Bouea macrophylla
Bouea macrophylla, gandario aŭ kundango estas plantspecio el la familio de la Anakardiacoj kaj parenca al mango. Ĝia origino estas sudorienta Azio (Malaja duoninsulokaj okcidenta Javo kaj Sumatro [1]) kaj donas fruktojn por homa konsumado. Gandario havas multajn popolajn nomojn : en Javo kaj Filipinoj „Gandaria“; en Malajzio „Kundangan“, en Sumatro „Rembunia“, „Setar“ kaj „Ramania“; en Tajlando „ma-praang“, „ma-yong“ kaj en la angla „marian plum“.
ganderio, kundango | ||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Biologia klasado | ||||||||||||||
| ||||||||||||||
Bouea macrophylla Griff. | ||||||||||||||
Aliaj Vikimediaj projektoj | ||||||||||||||
Priskribo
ekstera aspekto, ŝelo kaj folio
Bouea macrophylla kreskas kiel ĉiamverda arbo, kiu atingas altecon de 10 ĝis 27 m. Kun la rekta trunko kaj densa kaj larĝa arbokrono ĝi similas al mangoarbo. La ekstera arboŝelo estas helbruna. La ofte pendantaj eĝaj kaj platecaj branĉoj havas kalvan arboŝelon.
La branĉoj havas kontraŭesidajn kaj 1 ĝis 2,5 cm longajn tighavajn foliojn. La simpla, ledeca, brilanta foliplato havas longon de plej ofte 14 ĝis 30 cm kaj larĝon de plej ofte 5 ĝis 8 cm lancforma, elipta ĝis ovforma-longeca kun pinta ĝis kojnforma bazo kaj pinta fino.
Floraro kaj floro
Frukto kaj semo
Fenologio
En Indonezio la planto floras de junio ĝis novembro kaj la fruktoj maturiĝas de marto al junio. En Tajlando la flortempo estas de novembro ĝis decembro kaj la fruktoj maturiĝas de aprilo ĝis majo.
Kreskareo
La origino de la gandario estas la indoneziaj insuloj Sumatro, okcidenta Javo kaj Malaja duoninsulo. La naturaj kreskoregionoj estas tropikaj, humidaj teritorioj en alteco ĝis 300 m.
Pro iliaj manĝeblaj fruktoj Bouea macrophylla estas kultivata tutmonde en tropikaj regionoj ĝis la alteco de 850 m.
Sistematiko
Utiligado
La gandario estas kultivata en la tropoj kiel fruktarbo kaj pro la densa krono kiel ombrumanta arbo. La junaj folioj ankaŭ estas manĝeblaj. Oni povas manĝi ilin kiel salato.
Kulturvarioj
Fontoj
- Datenblatt bei AgroForestryTree Database. Arkivigite je 2012-02-07 per la retarkivo Wayback Machine
- Species with Potential for commercial Development bei Under-utilized tropical fruits of Thailand... der FAO. (Abschnitt Beschreibung und Namen)
- Mansfeld's World Database of Agriculture and Horticultural Crops. (Namen)
Referencoj
Eksteraj ligiloj
- Beschreibung bei montosogardens.com Arkivigite je 2008-05-23 per la retarkivo Wayback Machine (engl.)