استقلال خطی

در جبر خطی، زیرمجموعه‌‌ای از بردارهای یک فضای برداری مانند را وابستهٔ خطی گویند هر گاه یکی از بردارها در اسپن بقیه بردارها موجود باشد . به عبارتی دیگر (طبق تعریف اسپن) یکی از بردارها را بتوان به صورت ترکیب خطی بردارهای دیگر بیان کرد .[۱]

دو نمونه از بردارهای وابسته در فضای سه‌بعدی.
یک مجموعه بردار مستقل خطی

اگر وابستهٔ خطی نباشد می‌گوییم این بردارها استقلال خطی (به انگلیسی: Linear Independence) دارند یا مستقل خطی هستند.

تعریف

مجموعهٔ را مستقل خطی می‌نامیم اگر تنها جواب معادلهٔ جواب بدیهی باشد.[۲]

در غیر این صورت به این مجموعه وابسته خطی می‌گوییم.[۳] به عبارتی دیگر اگر معادلهٔ یک جواب غیربدیهی داشته باشد وابسته خطی است. در این صورت به معادلهٔ مذکور رابطهٔ وابستگی خطی می‌گوییم.[۲] از این رابطه می‌توان هر بردار را بر حسب بردارهای دیگر به دست آورد:

از این رابطه نتیجه می‌گیریم یکی از بردارها در اسپن بقیه بردارها وجود دارد: یا

نتایج و قضایا

یک مجموعهٔ یک‌عضوی بردار را مستقل خطی می‌گوییم اگر و تنها اگر ناصفر باشد .

یک مجموعهٔ دوعضوی بردارها را مستقل خطی می‌گوییم اگر و تنها اگر مضرب یکدیگر نباشند .

هر مجموعه‌ای شامل بردار صفر وابستهٔ خطی است.

مجموعهٔ بردارهای با بیش از یک عضو وابستهٔ خطی است اگر و تنها اگر اندیسی مانند وجود داشته باشد که بردار با آن اندیس را بتوان به صورت ترکیب خطی از بردارهای با اندیس قبل از آن بیان کرد .[۲]

برای توابع

طبق تعریف مذکور اگر فضای برداری را مجموعهٔ تمام توابع فرض کنیم به تعریف استقلال خطی توابع می‌رسیم:

اگر بتوان مجموعهٔ ضرایبی مانند برای مجموعهٔ توابع پیدا کرد که باشد (در یک دامنهٔ مشترک و پیوسته از آنها) در آن صورت مجموعهٔ توابع مستقل خطی نیستند. در غیر این صورت را مستقل خطی می‌نامیم.[۴]

استفاده از یک قضیه

اگر توابع (در یک دامنهٔ مشترک و پیوسته از آنها) همگی دارای مشتق تا مرتبهٔ اُم باشند و همچنین اگر رونسکین این توابع باشد، این قضیه بیان می‌کند که:

توابع مستقل خطی اند اگر و تنها اگر بتوان یک پیدا کرد که .[۴][۵]

این مفهوم در موارد زیر کاربرد دارد:

  • تعیین خطی بودن یک مجموعه بردارها-
  • تعیین رتبه ماتریس
  • بررسی ابعاد فضاهای بردار
  • طراحی و تحلیل سیستم‌های خطی در مهندسی

جستارهای وابسته

منابع

  • Strang, Gilbert (July 19, 2005), Linear Algebra and Its Applications (4th ed.), Brooks Cole, ISBN 978-0-03-010567-8