ستاد مشترک ارتش جمهوری اسلامی ایران

ستاد مشترک ارتش ایران

ستاد مشترک ارتش جمهوری اسلامی ایران (به‌اختصار: سماجا) معاونت هماهنگ‌کننده ارتش یا معاونت هماهنگ‌کننده فرمانده کل ارتش جمهوری اسلامی ایران، مرکز برنامه‌ریزی، کنترل و هماهنگی میانِ ۴ نیروی زیرمجموعه ارتش جمهوری اسلامی ایران، شامل؛ نیروی زمینی ارتش، نیروی دریایی ارتش، نیروی هوایی و نیروی پدافند هوایی، همچنین بنیاد تعاون ارتش، سازمان عقیدتی سیاسی آجا، دانشگاه علوم پزشکی ارتش، دانشگاه فرماندهی و ستاد آجا، دژبان کل ارتش جمهوری اسلامی ایران و سازمان حفاظت اطلاعات ارتش می‌باشد.[۲] این سمت، در ساختار سازمانی ارتش، پس از فرمانده کل و جانشین فرمانده کل ارتش، در رده سوم قرار دارد.

ستاد مشترک ارتش جمهوری اسلامی ایران
معاونت هماهنگ‌کننده ارتش
نشان رسمی سماجا
پرچم رسمی سماجا
بنیان‌گذاری۱۳۰۰
شکل کنونی۱۳۷۷
ستادتهران، ایران
رهبری
رئیس ستاددریادار حبیب‌الله سیاری
جانشین رئیس ستادسرتیپ خلبان حسن شاه‌صفی[۱]

پیشینه شکل‌گیری ستاد مشترک ارتش به سال ۱۳۰۰ بازمی‌گردد، که سازمانی تحت عنوان ستاد ارتش راه‌اندازی شد و نخستین رئیس ستاد ارتش نیز سرتیپ امان‌الله جهانبانی بود.[۳] در سال ۱۳۳۴ نام آن به ستاد کل ارتش و در سال ۱۳۳۵ نیز به ستاد بزرگ‌ارتشتاران تغییر پیدا کرد. پس از وقوع انقلاب ۱۳۵۷، نخست به ستاد کل ارتش ملی ایران سپس به ستاد مشترک ارتش جمهوری اسلامی ایران تغییر نام یافت. در شهریورماه ۱۳۷۷ سِمَتی با عنوان؛ فرمانده کل ارتش در نیروهای مسلح ایران تعریف شد و کمتر از یک دهه بعد نیز، در سال ۱۳۸۶ ستاد مشترک به ستاد فرماندهی کل ارتش تغییر نام پیدا کرد، که در پی آن جایگاه ریاست ستاد مشترک ارتش نیز به معاونت هماهنگ‌کنندهٔ ارتش (رئیس ستاد مشترک ارتش) تبدیل گردید.[۴] هم‌اکنون ریاست ستاد مشترک ارتش برعهده دریادار حبیب‌الله سیاری می‌باشد.[۵]

پیشینه

لزوم هماهنگی میان ستادهای فرماندهی نیروها و پشتیبانی از ۴ نیروی ارتش از یکدیگر در نبردهای احتمالی، همچنین تهیه دستورالعمل‌های عملیاتی و اداری در زمان صلح، باعث به وجود آمدن ستاد مشترک در ساختار ارتش شد. این ستاد تقریباً در تمامی ارتش‌های منظم دنیا وجود دارد و وظیفه اصلی آن نیز ایجاد تنظیم مقررات، هماهنگی و وحدتِ رویه میان کلیه نیروهای رزمی ارتش می‌باشد. ستاد ارتش فعالیت خود را از سال ۱۳۰۰ در دوران پهلوی اول آغاز کرد و نخستین رئیس ستاد نیز سرتیپ امان‌الله جهانبانی بود. پس از وقوع انقلاب اولین رئیس ستاد مشترک ارتش ایران نیز سپهبد محمدولی قرنی بود.

با توجه به ایجاد سمت فرماندهی کل در ارتش در سال ۱۳۷۷، عنوان ستاد مشترک ارتش در سال ۱۳۸۶ به صورت غیر سازمانی، به ستاد آجا تغییر یافت و جایگاه ریاست ستاد مشترک ارتش به معاونت هماهنگ‌کنندهٔ ارتش تبدیل شد. ادارات قبلی ستاد مشترک مانند؛ اداره آجودانی و ادارات یکم تا نهم، از قدیمی‌ترین سازمان‌های نیروهای مسلح ایران می‌باشند، که در حال حاضر برخی از آن‌ها به صورت مستقل یا با ادغام در یکدیگر، تحت عنوان معاون فرمانده کل ارتش یا به‌صورت اداره زیرمجموعه معاونت هماهنگ‌کننده ارتش، تغییر نام داده‌اند. هر یک از این ادارات، بر عملکرد نیروهای زیرمجموعه ارتش نظارت دارند.

در سال ۱۳۶۸ و بعد از پایان جنگ ایران و عراق، ستادی با عنوان ستاد کل نیروهای مسلح تشکیل شد، که نیروهای آن از ارتش، سپاه، وزارت دفاع و نیروی انتظامی تأمین می‌گردد. تا قبل از ایجاد این ستاد، دستورالعمل‌های کلی توسط ستاد مشترک ارتش و با همکاری وزارت دفاع، تنظیم و به سایر نیروها و نیز شهربانی و ژاندارمری جهت اجرا ابلاغ می‌گردید، ولی این اقدام بعد از ایجاد ستاد کل نیروهای مسلح، به این ستاد واگذار گردید و اقدامات ستاد مشترک به حوزه نیروهای تابعه ارتش محدود شده‌است.

فرماندهان

«ارکان حرب کل قشون»
ردرجهنامشروع تصدیپایان تصدیم
۱سرتیپامان‌الله جهانبانی۱۴ دی ۱۳۰۰؟[۶]
۲سرتیپحبیب‌الله شیبانی۱۳۰۵۱۳۰۶
۳سرتیپمحمد نخجوان۱۳۰۶۱۳۱۳
۴سرلشکرعزیزالله ضرغامیمرداد ۱۳۱۳۱۳۱۴
«میهن ستاد»
«ستاد ارتش»
(۴)سرلشکرعزیزالله ضرغامیمرداد ۱۳۱۳۱۳۲۰
۵سرلشکرمرتضی یزدان‌پناه۹ مهر ۱۳۲۰۱۳۲۱
۶سرتیپحاج‌علی رزم‌آرااز ۱ مرداد ۱۳۲۲مهر ۱۳۲۲[۷]
۷سرتیپعلی ریاضی۱۳۲۲۱۳۲۳
(۶)سرلشکرحاج‌علی رزم‌آرا۱۵ اردیبهشت ۱۳۲۳۶ دی ۱۳۲۳
۸سرلشکرحسن ارفع۶ دی ۱۳۲۳۲۷ بهمن ۱۳۲۴[۸]
۹سرلشکرفرج‌الله آق‌اولی۲۷ بهمن ۱۳۲۴۱۳۲۵
(۶)سرلشکرحاج‌علی رزم‌آرا۱۰ تیر ۱۳۲۵۵ تیر ۱۳۲۹
۱۰سرلشکرعباس گرزنتیر ۱۳۲۹۳۱ تیر ۱۳۳۱[۹]
۱۱سپهبدمرتضی یزدان‌پناه۲ مرداد ۱۳۳۱۳۰ مرداد ۱۳۳۱
۱۲سرلشکرمحمود بهارمست۳۰ مرداد ۱۳۳۱۹ اسفند ۱۳۳۱
۱۳سرتیپمحمدتقی ریاحی۹ اسفند ۱۳۳۱۲۸ مرداد ۱۳۳۲
۱۴سرلشکرنادر باتمانقلیچ۱۳۳۲۱۳۳۴
«ستاد بزرگ ارتشتاران»
۱۵سپهبدعبدالله هدایتمرداد ۱۳۳۴۲۴ اسفند ۱۳۳۹
۱۶سپهبدعبدالحسین حجازی۲۴ اسفند ۱۳۳۹۱۳۴۴
۱۷ارتشبدبهرام آریانا۳۰ آذر ۱۳۴۴اردیبهشت ۱۳۴۸
۱۸سپهبدفریدون جم۱۴ اردیبهشت ۱۳۴۸۲۸ تیر ۱۳۵۰
۱۹ارتشبدغلامرضا ازهاری۲۸ تیر ۱۳۵۰۱۳ دی ۱۳۵۷
۲۰ارتشبدعباس قره‌باغیدی ۱۳۵۷۲۲ بهمن ۱۳۵۷
«ستاد کل ارتش ملی(-اسلامی) ایران»
«ستاد مشترک ارتش جمهوری اسلامی ایران»
۲۱سرلشکرسید محمدولی قرنی۲۳ بهمن ۱۳۵۷۶ فروردین ۱۳۵۸
۲۱سرلشکرناصر فربد۶ فروردین ۱۳۵۸۳۰ تیر ۱۳۵۸[۱۰]
۲۲سرتیپ (سپس سرلشکر شد)محمدحسین شاکر۳۰ تیر ۱۳۵۸۱ دی ۱۳۵۸[۱۱]
۲۳محمدهادی شادمهر۱ دی ۱۳۵۸خرداد ۱۳۵۹
-سرتیپولی‌الله فلاحی(سپس سرلشکر شد)۲۹ خرداد ۱۳۵۹۷ مهر ۱۳۶۰
۲۴سرتیپ(سپس سرلشکر شد)قاسمعلی ظهیرنژاد۹ مهر ۱۳۶۰مهر ۱۳۶۳
۲۵سرهنگ(سپس سرتیپ شد)اسماعیل سهرابی۳ آبان ۱۳۶۳۱۳ اردیبهشت ۱۳۶۷
۲۶سرتیپ(سپس سرلشکر شد)علی شهبازی۱۳ اردیبهشت ۱۳۶۷شهریور ۱۳۷۷
در شهریور ۱۳۷۷ سمتی با نام فرماندهی کل ارتش به وجود آمد که عالی‌ترین سمت ارتشی است و از اهمیت سمت ریاست ستاد مشترک ارتش کاسته شد
۲۷سرتیپمصطفی ترابی‌پور۲۲ مهر ۱۳۷۷۱ تیر ۱۳۷۹
۲۸سرتیپشهرام رستمی۱ تیر ۱۳۷۹۱۷ بهمن ۱۳۷۹
۲۹سرتیپعبدالعلی پورشاسباز ۱۷ بهمن ۱۳۷۹۴ مهر ۱۳۸۴
۳۰سرتیپسید عبدالرحیم موسوی۴ مهر ۱۳۸۴۴ شهریور ۱۳۸۷
«معاون هماهنگ‌کننده فرمانده کل ارتش»
۳۱سرتیپمحمدحسین دادرس۴ شهریور ۱۳۸۷۱۴ آبان ۱۳۹۶
۳۲دریادارحبیب‌الله سیاری۱۴ آبان ۱۳۹۶تاکنون

جستارهای وابسته

منابع

🔥 Top keywords: