιακής, αν θεωρηθεί διαφορετική από τη Σερβική), που είναι μεταξύ τους σχεδόν 100% κατανοητές.[6][7][8] Τα Βοσνιακά είναι επίσημη γλώσσα στη Βοσνία και Ερζεγοβίνη,[9] σε περιοχές της Σερβίας, περιλαμβανομένου του Κοσσυφοπεδίου (που αποτελεί επίσημη γλώσσα),α[›] στο Μαυροβούνιο, στην Κροατία[1] και άλλες χώρες της Βαλκανικής, καθώς και από τη βοσνιακή διασπορά.[10]
| Βοσνιακά | |
|---|---|
| bosanski jezik και bosanski | |
| Χώρα |  Βοσνία και Ερζεγοβίνη [1] Σερβία[1] Μαυροβούνιο[1] Κοσσυφοπέδιοα[›] Κροατία[1] Σλοβενία Βόρεια Μακεδονία[2] Αλβανία και  Τουρκία |
| Ταξινόμηση | Ινδοευρωπαϊκές
|
| Σύστημα γραφής | γλαγολιτικό αλφάβητο, Bosnian Cyrillic, Arebica, Gaj's Latin alphabet και σερβικό κυριλλικό αλφάβητο |
| Κατάσταση | |
| Επίσημη γλώσσα | Βοσνία και Ερζεγοβίνη [1] Επίσημα μειονοτική Μαυροβούνιο[3] Κοσσυφοπέδιοα[›][4]Σε ορισμένες περιφέρειες Σερβία[5] |
| Ρυθμιστής | Δεν υπάρχει επίσημος φορέας τυποποίησης της βοσνιακής γλώσσας |
| ISO 639-1 | bs |
| ISO 639-2 | bos |
| ISO 639-3 | bos |
| SIL | HRV |
 | |
Μέχρι τη διάλυση της πρώην Σοσιαλιστικής Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γιουγκοσλαβίας, η Βοσνιακή θεωρούταν διάλεκτος της κοινής Σερβοκροατικής γλώσσας. Με την ανακήρυξη της ανεξαρτησίας των πρώην γιουγκοσλαβικών κρατών, η χρήση του όρου εξακολουθεί να υπάρχει, με σκοπό την ερμηνεία αυτής ως μια γλώσσα με κοινή βάση με τα υπόλοιπα διάδοχα εθνικά πρότυπα της Σερβοκροατικής γλωσσικής ομάδας,[11] σε επίπεδο λεξικογραφίας, γραμματικής και συντακτικού.[εκκρεμεί παραπομπή] Το γλωσσικό πρότυπο της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης, χρησιμοποιεί τόσο το λατινικό όσο και το σερβικό κυριλλικό αλφάβητο, με το λατινικό να χρησιμοποιείται σχεδόν αποκλειστικά από τους Μποσνιάκους.[12][13] Η Βοσνιακή χρησιμοποιεί επίσης πιο πολλά τουρκικά δάνεια, σε σχέση με τις άλλες γλώσσες που προήλθαν από τη Στοκαβική.
Το πρώτο λεξικό της βοσνιακής γλώσσας τυπώθηκε στις αρχές του 17ου αιώνα,[14] όταν το πρώτο λεξικό στη σερβική γλώσσα τυπώθηκε στις αρχές του 19ου αιώνα.[15]
Η διάκριση της γλώσσας από τα σέρβικα και τα κροατικά αμφισβητείται από κάποιους γλωσσολόγους. Επιπλέον, τα καθιερωμένα ονόματα της γλώσσας Bosanski (στα βοσνιακά)/ Bosnian (στα αγγλικά) δημιουργούν πρόβλημα στους Σέρβους και στους Κροάτες, οι οποίοι την αποκαλούν συχνά στις γλώσσες τους ως Bošnjački και στα αγγλικά ως Bosniak[16], αντίστοιχα. Το Bosniaks χρησιμοποιείται μόνο για τους Μποσνιάκους, ενώ το Bosnians για όλους τους κατοίκους της χώρας. Θεωρούν ότι το 'Bosnian' για τη γλώσσα συγκαλύπτει τα ιδιώματα των Σέρβων και των Κροατών κατοίκων της χώρας- και άρα τους συγκαταλέγει στους Μποσνιάκους.[17]
Εξάπλωση και καταγραφή
Δεν υπάρχουν ακριβή στοιχεία για τον αριθμό ατόμων που μιλούν Βοσνιακά. Ο αριθμός των ομιλητών της βοσνιακής στον κόσμο εκτιμάται μεταξύ 2,2 με 4 εκατομμύρια ομιλητές. Ακόμη και για τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, υπάρχουν μόνο εκτιμήσεις. Στη Σερβία, το Μαυροβούνιο, την Κροατία και τη Βόρεια Μακεδονία, αναφέρεται ως μητρική γλώσσα στις εθνικές απογραφές. Μεταξύ αυτών των χωρών, η Σερβία, το Μαυροβούνιο και η Σλοβενία διαχωρίζουν τον αριθμό των ομιλητών σε "Μποσνιάκους" και "Εθνικά Μουσουλμάνους".[18] Οι ομιλητές της βοσνιακής γλώσσας καταγράφονται στις στατιστικές της Σερβίας, του Μαυροβουνίου και της Κροατίας. Δεν υπάρχουν δεδομένα για την ομιλία Βόσνιακ σε απόδημους μετανάστες της περιοχής των Δυτικών Βαλκανίων, καθώς η καταγραφή των στατιστικών δεδομένων διαφέρει από χώρα σε χώρα.[19]
Τα βοσνιακά είναι επίσημη γλώσσα στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, επίσημα ως μειονοτική γλώσσα στο Μαυροβούνιο[3] και τοπικά στη Σερβία ως γλώσσα εκπαίδευσης και τοπικής-περιφερειακής αυτοδιοίκησης.[5]
Ιστορία
Ένα από τα παλαιότερα έγγραφα των Νοτιοσλαβικών λαών που έχουν συνταχτεί στη σλαβική γλώσσα είναι μια εμπορική συμφωνία μεταξύ της Βοσνίας και Ντουμπρόβνικ, που χρονολογείται το 1189. Το κείμενο αυτό γράφτηκε από τον ηγεμόνα της Βοσνίας, Κούλιν Βαν.[20] Η ανακάλυψη αυτού του εγγράφου αποτέλεσε την καίρια απόδειξη της εθνικής υπόστασης της Βοσνίας και ταυτόχρονα το πρώτο τεκμήριο της βοσνιακής γλώσσας.
Σημειώσεις
^ α: Το Κοσσυφοπέδιο είναι το αντικείμενο της εδαφικής διαφοράς μεταξύ της Δημοκρατίας της Σερβίας και της αυτοαποκαλούμενης Δημοκρατίας του Κοσσυφοπεδίου. Το Κοσσυφοπέδιο διακήρυξε την ανεξαρτησία του στις 17 Φεβρουαρίου 2008, ενώ η Σερβία διακηρύττει ως σήμερα ότι αποτελεί μέρος της δικής της κυρίαρχης επικράτειάς της. Το Κοσσυφοπέδιο αναγνωρίζεται ως ανεξάρτητο κράτος από περίπου 89 κράτη μέλη του ΟΗΕ.
