Ευκάλυπτος

Ο ευκάλυπτος είναι αγγειόσπερμο, δικότυλο, ιθαγενές φυτό και ανήκει στην τάξη Μυρτώδη και στην οικογένεια των Μυρτίδων. Περιλαμβάνει 550 περίπου είδη μεγάλων ως επί το πλείστον δέντρων που καλλιεργούνται στις εύκρατες περιοχές για εμπορική εκμετάλλευση και για τη σκιά τους.

Ευκάλυπτος
Συστηματική ταξινόμηση
Βασίλειο: Φυτά (Plantae) Συνομοταξία: Αγγειόσπερμα (Magnoliophyta) Ομοταξία: Δικοτυλήδονα (Magnoliopsida) Τάξη: Μυρτώδη (Myrtales) Οικογένεια: Μυρτίδες (Myrtaceae) Γένος: Ευκάλυπτος (Eucalyptus) L'Hér.
Είδη
700 είδη

Τα φύλλα του είναι μακριά , δερματώδη και κρέμονται από το δέντρο. Ο καρπός είναι κάψα που περιβάλλεται από μία θήκη και περιέχει πολλά μικρά σπόρια ενώ τα άνθη όταν ανοίγουν ενώνονται μεταξύ τους σχηματίζοντας ένα μικρό δοχείο. Τα φύλλα πολλών ειδών περιέχουν ένα έλαιο γνωστό και ως ευκαλυπτέλαιο που χρησιμοποιείται στη φαρμακευτική σε διάφορα σπρέι κατά της ρινικής καταρροής. Από τον κορμό κάποιων άλλων ειδών λαμβάνεται η ρητίνη, χρήσιμη στη βυρσοδεψία και στη φαρμακευτική. Τα δέντρα είναι ψηλά και μπορούν να φτάσουν σε ύψος και τα 90 μέτρα και η περιφέρεια του κορμού τα 8 μέτρα. Είναι τα ψηλότερα ανθοφόρα φυτά.

Ο φλοιός του ευκαλύπτου έχει χρήσεις στη βυρσοδεψία, ενώ το ξύλο του, επειδή έχει την ιδιότητα να είναι σκληρό και στερεό, έχει χρήσεις στη ναυπηγική σε βαριές και ελαφριές κατασκευές, στην κατασκευή αποβάθρων, στη γεφυροποιία, σε τηλεγραφικούς στύλους και σε οικοδομές. Στην Αυστραλία χρησιμοποιείται ως καύσιμο. Επίσης χρησιμοποιείται πολύ σε αναδασώσεις γιατί αναπτύσσεται πολύ γρήγορα ενώ παράλληλα δεν είναι ευαίσθητος στις διάφορες ασθένειες. Έχει ξερό φλοιό που μαδάει βγάζοντας μακριές ταινίες αφήνοντας τον κορμό λείο και το χρώμα του σταχτίλευκο.Καλλιεργείται κυρίως στη νότια Ελλάδα και στη Χαλκιδική και βρίσκεται σε δάση και κήπους.

Στην Ελλάδα βρίσκουμε το είδος Ευκάλυπτος ο σφαιρικός (Eucalyptus globulus) που φτάνει σε ύψος τα 80 μέτρα. Ο ευκάλυπτος εισήχθη στην Ελλάδα από τον βοτανολόγο και λόγιο Θεόδωρο Ορφανίδη το 1862. Φυτεύθηκαν αρχικά για να απορροφήσει το νερό.

Στην Κύπρο διάφορα είδη ευκαλύπτου, κυρίως έυκαμπτου και σφαιρικού, εισήχθησαν το 1894 από την Αυστραλία από την Βρετανική αποικιακή κυβέρνηση στο πλαίσιο προσπάθειας αποξήρανσης των ελών, λόγω της μεγάλης απορρόφησης νερού που κάνει ο ευκάλυπτος, με αρκετά μεγάλη επιτυχία. Το πρώτο έλος που αποξηράνθηκε με αυτόν τον τρόπο ήταν στο χώρο που βρίσκεται το Δάσος Άλσος την Αγλαντζιά. Έτσι μείωσαν την διάβρωση και υπερχείλιση που υπήρχε σε ορισμένα σημεία τα οποία μπορούσαν πλέον να αξιοποιηθούν γεωργικά, αλλά κυρίως περιόρισαν δραστικά την εξάπλωση της ελονοσίας. Στην συνέχεια δάσωσαν και αλλά έλη σε ολόκληρη την Κύπρο αλλά και στις όχθες χειμάρρων, ποταμών και λιμνών. Επίσης οι ευκάλυπτοι φυτεύονταν σε μεγάλους κήπους λόγω της ταχείας ανάπτυξής τους, αλλά και κατά μήκος του οδικού και σιδηροδρομικού δικτύου του νησιού για καλλωπιστικούς αλλά και σταθεροποιητικούς σκοπούς, λόγω του μεγάλου ριζικού τους συστήματος. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ο παλιός δρόμος Λευκωσίας- Αμμοχώστου που καλύπτεται, σχεδόν εξολοκλήρου, από σκιώδεις συστάδες ευκαλύπτων. Μικρά δασάκια φυτεύτηκαν αργότερα από φαρμακευτικές βιομηχανίες, για τις θεραπευτικές τους ιδιότητες.

Μερικοί τον φυτεύουν στον κήπο του σπιτιού τους αφού εκτός της σκιάς και της δροσιάς που παρέχει έχει τη δυνατότητα να απομακρύνει και τα κουνούπια.

Ο γενετικός κώδικας του ευκαλύπτου έχει περισσότερα από 36000 γονίδια.^[1]