سده

یکای زمان که صد سال است
(تغییرمسیر از سده‌ها)

سَده یا قَرن یکای زمان و برابر با یک‌صد (۱۰۰) سال است. یک قرن از ده دهه (۱۰ سال) تشکیل شده و هر ده قرن نیز برابر با یک هزاره (۱۰۰۰ سال) است.

جشن صدمین سالگرد شهر فلوریدا.

ریشه‌شناسی

قرن وام‌واژه‌ای عربی در فارسی است که معادل سده است. قرن در زبان فارسی بیشتر از سده به‌ کار می‌رود. [نیازمند منبع]

سال آغازین و پایان سده

در یک مدل سال شماری قاعده بر این است که سال یکم هر سده آغاز آن سده است؛ بنابراین سدهٔ بیستم از سال ۱۹۰۱ (۰۱/۰۱/۰۱ آغاز سده است) تا پایان سال ۲۰۰۰ ادامه داشته‌است؛ یعنی آغاز سده‌شماری با سال ۱ آغاز می‌شود. اما در یک مدل دیگر که بیشتر محبوبیت دارد و در عمل بیشتر بکار می‌رود سده را بر اساس سال‌هایی که رقم صدگان و بالاتر مشترک دارند نام‌گذاری می‌کنند و تمام مثلاً سال‌هایی به ۱۹ شروع می‌شوند (از جمله ۱۹۰۰) متعلق به سده بیستم دانسته می‌شوند.[۱]

جشن سده

فردوسی شاعر بزرگ و به نام کشور ایران نظراتی دربارهٔ جشن سده بیان کرده‌است.

شب آمد برافروخت آتش چو کوه؛ همان شاه در گرد او با گروه

یکی جشن کرد آن شب و باده خْوَرد؛ سده نام آن جشن فرخنده کرد

ز هوشنگ ماند این سده یادگار؛ بسی باد چون او دگر شهریار

کز آباد کردن جهان شاد کرد؛ جهانی به نیکی از او یاد کرد

فردوسی در شاهنامه اشاره خاصی به جشن سده داشته‌است و معتقد است که، جشن سده به خاطر پدید آمدن آتش از سوی هوشنگ پدید آمده‌است.

سده‌ها

سده‌های میلادی

هزارهسده
۹ پ‌م:۹۰ پ‌م۸۹ پ‌م۸۸ پ‌م۸۷ پ‌م۸۶ پ‌م۸۵ پ‌م۸۴ پ‌م۸۳ پ‌م۸۲ پ‌م۸۱ پ‌م
۸ پ‌م:۸۰ پ‌م۷۹ پ‌م۷۸ پ‌م۷۷ پ‌م۷۶ پ‌م۷۵ پ‌م۷۴ پ‌م۷۳ پ‌م۷۲ پ‌م۷۱ پ‌م
۷ پ‌م:۷۰ پ‌م۶۹ پ‌م۶۸ پ‌م۶۷ پ‌م۶۶ پ‌م۶۵ پ‌م۶۴ پ‌م۶۳ پ‌م۶۲ پ‌م۶۱ پ‌م
۶ پ‌م:۶۰ پ‌م۵۹ پ‌م۵۸ پ‌م۵۷ پ‌م۵۶ پ‌م۵۵ پ‌م۵۴ پ‌م۵۳ پ‌م۵۲ پ‌م۵۱ پ‌م
۵ پ‌م:۵۰ پ‌م۴۹ پ‌م۴۸ پ‌م۴۷ پ‌م۴۶ پ‌م۴۵ پ‌م۴۴ پ‌م۴۳ پ‌م۴۲ پ‌م۴۱ پ‌م
۴ پ‌م:۴۰ پ‌م۳۹ پ‌م۳۸ پ‌م۳۷ پ‌م۳۶ پ‌م۳۵ پ‌م۳۴ پ‌م۳۳ پ‌م۳۲ پ‌م۳۱ پ‌م
۳ پ‌م:۳۰ پ‌م۲۹ پ‌م۲۸ پ‌م۲۷ پ‌م۲۶ پ‌م۲۵ پ‌م۲۴ پ‌م۲۳ پ‌م۲۲ پ‌م۲۱ پ‌م
۲ پ‌م:۲۰ پ‌م۱۹ پ‌م۱۸ پ‌م۱۷ پ‌م۱۶ پ‌م۱۵ پ‌م۱۴ پ‌م۱۳ پ‌م۱۲ پ‌م۱۱ پ‌م
۱ پ‌م:۱۰ پ‌م۹ پ‌م۸ پ‌م۷ پ‌م۶ پ‌م۵ پ‌م۴ پ‌م۳ پ‌م۲ پ‌م۱ پ‌م
۱:  ۱  ۲  ۳  ۴  ۵  ۶  ۷  ۸  ۹۱۰
۲:۱۱۱۲۱۳۱۴۱۵۱۶۱۷۱۸۱۹۲۰
۳:۲۱۲۲۲۳۲۴۲۵۲۶۲۷۲۸۲۹۳۰
۴:۳۱۳۲۳۳۳۴۳۵۳۶۳۷۳۸۳۹۴۰

سده‌های خورشیدی

هزارهسده
هزاره ۳ (پیش از هجری خورشیدی):۳۰ پ‌ه۲۹ پ‌ه۲۸ پ‌ه۲۷ پ‌ه۲۶ پ‌ه۲۵ پ‌ه۲۴ پ‌ه۲۳ پ‌ه۲۲ پ‌ه۲۱ پ‌ه
هزاره ۲ (پیش از هجری خورشیدی):۲۰ پ‌ه۱۹ پ‌ه۱۸ پ‌ه۱۷ پ‌ه۱۶ پ‌ه۱۵ پ‌ه۱۴ پ‌ه۱۳ پ‌ه۱۲ پ‌ه۱۱ پ‌ه
هزاره ۱ (پیش از هجری خورشیدی):۱۰ پ‌ه۹ پ‌ه۸ پ‌ه۷ پ‌ه۶ پ‌ه۵ پ‌ه۴ پ‌ه۳ پ‌ه۲ پ‌ه۱ پ‌ه
هزاره ۱ (خورشیدی)

:

  ۱  ۲  ۳  ۴  ۵  ۶  ۷  ۸  ۹  ۱۰
هزاره ۲ (خورشیدی)

:

۱۱۱۲۱۳۱۴۱۵۱۶۱۷181920

سده‌های قمری

هزارهسده
هزاره ۴ (پیش از هجری قمری):۴۰ پ‌ه۳۹ پ‌ه۳۸ پ‌ه۳۷ پ‌ه۳۶ پ‌ه۳۵ پ‌ه۳۴ پ‌ه۳۳ پ‌ه۳۲ پ‌ه۳۱ پ‌ه
هزاره ۳ (پیش از هجری قمری):۳۰ پ‌ه۲۹ پ‌ه۲۸ پ‌ه۲۷ پ‌ه۲۶ پ‌ه۲۵ پ‌ه۲۴ پ‌ه۲۳ پ‌ه۲۲ پ‌ه۲۱ پ‌ه
هزاره 2 (پیش از هجری قمری):۲۰ پ‌ه۱۹ پ‌ه۱۸ پ‌ه۱۷ پ‌ه۱۶ پ‌ه۱۵ پ‌ه۱۴ پ‌ه۱۳ پ‌ه۱۲ پ‌ه۱۱ پ‌ه
هزاره ۱ (پیش از هجری قمری):۱۰ پ‌ه9 پ‌ه8 پ‌ه7 پ‌ه6 پ‌ه5 پ‌ه4 پ‌ه3 پ‌ه2 پ‌ه1 پ‌ه
هزاره ۱ (قمری)

:

  ۱  ۲  ۳  ۴  ۵  ۶  ۷  ۸  ۹  ۱۰
هزاره ۲ (قمری)

:

۱۱۱۲۱۳۱۴۱۵۱۶17181920
هزاره 3 (قمری)

:

21222324252627282930
هزاره 4 (قمری)

:

31323334353637383940

جستارهای وابسته

منابع

Wikipedia-bijdragers, "Eeuw," Wikipedia, de vrije encyclopedie, http://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Eeuw&oldid=19667322 (accessed januari ۱۳، ۲۰۱۰).

🔥 Top keywords: