اوئیرش

آب و هوای معتدل، دسترسی به آب، کیفیت خاک و موقعیت جغرافیایی مناسب در دهانه رودخانه تاگوس، نخستین ساکنان را به این منطقه جذب کرد. تپه‌های ناهموار داخلی، شرایط کشت را فراهم می‌کرد و امکان استقرار چند کاسترو کوچک کشاورزی را در محدوده منطقه فراهم می‌کرد، مانند کاسترو از لاسیا (که در سال ۱۹۶۳ به عنوان یک دارایی عام‌المنفعه طبقه‌بندی شد). شواهد باستان‌شناسی در این منطقه، نشان‌دهندهٔ سکونتگاه‌های اولیه و ساختارهای دفاعی است که در دوره مس‌سنگی ایجاد شده‌است، اگرچه سکونت‌گاه‌هایی از دوران پارینه‌سنگی مانند گروتا دا پونته دا لاژ (به پرتغالی: Gruta da Ponte da Laje)، خبر از سکونتگاه‌های ابتدایی‌تر می‌دهد.

بقایای اشغال شبه جزیره ایبری توسط رومیان در بسیاری از نقاط شهر، از جمله موزاییک‌ها، به ویژه در امتداد روا داش الکاسیماس (به پرتغالی: Rua das Alcássimas) و یک پل رومی، مشهود است. فتح اعراب در زمان‌های بعد، تاثیر خود را بر روی نام‌گذاری‌ها در این منطقه گذاشت، از جمله نام‌های مکان عربی/مراکشی مانند الکاسیماس (به پرتغالی: Alcássimas)، آلژش (به پرتغالی: Algés)، آلپندروادو (به پرتغالی: Alpendroado) و کینتا دا مورا (به پرتغالی: Quinta da Moura).

دوران سلطنت

قرن بیستم

این شهر در امتداد حاشیه شمالی و در دهانه رودخانه تاگوس، روبروی شهر آلمادا قرار دارد که توسط شهرهای لیسبون از شرق، سینترا از شمال، آمادورا از شمال شرقی و کشکایش از غرب احاطه شده‌است.

از نظر اداری، این شهر به پنج بخش مدنی (فرگوزیا) تقسیم می‌شود:^[۳]

• الژش، لیندا-آ-ولیا و کروژ کوبرادا-دافوندو
• بارکارنا
• کارناسید کیژاش
• اوئیرش و ساو ژولیاو دا بارا، پاسو د آرکوش و کاشیاس
• پورتو سالوو

در امتداد خط ساحلی ۱۰ کیلومتری، جایی که رودخانه تاگوس با اقیانوس تلاقی می‌کند، چندین خلیج طبیعی در منشأ سواحل آن قرار داشتند:

• پرایا دا توره^[الف]
• پرایا د سانتو آمارو د اوئیرش^[ب]
• پرایا د پاسو د آرکوش^[پ]
• پرایا د کاشیاس^[ت]

دو منطقه سبز بزرگ در شهرداری اوئیرش گسترش یافته‌اند: اشتاساو آگرونومیکا ناسیونال^[ث] و مجموعه ورزشی ژامور.

آب و هوا

اوئیرش، آب و هوای مدیترانه‌ای با تابستان‌های گرم تا گرم و خشک و زمستان‌های معتدل و مرطوب با بارش کمتر و تغییرات دمایی یکنواخت‌تری نسبت به شهر همجوارش، لیسبون دارد.

اوئیرش در سرشماری سال ۲۰۱۱ جمعیتی بالغ بر ۱۷۲٬۱۲۰ نفر داشت که یازدهمین شهر پرجمعیت کشور و پنجمین آنها از نظر تراکم جمعیت باقی ماند.

عمدهٔ رشد جمعیت در این شهر، مانند سایر شهرهای اطراف لیسبون، در نیمه دوم قرن بیستم رخ داد. با آگاهی از این رشد جمعیت و با توجه به الزام برای کنترل پراکندگی شهری، در سال ۱۹۴۸ «طرح شهرسازی ساحل خورشید» (به پرتغالی: Plano de Urbanização da Costa do Sol) به تصویب رسید تا گسترش شهر در حاشیه شمالی تاگوس مدیریت شود. این طرح تا سال ۱۹۹۴ پابرجا باقی ماند، تا آنکه اولین «طرح جامع شهرداری» (به پرتغالی: Plano Director Municipal) به تصویب رسید.

از نظر جمعیتی، جمعیت شهر به ۵۲٫۶٪ زن تا ۴۷٫۴٪ مرد تقسیم می‌شود که اکثریت جمعیت ساکن، بین ۲۵ تا ۶۴ سال سن دارند؛ تقریباً ۹۲٬۹۷۸ نفر از جمعیت کل شهر. با جمع این اعداد، ۲۴٬۱۵۳ سالمند بالای ۶۵ سال و ۲۲٬۶۸۵ ساکن کمتر از ۱۴ سال در این شهر وجود دارد.^[۵] اوئیرش بالاترین تمرکز جمعیت پرتغال را با مدارک لیسانس و دکترا دارد و همچنین ۲۶٪ از فارغ‌التحصیلان پرتغال که بالاترین رتبه در کشور است.

اوئیرش، شهری صنعتی و تجاری است که توسط تأسیسات و ساختمان‌های شرکت‌های بزرگ اشغال شده‌است که شامل مقر اس‌آی‌سی و تی‌وی‌آی (دو شبکه تلویزیونی بزرگ پرتغالی) و همچنین دفاتر عملیاتی اصلی، واحدهای تحقیقاتی، شرکت‌های تابعه و شعب بسیاری از شرکت‌های بزرگ چند ملیتی، از جمله گوگل،^[۶] نستله، مک‌دونالد، بی‌پی، جنرال الکتریک، سیسکو سیستمز، سیناپسس، پی‌وجی، هیولت پاکارد، دل (شرکت), اپسون، سامسونگ، ال‌جی، یونیت۴، فیلیپس، اینتل، کولگیت-پالمولیو، جانسون اند جانسون، لورئال، اورکل، اطلس کوپکو، آب‌ب، دایکین، نایکی، نیسان، پپسی‌کو، فایزر، گراندفوس، مرک اند کو.، نت‌جتس، سیناپسس، میله، یونی‌سیس، ب‌ام‌و، توشیبا، کانن، گلاکسواسمیت‌کلاین، ولوو کارز و استلانتیس. ساختمان مرکزی اومنی اوییشن و شرکت هواپیمایی پرتغالی تابعه آن به نام وایت ایرویز^[۷][۸] نیز در این شهر قرار دارند.

همچنین به دلیل ایجاد هدفمند تعداد بسیاری از پارک‌ها و مراکز علمی، فناوری، تحقیقاتی و تجاری، این شهر زمینه‌ساز رشد اقتصادی شده‌است، از جمله:

• آرکی‌پارک
• لاگواش پارک
• میرافلورس پرمیوم^[ج]
• نیو پارک^[چ]
• پارک هولندا^[ح]
• پارک سوئسیا^[خ]
• کینتا دا فونته^[د]
• تاگوس‌پارک - پارک علم و فناوری
• تاگوس اسپیس^[ذ]

چندین مؤسسه غیرانتفاعی خصوصی و دولتی نیز در مجاورت شهر اوئیرش مستقر هستند: پست فرماندهی ناتو (فرماندهی مشترک لیسبون)؛ انستیتو گولبنکیان د سینسیا^[ر] و شعبه‌ای از انستیتو ملی منابع بیولوژیک که مسئول تحقیقات کشاورزی است و مرکز ملی کشاورزی، همگی در داخل این شهر قرار دارند.

اولین شرکت صنایع نیمه هادی پرتغالی در سال ۱۹۹۷ و با نام چیپیدیا در اوئیرش تأسیس شد تا آنکه در سال ۲۰۰۷ توسط شرکت فناوری میپس به قیمت ۱۴۷ میلیون دلار خریداری شد.^[۹] در ۸ مه ۲۰۰۹، سینوپسیس^[ز] آن را به عنوان گروه تجاری آنالوگ از شرکت فناوری میپس به مبلغ ۲۲ میلیون دلار نقدا خریداری کرد.

یادبودها

• Marquis of Pombal's Palace
• Lime kilns from the Middle Ages (Fornos da Cal)

پارک‌ها

• پارک شهرداری اوئیرش
• پارک شعرا

امکانات تفریحی و فراغتی

فستیوال‌ها

• NOS Alive
• EDP Cool Jazz

ورزش‌ها

از دیرباز، بازی‌های فینال جام‌های داخلی فوتبال مردان و زنان کشور در ورزشگاه ملی لیسبون از مجتمع ژامور برگزار می‌شود که مرکز تمرینی تیم ملی فوتبال پرتغال نیز است.

پرتغال اپن که سابقا با نام اشتوریل اپن شناخته می‌شد، تورنمنت حرفه‌ای انجمن تنیس حرفه‌ای و انجمن تنیس زنان بود که در فاصله سال‌های ۱۹۹۰ تا ۲۰۱۴ با میزبانی مجتمع ژامور برگزار می‌شد.

تحصیلات عالی

تحقیقاتی

سایر

حمل و نقل

اوئیرش با شهرهای زیر خواهرخوانده است:^[۱۰]

• کارلوش اوژنیو کوریا دا سیلوا، کنت پاسو د آرکوش (۱۹۰۵–۱۸۳۴)؛ سیاستمدار پرتغالی
• لوئیزا فیالیو (۱۸۹۱–۱۸۳۹)؛ بازیگر تئاتر پرتغالی
• ژوائو ژوزه سینل د کوردش (۱۹۳۰–۱۸۶۷)؛ ژنرال و سیاستمدار پرتغالی
• آدلینو آمارو دا کوشتا (۱۹۸۰–۱۹۴۳)؛ سیاستمدار پرتغالی.
• آنتونیو آلونسو مارتینس (زاده ۱۹۶۳)؛ نقاش اسپانیایی / پرتغالی
• کامانه (زاده ۱۹۶۶)؛ خواننده سبک فادو
• هلدر موتینیو (زاده ۱۹۶۹)؛ خواننده و ترانه‌نویس پرتغالی در ژانر فادو

ورزش

• فرناندو پرش (۲۰۱۹–۱۹۴۳)؛ یک بازیکن فوتبال با ۳۱۴ بازی باشگاهی و ۲۷ بازی ملی برای پرتغال
• نلسون موتینیو (زاده ۱۹۵۹)؛ بازیکن سابق فوتبال با ۴۲۴ بازی باشگاهی
• ریکاردو پدروسو (زاده ۱۹۷۷)؛ شناگر آزاد که در بازی‌های المپیک تابستانی ۲۰۰۰ رقابت کرد.
• سرژیو پائولینو (زاده ۱۹۸۰)؛ دوچرخه‌سوار پرتغالی
• مارکوش شوا (زاده ۱۹۸۹)؛ ورزشکار پرش طول که در بازی‌های المپیک تابستانی ۲۰۱۲ رقابت کرد.
• دیوگو آنتونش (زاده ۱۹۹۲)؛ دونده دو ۱۰۰ متر
• دانیل پودنس (زاده ۱۹۹۵)؛ یک بازیکن فوتبال که در باشگاه فوتبال ولورهمپتون واندررز بازی کرد و قریب به ۲۰۰ بازی باشگاهی دارد.

• سالوم او سرفی