Σκάνδαλο δεδομένων Facebook-Cambridge Analytica
Κατά τη δεκαετία του 2010, συλλέχθηκαν προσωπικά δεδομένα από εκατομμύρια χρήστες του Facebook χωρίς τη συγκατάθεσή τους από τη βρετανική εταιρεία συμβούλων Cambridge Analytica, τα οποία προορίζονταν κυρίως για πολιτική διαφήμιση.[1]
Τα δεδομένα συλλέχθηκαν μέσω μιας εφαρμογής που ονομάζοταν "This is Your Digital Life", που αναπτύχθηκε από τον επιστήμονα δεδομένων Αλεξάντρ Κόγκαν και την εταιρεία του Global Science Research το 2013.[2] Η εφαρμογή περιελάμβανε ένα ερωτηματολόγιο με σκοπό τη δημιουργία του ψυχολογικού προφίλ των χρηστών και συγκέντρωνε τα προσωπικά δεδομένα των φίλων στο Facebook των χρηστών μέσω της πλατφόρμας Open Graph του Facebook.[2] Η εφαρμογή συγκέντρωσε τα δεδομένα έως και 87 εκατομμυρίων προφίλ Facebook. Η Cambridge Analytica χρησιμοποίησε τα δεδομένα για να παρέχει αναλυτική βοήθεια στις προεδρικές εκστρατείες του 2016 των Τεντ Κρουζ και Ντόναλντ Τραμπ.[3][4] Η Cambridge Analytica κατηγορήθηκε επίσης ευρέως ότι παρενέβη στο δημοψήφισμα του Brexit, αν και η επίσημη έρευνα αναγνώρισε ότι η εταιρεία δεν εμπλέκεται "πέρα από ορισμένες αρχικές έρευνες" και ότι "δεν σημειώθηκαν σημαντικές παραβιάσεις".[5][6]
Πληροφορίες για την κατάχρηση δεδομένων αποκαλύφθηκαν το 2018 από τον Κρίστοφερ Γουάιλι, πρώην υπάλληλο της Cambridge Analytica, σε συνεντεύξεις με στις εφημερίδες The Guardian και The New York Times .[7] Απαντώντας, το Facebook ζήτησε συγγνώμη για το ρόλο του στη συλλογή δεδομένων και ο διευθύνων σύμβουλός του Μάρκ Ζάκερμπεργκ κατέθεσε ενώπιον του Κογκρέσου.[2] Τον Ιούλιο του 2019, ανακοινώθηκε ότι στο Facebook θα επιβληθεί πρόστιμο 5 δισεκατομμυρίων δολαρίων από την Ομοσπονδιακή Επιτροπή Εμπορίου των ΗΠΑ λόγω παραβιάσεων της ιδιωτικής ζωής της.[8] Τον Οκτώβριο του 2019, το Facebook συμφώνησε να πληρώσει πρόστιμο 500.000 λίρες στο Γραφείο Επιτρόπου Πληροφοριών της Μεγάλης Βρετανίας για την έκθεση των δεδομένων των χρηστών του σε "σοβαρό κίνδυνο βλάβης".[9] Τον Μάιο του 2018, η Cambridge Analytica υπέβαλε αίτηση πτώχευσης.[10]
Άλλες διαφημιστικές εταιρείες εφαρμόζουν διάφορες μορφές ψυχολογικής στόχευσης εδώ και χρόνια και το Facebook είχε κατοχυρώσει με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας μια παρόμοια τεχνολογία από το 2012.[11] Παρ' όλα αυτά, η προβολή της Cambridge Analytica σχετικά με τις μεθόδους τους και το μέγεθος των πελατών τους - που περιλάμβαναν την εκστρατεία Τραμπ και τους υποστηρικτές του Brexit στη Μεγάλη Βρετανία - έφερε στο προσκήνιο τις προκλήσεις της ψυχολογικής στόχευσης για τις οποίες υπήρχαν προειδοποιήσεις από τους επιστήμονες.[12] Το σκάνδαλο προκάλεσε αυξημένο δημόσιο ενδιαφέρον για την ιδιωτικότητα και την επιρροή των κοινωνικών μέσων στην πολιτική. Το διαδικτυακό κίνημα #DeleteFacebook ήταν δημοφιλές στο Twitter.[13]
Περίληψη
Ο Αλεξάντρ Κόγκαν, ένας επιστήμονας δεδομένων στο Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ, προσλήφθηκε από την Cambridge Analytica, μια θυγατρική του ομίλου SCL, για να αναπτύξει μια εφαρμογή που ονομάστηκε "This Is Your Digital Life".[14][15] Στη συνέχεια, η Cambridge Analytica οργάνωσε μια καμπάνια κατά την οποία αρκετές εκατοντάδες χιλιάδες χρήστες του Facebook συμφώνησαν να συμμετάσχουν με πληρωμή σε μια έρευνα που θα ήταν μόνο για ακαδημαϊκή χρήση.[2] Ωστόσο, το Facebook επέτρεψε στην εφαρμογή όχι μόνο να συλλέξει προσωπικά στοιχεία από τους συμμετέχοντες αλλά και από τους φίλους τους στο Facebook. Με αυτόν τον τρόπο, η Cambridge Analytica απέκτησε δεδομένα εκατομμυρίων χρηστών του Facebook.[2]
Η συλλογή προσωπικών δεδομένων από την Cambridge Analytica αναφέρθηκε για πρώτη φορά τον Δεκέμβριο του 2015 από τον Χάρι Ντέιβις, δημοσιογράφο στο The Guardian. Ανέφερε ότι η Cambridge Analytica δούλευε για τον Γερουσιαστή των Ηνωμένων Πολιτειών Τεντ Κρουζ χρησιμοποιώντας δεδομένα που συλλέχθηκαν από λογαριασμούς Facebook εκατομμυρίων ανθρώπων χωρίς τη συγκατάθεσή τους.[16] Περαιτέρω αναφορές ακολούθησαν τον Νοέμβριο του 2016 από τον McKenzie Funk στους New York Times Sunday Review,[17] το Δεκέμβριο 2016 από τους Hannes Grasseger και Mikael Krogerus στο ελβετικό περιοδικό Das Magazin (αργότερα μεταφράστηκε και δημοσιεύθηκε στο Vice),[18] τον Φεβρουάριο του 2017 από την Κάρολ Καντβάλανταρ στο The Guardian,[19] και τον Μάρτιο του 2017 από τον Mattathias Schwartz στο The Intercept.[20] Σύμφωνα με το PolitiFact, κατά τη διάρκεια της προεδρικής του εκστρατείας το 2016, ο Τραμπ πλήρωσε την Cambridge Analytica τον Σεπτέμβριο, τον Οκτώβριο και τον Νοέμβριο για δεδομένα σχετικά με τους Αμερικανούς πολίτες και τις πολιτικές τους προτιμήσεις.[21]
Οι πληροφορίες σχετικά με την παραβίαση δεδομένων πρωτοδημοσιεύτηκαν το Μάρτιο 2018 με τη βοήθεια ενός πληροφοριοδότη, του πρώην υπαλλήλου της Cambridge Analytica Κρίστοφερ Γουάιλι. Ήταν μια ανώνυμη πηγή σε ένα άρθρο του 2017 της Καντβάλανταρ στην εφημερίδα The Observer, με τίτλο "Η μεγάλη βρετανική ληστεία για το Brexit: Πώς παραβιάστηκε η δημοκρατία μας".[22] Η Καντβάλανταρ συνεργάστηκε με τον Γουάιλι για ένα χρόνο μέχρι να τον πείσει να μιλήσει δημοσίως.[23] Αργότερα συνεργάστηκε με το Channel 4 News στη Μεγάλη Βρετανία και τους New York Times λόγω νομικών απειλών εναντίον του The Guardian και του Observer από την Cambridge Analytica.[24] Η αλλαγή ονόματος του Κόγκαν σε Αλεξάντρ Σπέκτερ, η οποία είχε ως αποτέλεσμα το σκοτεινό "Δρ. Σπέκτερ", πρόσθεσε στην ίντριγκα και τη δημοφιλία της ιστορίας.[25][26]
Οι εφημερίδες The Guardian και The New York Times δημοσίευσαν ταυτόχρονα άρθρα στις 17 Μαρτίου 2018. [27][28] Το Facebook έχασε περισσότερα από 100 δισεκατομμύρια δολάρια σε κεφαλαιοποίηση αγοράς τις επόμενες ημέρες[29] και πολιτικοί στις ΗΠΑ και τη Μεγάλη Βρετανία ζήτησαν απαντήσεις από τον CEO του Facebook Μαρκ Ζάκερμπεργκ. Η αρνητική δημοσιότητα στα μέσα ενημέρωσης τον οδήγησε τελικά να συμφωνήσει να καταθέσει ενώπιον του Κογκρέσου των Ηνωμένων Πολιτειών.[30] Η δημοσιογράφος Meghan McCain παραλλήλισε τη χρήση δεδομένων από την Cambridge Analytica με πρακτικές της προεδρικής εκστρατείας του Μπαράκ Ομπάμα το 2012.[31][32][33] Ο ιστότοπος PolitiFact, ωστόσο, απάντησε ότι το 2012 τα δεδομένα δεν χρησιμοποιήθηκαν με ανήθικο τρόπο, δεδομένου ότι η εκστρατεία του Ομπάμα χρησιμοποίησε τα δεδομένα για να «ζητήσει από τους υποστηρικτές του να επικοινωνήσουν με τους φίλους τους» αντί να χρησιμοποιήσουν αυτά τα δεδομένα για στοχευμένες ψηφιακές διαφημίσεις σε ιστότοπους όπως το Facebook.[34]
Χαρακτηριστικά των δεδομένων
Πλήθος
Το Wired, οι The New York Times και The Observer ανέφεραν ότι το σύνολο δεδομένων περιλάμβανε πληροφορίες για 50 εκατομμύρια χρήστες του Facebook.[35][36] Αν και η Cambridge Analytica ισχυρίστηκε ότι είχε συλλέξει μόνο 30 εκατομμύρια προφίλ χρηστών του Facebook,[37] το Facebook επιβεβαίωσε αργότερα ότι στην πραγματικότητα είχε δεδομένα για περισσότερους από 87 εκατομμύρια χρήστες,[38] εκ των οποίων 70,6 εκατομμύρια ήταν αμερικανοί πολίτες.[39] Το Facebook εκτίμησε ότι επηρεάστηκαν 6,7 εκατομμύρια χρήστες στην Καλιφόρνια, 5,6 εκατομμύρια χρήστες στο Τέξας και 4,3 εκατομμύρια στη Φλόριντα.[40] Τελικά συλλέχθηκαν δεδομένα για 87 εκατομμύρια χρήστες, ενώ μόνο 270.000 άτομα κατέβασαν την εφαρμογή.
Πληροφορίες
Το Facebook έστειλε ένα μήνυμα σε χρήστες που θεώρησε ότι επηρεάστηκαν, αναφέροντας ότι στις πληροφορίες πιθανότατα περιλαμβάνονται το "δημόσιο προφίλ, οι επισημάνσεις Like, η ημερομηνία γέννησης και η πόλη κατοικίας".[41] Ορισμένοι από τους χρήστες της εφαρμογής είχαν επιτρέψει στην εφαρμογή να έχει πρόσβαση στη ροή ειδήσεων, στο χρονοδιάγραμμα και στα μηνύματά τους.[42] Τα δεδομένα ήταν αρκετά λεπτομερή ώστε η Cambridge Analytica να μπορεί να δημιουργήσει ψυχογραφικά προφίλ των χρηστών.[36] Τα δεδομένα περιλάμβαναν επίσης τις τοποθεσίες κάθε ατόμου. Για μια πολιτική εκστρατεία, οι πληροφορίες ενός τέτοιου προφίλ μπορούν να καθορίσουν τι είδους διαφήμιση θα ήταν αποτελεσματικότερη για να πείσει ένα συγκεκριμένο άτομο σε μια συγκεκριμένη τοποθεσία για κάποιο πολιτικό γεγονός.[43]
Χρήση των δεδομένων
Εκστρατεία Τεντ Κρουζ
Το 2016, ο Αμερικανός γερουσιαστής Τεντ Κρουζ προσέλαβε την Cambridge Analytica για να βοηθήσει την προεδρική του εκστρατεία. Η Ομοσπονδιακή Εκλογική Επιτροπή ανέφερε ότι ο Κρουζ πλήρωσε στην εταιρεία 5,8 εκατομμύρια δολάρια για υπηρεσίες. Αν και η Cambridge Analytica δεν ήταν γνωστή ακόμα, είχε μόλις αρχίσει να δημιουργεί ατομικά ψυχογραφικά προφίλ. Τα δεδομένα αυτά στη συνέχεια χρησιμοποιήθηκαν για τη δημιουργία προσαρμοσμένων διαφημίσεων για κάθε άτομο έτσι ώστε να επηρεαστεί υπέρ του Κρουζ.[44]
Εκστρατεία Ντόναλντ Τραμπ
Η προεδρική εκστρατεία του Ντόναλντ Τραμπ το 2016 χρησιμοποίησε τα δεδομένα του Facebook για να δημιουργήσει ψυχογραφικά προφίλ, προσδιορίζοντας τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας των χρηστών με βάση τη δραστηριότητά τους στο Facebook.[45] Η ομάδα της καμπάνιας χρησιμοποίησε τις πληροφορίες αυτές για μικρο-στόχευση, δηλαδή για να εμφανίζει προσαρμοσμένα μηνύματα σχετικά με τον Τραμπ σε διαφορετικούς ψηφοφόρους των ΗΠΑ σε διάφορες ψηφιακές πλατφόρμες.[46] Οι διαφημίσεις χωρίστηκαν σε διάφορες κατηγορίες, βασισμένες κυρίως στο κατά πόσον τα άτομα ήταν υποστηρικτές του Τραμπ ή ψηφοφόροι που θα μπορούσαν να επηρεαστούν. Όπως περιγράφηκε από τον Διευθύνοντα Σύμβουλο της Cambridge Analytica, το κλειδί ήταν να εντοπιστούν εκείνοι που ήταν πιθανό να δελεαστούν να ψηφίσουν τον πελάτη τους ή να αποθαρρυνθούν να ψηφίσουν την αντίπαλό του.[47] Οι υποστηρικτές του Τραμπ έλαβαν θριαμβευτικό οπτικο-ακουστικό υλικό, καθώς και πληροφορίες σχετικά με τα εκλογικά κέντρα. Αντίθετα, στους μη υποστηρικτές συχνά εμφανίζονταν εικόνες των δημοφιλών υποστηρικτών του Τραμπ και αρνητικά γραφικά ή ιδέες για την αντίπαλό του, Χίλαρι Κλίντον. Για παράδειγμα, τα δεδομένα που συλλέχθηκαν χρησιμοποιήθηκαν ειδικά από το "Make America Number 1 Super PAC" για να επιτεθούν στην Κλίντον μέσω κατασκευασμένων διαφημίσεων που προσπάθησαν να αναδείξουν τη διαφθορά της Κλίντον με σκοπό την ενίσχυση του Τραμπ ως καταληλότερου υποψηφίου για την προεδρία.[21]
Ωστόσο, μια πρώην υπάλληλος της Cambridge Analytica, η Μπρίτανι Κάιζερ, υποστήριξε ότι η χρήση των παρανόμως ληφθέντων δεδομένων από την εκστρατεία Τραμπ δεν έχει αποδειχθεί. Όταν ρωτήθηκε "είναι απολύτως αποδεδειγμένο ότι η εκστρατεία Τραμπ βασίστηκε στα δεδομένα που είχαν ληφθεί παράνομα από το Facebook;" απάντησε ότι "δεν έχει αποδειχθεί, γιατί το δύσκολο πράγμα σε μια τέτοια κατάσταση είναι ότι πρέπει να κάνεις ιατροδικαστική ανάλυση της βάσης δεδομένων".[48]
Πιθανή χρήση
Ρωσία
Το 2018, το Κοινοβούλιο του Ηνωμένου Βασιλείου αμφισβήτησε τον διευθυντή του Ομίλου SCL, Αλεξάντερ Νιξ, σε ακρόαση σχετικά με τις σχέσεις της Cambridge Analytica με τη ρωσική πετρελαϊκή εταιρεία, Λουκόιλ. Ο Νιξ δήλωσε ότι δεν είχε καμία σχέση με τις δύο εταιρείες παρά τις ανησυχίες ότι η πετρελαϊκή εταιρεία ενδιαφερόταν για το πώς τα δεδομένα της εταιρείας χρησιμοποιήθηκαν για να στοχεύσουν Αμερικανούς ψηφοφόρους. Η Cambridge Analytica είχε ήδη γίνει γνωστή στην πολιτική από τη συμμετοχή της στην εκστρατεία του Τραμπ. Οι δημοκρατικοί αξιωματούχοι έδωσαν έμφαση στη βελτίωση της έρευνας σχετικά με τις ανησυχίες των ρωσικών σχέσεων με την Cambridge Analytica. Αργότερα επιβεβαιώθηκε από τον Κρίστοφερ Γουάιλι ότι η Λουκόιλ ενδιαφερόταν για τα δεδομένα της εταιρείας με σκοπό την πολιτική στόχευση.[49]
Brexit
Σύμφωνα με ισχυρισμούς, η Cambridge Analytica προσλήφθηκε ως σύμβουλος για την εκστρατεία υποστήριξης του Brexit (Leave.EU) και το Κόμμα Ανεξαρτησίας του Ηνωμένου Βασιλείου κατά τη διάρκεια του 2016, με σκοπό να πείσουν τους πολίτες να υποστηρίξουν το Brexit.[50] Αυτές οι φήμες εντάθηκαν μετά τη διαρροή εμπιστευτικών email που στάλθηκαν μεταξύ της Cambridge Analytica και του βρετανικού κοινοβουλίου.[51] Η Μπρίτανι Κάιζερ δήλωσε ότι τα σύνολα δεδομένων που χρησιμοποίησε η εκστρατεία αποκτήθηκαν από την Cambridge Analytica.[52] Αυτά τα σύνολα δεδομένων δημιουργήθηκαν από τα προσωπικά δεδομένα του Facebook και λέγεται ότι αποτέλεσαν το πρώτο παραδοτέο της συνεργασίας. Αν και ο Arron Banks, συνιδρυτής του Leave.EU, αρνήθηκε οποιαδήποτε εμπλοκή με την εταιρεία, αργότερα δήλωσε: «Όταν είπαμε ότι προσλάβαμε την Cambridge Analytica, ίσως θα μπορούσε να είχε χρησιμοποιηθεί μια καλύτερη επιλογή λέξεων».[53] Η επίσημη έρευνα από τον Επίτροπο Πληροφοριών του Ηνωμένου Βασιλείου διαπίστωσε ότι η Cambridge Analytica δεν συμμετείχε "πέρα από ορισμένες αρχικές έρευνες" και η ρυθμιστική αρχή δεν εντόπισε "σημαντικές παραβιάσεις" της νομοθεσίας περί προστασίας δεδομένων ή των κανονισμών περί απορρήτου ή μάρκετινγκ "που πληρούσαν το όριο για επίσημη κανονιστική δράση."[5][6]
Αντιδράσεις
Facebook και άλλες εταιρείες
.jpg)
Ο Διευθύνων Σύμβουλος του Facebook Μαρκ Ζάκερμπεργκ ζήτησε συγγνώμη για την κατάσταση με την Cambridge Analytica στο CNN,[54] χαρακτηρίζοντάς το «ζήτημα», «λάθος» και «παραβίαση της εμπιστοσύνης». Εξήγησε ότι κατανοεί τις ανησυχίες της κοινότητας του Facebook και ότι η αρχική εστίαση της εταιρείας στη φορητότητα δεδομένων είχε μετατοπιστεί στο κλείδωμα δεδομένων. Υπενθύμισε επίσης στους χρήστες της πλατφόρμας το δικαίωμα πρόσβασης στα προσωπικά δεδομένα.[55] Άλλοι αξιωματούχοι του Facebook υποστήριξαν ότι δεν θα το χαρακτήριζαν «παραβίαση δεδομένων», υποστηρίζοντας ότι όσοι είχαν συμμετάσχει στο κουίζ προσωπικότητας είχαν δώσει τη συναίνεση τους στην παροχή των δεδομένων τους.[56] Ο Ζάκερμπεργκ δεσμεύτηκε να πραγματοποιήσει αλλαγές και μεταρρυθμίσεις στην πολιτική του Facebook για να αποτρέψει παρόμοιες παραβιάσεις.[57] Στις 25 Μαρτίου 2018, ο Zuckerberg δημοσίευσε μια προσωπική επιστολή σε διάφορες εφημερίδες ζητώντας συγγνώμη εκ μέρους του Facebook.[58] Τον Απρίλιο, το Facebook αποφάσισε να εφαρμόσει τον Γενικό Κανονισμό Προστασίας Δεδομένων της ΕΕ σε όλους τους τομείς λειτουργίας και όχι μόνο στην ΕΕ.[59]
Στις 25 Απριλίου 2018, το Facebook κυκλοφόρησε την πρώτη οικονομική κατάσταση από τότε που αναφέρθηκε το σκάνδαλο. Τα έσοδα μειώθηκαν από το τελευταίο τρίμηνο, αλλά αυτό ήταν συνηθισμένο καθώς αφορούσε την περίοδο μετά από διακοπές. Τα έσοδα του τριμήνου ήταν τα υψηλότερα για πρώτο τρίμηνο και το δεύτερο συνολικά.[60]
Η Amazon είπε ότι ανέστειλε την Cambridge Analytica από τη χρήση των υπηρεσιών της στο νέφος όταν έμαθαν το 2015 ότι οι υπηρεσίες τους συγκέντρωναν προσωπικά δεδομένα.[61] Η ιταλική τραπεζική εταιρεία UniCredit σταμάτησε τη διαφήμιση και το μάρκετινγκ στο Facebook τον Αύγουστο του 2018.[62]
Κυβερνητικές ενέργειες
Οι κυβερνήσεις της Ινδίας[63][64] και της Βραζιλίας[65][66] ζήτησαν από την Cambridge Analytica να αναφέρει εάν κάποιος χρησιμοποίησε δεδομένα από την παραβίαση σε πολιτικές εκστρατείες και διάφορες περιφερειακές κυβερνήσεις στις Ηνωμένες Πολιτείες υπέβαλλαν αγωγές για πολίτες που επηρεάστηκαν από την παραβίαση δεδομένων.[67]
Στις αρχές Ιουλίου 2018, το Γραφείο Επιτρόπου Πληροφοριών του Ηνωμένου Βασιλείου ανακοίνωσε ότι σκοπεύει να επιβάλει πρόστιμο στο Facebook 500.000 λιρών για παραβίαση δεδομένων, γεγονός που αποτελεί το μέγιστο επιτρεπόμενο πρόστιμο τη στιγμή της παράβασης, λέγοντας ότι το Facebook "παραβίασε το νόμο παραλείποντας να διασφαλίσει προσωπικά δεδομένα".[68]
Τον Μάρτιο του 2019, σε μια αγωγή που υπέβαλε ο Γενικός Εισαγγελέας της Περιφέρειας της Κολούμπια ισχυρίστηκε ότι το Facebook γνώριζε τις «ακατάλληλες πρακτικές συλλογής δεδομένων» της Cambridge Analytica μήνες πριν από την πρώτη δημοσίευσή τους τον Δεκέμβριο του 2015.[69]
Τον Ιούλιο του 2019, η Ομοσπονδιακή Επιτροπή Εμπορίου ενέκρινε πρόστιμο στο Facebook περίπου 5 δισεκατομμυρίων δολαρίων μετά την έρευνα για την παραβίαση δεδομένων, με 3-2 ψήφους.[70] Η επίλυση ρεκόρ ήταν μια από τις μεγαλύτερες ποινές που αξιολογήθηκαν ποτέ από την κυβέρνηση των ΗΠΑ για οποιαδήποτε παραβίαση.[71]
Και πάλι, τον Ιούλιο του 2019, το Facebook συμφώνησε να πληρώσει 100 εκατομμύρια δολάρια στην Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς των ΗΠΑ για "παραπλάνηση επενδυτών σχετικά με τους κινδύνους που αντιμετώπιζαν από την κατάχρηση δεδομένων χρήστη."[72] Η καταγγελία της Επιτροπής υποστήριξε ότι το Facebook δεν διόρθωσε την υπάρχουσα παραβίαση για περισσότερα από δύο χρόνια παρά το γεγονός ότι την γνώριζε από το 2015.
Επιπτώσεις στους χρήστες και τους επενδυτές του Facebook
Από τον Απρίλιο του 2018, ο πρώτος πλήρης μήνας από τη διακοπή της παραβίασης δεδομένων της Cambridge Analytica, ο αριθμός των επισημάνσεων "μου αρέσει", των αναρτήσεων και των αναδημοσιεύσεων στον ιστότοπο μειώθηκε σχεδόν κατά 20% και έκτοτε έχει μειωθεί, με τη δραστηριότητα να αυξάνεται μόνο στιγμιαία κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού και κατά τη διάρκεια των μεσοπρόθεσμων εκλογών του 2018 στις ΗΠΑ.[73] Παρ' όλα αυτά, οι χρήστες του ιστότοπου αυξήθηκαν κατά 1,8% το τελευταίο τρίμηνο του 2018.[74]
Στις 26 Μαρτίου 2018, μια εβδομάδα μετά την αρχική δημοσίευση της υπόθεσης, η μετοχή του Facebook μειώθηκε κατά περίπου 24%, που ισοδυναμεί με απώλεια 134 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Μέχρι τις 10 Μαΐου η εταιρεία είχε ανακτήσει τις απώλειές.[75]
Κίνημα #DeleteFacebook
.jpg)
Το κοινό αντέδρασε στην παραβίαση απορρήτου δεδομένων ξεκινώντας το κίνημα #DeleteFacebook με σκοπό να μποϊτάρει το Facebook. Ο συνιδρυτής του WhatsApp, το οποίο ανήκει στο Facebook, συμμετείχε στο κίνημα δηλώνοντας ότι ήρθε η ώρα της διαγραφής της πλατφόρμας.[76] Το hashtag χρησιμοποιήθηκε σχεδόν 400.000 φορές στο Twitter σε μια περίοδο 30 ημερών μετά την είδηση της παραβίασης των δεδομένων.[77] Το 93% των αναφορών του hashtag εμφανίστηκε πραγματικά στο Twitter, καθιστώντας το την κύρια πλατφόρμα κοινωνικών μέσων που χρησιμοποιείται για το διαμοιρασμό του hashtag.[78] Ωστόσο, μια έρευνα από την εταιρεία επενδύσεων Raymond James διαπίστωσε ότι αν και περίπου το 84% των χρηστών του Facebook ανησυχούσαν για τον τρόπο με τον οποίο η εφαρμογή χρησιμοποίησε τα δεδομένα τους, περίπου το 48% των ερωτηθέντων ισχυρίστηκε ότι δεν θα μειώσει πραγματικά τη χρήση του.[79] Επιπλέον, το 2018, ο Μαρκ Ζάκερμπεργκ σχολίασε ότι δεν πίστευε ότι η εταιρεία είχε δει «σημαντικό αριθμό ανθρώπων να ενεργούν» για τη διαγραφή του Facebook.
Μια επιπλέον καμπάνια και hashtag, το #OwnYourData, δημιουργήθηκε από την Μπρίτανι Κάιζερ. Το hashtag δημιουργήθηκε από την Κάιζερ ως καμπάνια στο Facebook που προωθούσε την διαφάνεια στην πλατφόρμα.[80] Το #OwnYourData χρησιμοποιήθηκε επίσης στην αναφορά της Κάιζερ προς το Facebook για να αλλάξει τις πολιτικές του και να δώσει στους χρήστες αυξημένη ισχύ και έλεγχο στα δεδομένα τους, τα οποία αναφέρονται ως περιουσιακά στοιχεία και περιουσία των χρηστών.[81] Εκτός από το hashtag, η Κάιζερ δημιούργησε επίσης το Ίδρυμα Own Your Data για την προώθηση της εκπαίδευσης για τις ψηφιακές πληροφορίες.[82]
The Great Hack
Το σκάνδαλο δεδομένων Facebook – Cambridge Analytica αποτέλεσε θέμα ενός ντοκιμαντέρ στο Netflix το 2019 με τίτλο The Great Hack.[83] Το ντοκιμαντέρ παρουσιάζει τις βασικές πληροφορίες και τα γεγονότα που σχετίζονται με την Cambridge Analytica, το Facebook και τις εκλογές του 2016 που οδήγησαν στο σκάνδαλο δεδομένων.[84] Το Great Hack επικοινωνεί τις εμπειρίες και τα προσωπικά ταξίδια πολλών ατόμων που συμμετείχαν στην υπόθεση με διαφορετικούς τρόπους και μέσω διαφορετικών σχέσεων. Σε αυτά τα άτομα περιλαμβάνονται οι Ντέιβιντ Κάρολ, Μπρίτανι Κάιζερ και άλλοι. Ο Ντέιβιντ Κάρολ είναι καθηγητής στη Νέα Υόρκη στον τομέα των μέσων ενημέρωσης που προσπάθησε να πλοηγηθεί στο νομικό σύστημα για να ανακαλύψει ποια δεδομένα είχε η Cambridge Analytica για αυτόν. Εν τω μεταξύ, η Μπρίτανι Κάιζερ είναι πρώην υπάλληλος της Cambridge Analytica που τελικά έγινε καταγγέλλων για το σκάνδαλο δεδομένων.
Μάρτυρες και μαρτυρία εμπειρογνωμόνων
Η Επιτροπή Δικαιοσύνης της Γερουσίας των Ηνωμένων Πολιτειών κάλεσε μάρτυρες να καταθέσουν για την παραβίαση δεδομένων και γενικότερα το απόρρητο δεδομένων.[30][85] Πραγματοποίησαν δύο ακροάσεις, η μία επικεντρώθηκε στον ρόλο του Facebook στην παραβίαση και την προστασία της ιδιωτικής ζωής στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και η άλλη στον ρόλο της Cambridge Analytica και τον αντίκτυπό της στο απόρρητο των δεδομένων. Η πρώτη πραγματοποιήθηκε στις 10 Απριλίου 2018, όπου ο Μαρκ Ζάκερμπεργκ κατέθεσε και οι γερουσιαστές Τσακ Γκράσλεϊ και Ντιάν Φέινσταϊν έκαναν δηλώσεις.[86] Η δεύτερη πραγματοποιήθηκε στις 16 Μαΐου 2018, όπου ο καθηγητής Έιταν Χερς, ο δόκτωρ Μαρκ Τζέιμσον και ο Κρίστοφερ Γουάιλι κατέθεσαν, ενώ οι γερουσιαστές Γκράσλεϊ και Φέινσταϊν έκαναν ξανά δηλώσεις.[87]
Μαρκ Ζάκερμπεργκ
Κατά τη διάρκεια της κατάθεσής του ενώπιον του Κογκρέσου στις 10 Απριλίου 2018, ο Ζάκερμπεργκ είπε ότι ήταν προσωπικό του λάθος που δεν έκανε αρκετά για να αποτρέψει την επιβλαβή χρήση του Facebook. "Αυτό ισχύει για τις ψεύτικες ειδήσεις, τη ξένη παρέμβαση στις εκλογές και τη ρητορική μίσους". Κατά τη διάρκεια της κατάθεσης, ο Μαρκ Ζάκερμπεργκ ζήτησε δημόσια συγγνώμη για την παραβίαση των προσωπικών δεδομένων: "Ήταν λάθος μου και λυπάμαι. Ξεκίνησα το Facebook, το τρέχω και είμαι υπεύθυνος για ο,τι συμβαίνει εδώ".[88]
Ο Ζάκερμπεργκ είπε ότι το 2013 ο Αλεξάντρ Κόγκαν είχε δημιουργήσει μια εφαρμογή ερωτηματολογίου προσωπικότητας, η οποία εγκαταστάθηκε από 300.000 άτομα.[89] Στη συνέχεια, η εφαρμογή μπόρεσε να ανακτήσει πληροφορίες από το Facebook, συμπεριλαμβανομένων των φίλων των χρηστών, και έτσι αποκτήθηκαν από τον Κόγκαν. Μόλις το 2015, ο Ζάκερμπεργκ έμαθε ότι οι πληροφορίες αυτών των χρηστών κοινοποιήθηκαν από τον Κόγκαν στην Cambridge Analytica. Στη συνέχεια, ζητήθηκε από την Cambridge Analytica να διαγράψει όλα τα δεδομένα. Αργότερα ανακαλύφθηκε από τα μέσα εηνμέρωσης ότι τα δεδομένα στην πραγματικότητα δεν είχαν διαγραφεί.[90]
Έιταν Χερς
Το 2015, ο καθηγητής Έιταν Χερς δημοσίευσε το Hacking the Electorate: How Campaigns Perceive Voters,[91] όπου ανέλυσε τις βάσεις δεδομένων που χρησιμοποιήθηκαν για τις εκστρατείες μεταξύ 2008 και 2014. Στις 6 Μαΐου 2018, ο Έιταν Χερς, καθηγητής πολιτικής επιστήμης στο Πανεπιστήμιο Tufts [92] κατέθεσε ενώπιον του Κογκρέσου ως εμπειρογνώμονας στη στόχευση ψηφοφόρων.[93]
Ο Χερς υποστήριξε ότι η στόχευση των ψηφοφόρων από την Cambridge Analytica δεν επηρέασε υπερβολικά το αποτέλεσμα των εκλογών του 2016, επειδή οι τεχνικές που χρησιμοποίησε η Cambridge Analytica ήταν παρόμοιες με αυτές των προεδρικών εκστρατειών πριν από το 2016. Επιπλέον, ισχυρίστηκε ότι η συσχέτιση μεταξύ των επισημάνσεων «Μου αρέσει» των χρηστών και των χαρακτηριστικών της προσωπικότητας ήταν αδύναμη και έτσι το ψυχολογικό προφίλ των χρηστών ήταν επίσης αδύναμο.[93]
Μαρκ Τζέιμσον
Ο δόκτωρ Μαρκ Τζέιμσον, διευθυντής και καθηγητής Gunter του Κέντρου Ερευνών Δημόσιων Υπηρεσίων στο Πανεπιστήμιο της Φλόριντα, κατέθεσε ενώπιον του Κογκρέσου στις 6 Μαΐου 2018 ως ειδικός.[94] Ο Τζέιμσον επανέλαβε ότι δεν ήταν ασυνήθιστο οι προεδρικές εκστρατείες να χρησιμοποιούν δεδομένα όπως τα δεδομένα του Facebook σε προφίλ ψηφοφόρων. Οι πρόεδροι Μπαράκ Ομπάμα και Τζορτζ Μπους χρησιμοποίησαν επίσης μοντέλα για μικρο-στόχευση ψηφοφόρων.[95] Ο Τζέιμσον επέκρινε το Facebook ότι δεν ήταν «σαφές και ειλικρινές με τους χρήστες του», επειδή οι χρήστες δεν γνώριζαν την έκταση της χρήσης των δεδομένων τους. Ο Τζέιμσον ολοκλήρωσε την κατάθεσή του λέγοντας ότι εάν η ομοσπονδιακή κυβέρνηση θέλει να ρυθμίσει τη στόχευση ψηφοφόρων σε ιστότοπους όπως το Facebook, θα έβλαπτε τους χρήστες αυτών των ιστότοπων, επειδή θα ήταν πολύ περιοριστική για αυτούς τους ιστότοπους και θα έκανε τα πράγματα χειρότερα για τις ρυθμιστικές αρχές.[96]
Κρίστοφερ Γουάιλι
Στις 16 Μαΐου 2018, ο Κρίστοφερ Γουάιλι, ο οποίος θεωρείται "whistleblower" της υπόθεσης και διετέλεσε Διευθυντής Έρευνας της Cambridge Analytica το 2013 και το 2014,[97] κατέθεσε επίσης στην Επιτροπή της Γερουσίας.[98] Θεωρήθηκε μάρτυρας τόσο των βρετανικών όσο και των αμερικανικών αρχών, και ισχυρίζεται ότι αποφάσισε να αποκαλύψει για «να προστατεύσει τους δημοκρατικούς θεσμούς από τους απατεώνες και τις εχθρικές ξένες παρεμβάσεις, καθώς και για να διασφαλίσει την ασφάλεια των Αμερικανών στο Διαδίκτυο».[85] Υποστήριξε ότι στην Cambridge Analytica «όλα γίνονταν» και ότι η Cambridge Analytica ήταν «μια διεφθαρμένη δύναμη για τον κόσμο». Ανέφερε λεπτομερώς στο Κογκρέσο πώς η Cambridge Analytica χρησιμοποίησε τα δεδομένα του Facebook για να κατηγοριοποιήσει τους ανθρώπους σε ομάδες με βάση την πολιτική ιδεολογία.[99] Ισχυρίστηκε επίσης ότι ο Έιταν Χερς αντιφάσκει με την «άφθονη βιβλιογραφία από κορυφαία επιστημονικά περιοδικά, συμπεριλαμβανομένων των Proceedings of the National Academy of Science, Psychological Science, και Journal of Personality and Individual Differences», λέγοντας ότι η κατηγοριοποίηση ατόμων από το Facebook ήταν αδύναμη.[100]
Ο Κρίστοφερ Γουάιλι κατέθεσε επίσης για τη ρωσική επαφή με την Cambridge Analytica και την εκστρατεία και τις σκέψεις του σχετικά με την απάντηση του Facebook.[100]
Επίλογος
Μετά την πτώση της Cambridge Analytica, δημιουργήθηκαν πολλές εταιρείες από άτομα που είχαν προηγουμένως συνδεθεί με την Cambridge Analytica, όπως οι Emerdata Limited και Auspex International.[101] Αρχικά, ο Julian Wheatland, ο πρώην διευθύνων σύμβουλος της Cambridge Analytica και πρώην διευθυντής πολλών εταιρειών που συνδέονται με την SCL, δήλωσε ότι δεν σκοπεύει να αποκαταστήσει τις δύο εταιρείες. Ενώ οι εργαζόμενοι και των δύο εταιρειών διασκορπίστηκαν σε διάδοχες εταιρείες, η Cambridge Analytica και η SCL εξαγοράστηκαν από την Emerdata Limited, μια εταιρεία επεξεργασίας δεδομένων. Ο Wheatland σχολίασε την εξαγορά τονίζοντας ότι η Emerdata δεν θα κληρονομήσει τα υπάρχοντα δεδομένα ή περιουσιακά στοιχεία των εταιρειών και ότι αυτές οι πληροφορίες ανήκουν στους διαχειριστές που είναι υπεύθυνοι για την εκκαθάριση. Ο Ντέιβιντ Κάρολ, ένας Αμερικανός καθηγητής που μήνυσε την Cambridge Analytica, δήλωσε ότι η Emerdata σκοπεύει να αποκρύψει τα σκάνδαλα και να ελαχιστοποιήσει την περαιτέρω κριτική. Οι δικηγόροι του Κάρολ υποστήριξαν ότι οι δικηγόροι της Cambridge Analytica ενεργούσαν παράνομα με την εκκαθάριση των περιουσιακών στοιχείων της εταιρείας πριν από τη διεξαγωγή πλήρους έρευνας. Ενώ αυτοί οι διαχειριστές προκάλεσαν εγκληματική βλάβη στο όμιλο SCL και πρόστιμο 26.000 δολαρίων, ένα δικαστήριο του Ηνωμένου Βασιλείου αρνήθηκε την αγωγή του Κάρολ, επιτρέποντας στην SCL να διαλυθεί χωρίς να ανατρέψει τα δεδομένα του.
Παραπομπές
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
- Κάλυψη του BBC
- Κάλυψη του Guardian
- Κάλυψη των New York Times
- Κάρολ Καντβάλανταρ @ TED2019: Ο ρόλος του Facebook στο Brexit - και η απειλή για τη δημοκρατία
- «How the Facebook-Cambridge Analytica Saga Unfolded» (στα αγγλικά). Bloomberg.com. 21 March 2018. https://www.bloomberg.com/news/articles/2018-03-21/understanding-the-facebook-cambridge-analytica-story-quicktake.