استاندارد آلایندگی اروپا
استانداردهای آلایندگی اروپا میزان بیشینهٔ مجاز برای انتشار گازهای آلایندهٔ خودروهای نو که در کشورهای اتحادیه اروپا فروخته می‌شوند را، تعریف می‌کند. این استاندارد، انتشار اکسیدهای نیتروژن (NOx)، هیدروکربن‌ها (THC)، هیدروکربن‌های بدون متان (NMHC)، مونوکسید کربن (CO) و ذرات معلق (PM) را دربردارد. برای گونه‌های مختلف خودرو استانداردهای گوناگونی در نظر گرفته می‌شود.
استاندارد بودن یک موتور با تست موتور در یک چرخه آزمون معین، بررسی می‌شود. موتورهایی که با این استاندارد مطابقت نداشته باشند قابل فروش در اروپا نیستند. اما استانداردهای جدید برای خودروهای قبلی اعمال نمی‌شود. هیچ اجباری برای به‌کارگیری یک تکنولوژی خاص وجود ندارد؛ اگرچه برای تعیین استاندارد، قابلیت‌های تکنولوژی‌هایی که در دسترس هستند در نظر گرفته می‌شود. مدل‌های کاملاً جدید تکنولوژی باید آخرین استانداردها را رعایت کنند، اما تغییر اندک در یک تکنولوژی که در حال تولید است می‌تواند با همان استاندارد قبلی کار کند.
انتشار CO2
در اتحادیه اروپا حمل و نقل جاده‌ای ۲۰٪ از کل CO۲ را منتشر می‌کنند، که سهم خودروهای سواری در آن ۱۲٪ است. در پیمان کیوتو کاهشی ۸ درصدی از سال ۱۹۹۰ تا سال ۲۰۰۸–۲۰۱۲ برای انتشار این گاز تعیین شده‌است. نسبت مشارکت حمل و نقل جاده‌ای برای انتشار گاز CO۲ به تندی رو به افزایش، از ۲۱٪ در سال ۱۹۹۰ تا ۲۸٪ در سال ۲۰۰۴، اما تاکنون هیچ محدودیتی برای انتشار CO۲ برای خودروها تعیین نشده‌است. امروزه سهم حمل و نقل جاده‌ای اروپا در انتشار این گاز نسبت به کل انتشار در دنیا ۳٫۵٪ است. البته باید اطلاعات مربوط به هر خودرو به مشتریان داده شود تا مشتریان بتوانند برای خرید تصمیم‌گیری کنند. در انگلستان این اطلاعات با تصاویر رنگی نمایش داده می‌شوند تا عموم مردم متوجه شوند.
انتشارهای رسمی: مراحل و چارچوب قانونی در اتحادیه اروپا
مراحل عبارتند از استانداردهای سوخت یورو ۱، یورو ۲، یورو ۳، یورو ۴ و یورو ۵ برای خودروهای سبک. برای خودروهای سنگین به جای عدد از شماره‌های رومی استفاده می‌شود (یورو I، یورو II و غیره).
خلاصه‌ای از استانداردها، زمان اجرا در اتحادیه اروپا و وسایل نقلیهٔ هدف در ادامه می‌آیند:
- یورو ۱ (۱۹۹۳) برای خودروهای سواری و تراکتورهای سبک
- یورو ۲ (۱۹۹۶) برای موتور سیکلت
- یورو ۳ (۲۰۰۰) برای موتور سیکلت
- یورو ۴ (۲۰۰۵) برای همهٔ وسایل نقلیه
- یورو ۵ (۲۰۰۸/۹) برای وسایل نقلیه مسافری وتجاری سبک
- یورو ۶ (۲۰۱۴) برای وسایل نقلیه مسافری وتجاری سبک
در زمینه سوخت‌ها، رهنمودهای زیست‌سوخت (biofuel) سال ۲۰۰۱ می‌گوید ۵٫۷۵٪ سوخت فسیلی باید به تا پایان سال ۲۰۱۰ با زیست‌سوخت جایگزین شود.
مراحل استاندارد در ایران
دولت جمهوری اسلامی ایران در راستای حفاظت از محیط زیست و جلوگیری از آلودگی هوا، جدول زمانی استاندارد حد مجاز آلایندگی انواع خودروهای بنزینی، گازوئیلی و دوگانه سوز ساخت داخل و وارداتی و موتورسیکلت‌ها را تعیین کرد. بر این اساس، استاندارد حد مجاز آلایندگی خودروهای سبک، سنگین و نیمه سنگین در سال‌های ۱۳۸۹ و ۱۳۹۰ یورو ۲ خواهد بود. اما طی سال‌های ۱۳۹۱، ۱۳۹۲ و ۱۳۹۳ این خودروها باید استاندارد یورو ۴ را کسب کنند. موتورسیکلت‌های چهار زمانه نیز تا سال ۱۳۹۳ فرصت دارند استاندارد یورو ۲ را کسب کنند. پس از آن یعنی از سال ۱۳۹۴ استاندارد جاری کشور مطابق با استاندارد حد مجاز آلودگی جاری در کشورهای اروپایی، یورو ۶ خواهد بود.[۱]
همه خودروسازان مکلفند از ۲۹ دی ماه ۱۳۹۰ تا پایان سال ۹۱ استاندارد تولید خودرو خود را از یورو ۲ به یورو ۴ ارتقا دهند.[۲]پیش از این بنابر مصوبه قبلی در سال ۱۳۸۴ هیئت وزیران، برای خودروهای سبک و سنگین تا سال ۱۳۸۸ یورو ۲، از سال ۱۳۸۹ تا ۱۳۹۱ یورو ۳ و از سال ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۳ یورو ۴ در نظر گرفته شده‌بود.[۳]
در حال حاضر (سال ۲۰۲۲)، وفق ماده 4 آئین‌نامه فنی در زمینه کنترل و کاهش آلودگیها (موضوع ماده ۲ قانون هوای پاک)، از ابتدای سال ۱۳۹۸، استاندارد آلایندگی در کشور ایران، یورو ۵ و از ایتدای سال ۱۴۰۱ به بعد، استاندارد روز اتحادیه اروپا، تعریف شده‌است.
به همین منظور پروژه‌های افزایش کیفیت سوخت، تعریف و در حال اجرا می‌باشند و قرار است از نیمه دوم سال ۱۳۹۰ به تدریج محصولات با کیفیت EU IV (یورو ۴) و EU V (یورو ۵) به بازار عرضه شود.[۴] البته قرار بود حداقل به میزان ۸ میلیون لیتر در روز سوخت مطابق با یورو ۵ حداکثر تا پایان خرداد سال ۱۳۹۰ در تهران در جایگاه‌های سوخت عرضه شود. در این صورت میزان بنزن موجود در بنزین و گوگرد موجود در گازوییل نیز بسیار کاهش می‌یابد.[۵]البته این مسئله محقق نشد ولیپیش‌بینی می‌شود از اوایل سال ۱۳۹۱ با اجرا، تکمیل و بهره‌برداری از چند طرح جدید پالایشگاهی بخش عمده‌ای از بنزین کشور با استاندارد یورو ۴ توزیع شود.[۶]
معیارهای آلایندگی برای خودروها
در جدول‌های زیر استانداردهای آلایندگی برای خودروهای سواری و وسایل نقلیهٔ تجاری فهرست شده‌اند.
معیارهای آلایندگی برای خودروهای سواری
European emission standards for passenger cars (Category M*), g/km
| ردیف | تاریخ | CO | THC | NMHC | NOx | HC+NOx | PM | P*** |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Diesel | ||||||||
| Euro 1† | ژوئیه ۱۹۹۲ | 2.72 (3.16) | - | - | - | 0.97 (1.13) | 0.14 (0.18) | - |
| Euro 2 | ژانویه ۱۹۹۶ | 1.0 | - | - | - | 0.7 | 0.08 | - |
| Euro 3 | ژانویه ۲۰۰۰ | 0.64 | - | - | 0.50 | 0.56 | 0.05 | - |
| Euro 4 | ژانویه ۲۰۰۵ | 0.50 | - | - | 0.25 | 0.30 | 0.025 | - |
| Euro 5 | سپتامبر ۲۰۰۹ | 0.500 | - | - | 0.180 | 0.230 | 0.005 | - |
| Euro 6 (future) | سپتامبر ۲۰۱۴ | 0.500 | - | - | 0.080 | 0.170 | 0.005 | - |
| Petrol (Gasoline) | ||||||||
| Euro 1† | ژوئیه ۱۹۹۲ | 2.72 (3.16) | - | - | - | 0.97 (1.13) | - | - |
| Euro 2 | ژانویه ۱۹۹۶ | 2.2 | - | - | - | 0.5 | - | - |
| Euro 3 | ژانویه ۲۰۰۰ | 2.3 | 0.20 | - | 0.15 | - | - | - |
| Euro 4 | ژانویه ۲۰۰۵ | 1.0 | 0.10 | - | 0.08 | - | - | - |
| Euro 5 | سپتامبر ۲۰۰۹ | 1.000 | 0.100 | 0.068 | 0.060 | - | 0.005** | - |
| Euro 6 (future) | سپتامبر ۲۰۱۴ | 1.000 | 0.100 | 0.068 | 0.060 | - | 0.005** | - |
معیارهای آلایندگی برای خودروهای تجاری کم وزن، سبکتر از 1305 کیلوگرم
European emission standards for light commercial vehicles ≤1305 kg (Category N1-I), g/km
| ردیف | تاریخ | CO | THC | NMHC | NOx | HC+NOx | PM | P |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Diesel | ||||||||
| Euro 1 | اکتبر ۱۹۹۴ | 2.72 | - | - | - | 0.97 | 0.14 | - |
| Euro 2 | ژانویه ۱۹۹۸ | 1.0 | - | - | - | 0.7 | 0.08 | - |
| Euro 3 | ژانویه ۲۰۰۰ | 0.64 | - | - | 0.50 | 0.56 | 0.05 | - |
| Euro 4 | ژانویه ۲۰۰۵ | 0.50 | - | - | 0.25 | 0.30 | 0.025 | - |
| Euro 5 | سپتامبر ۲۰۰۹ | 0.500 | - | - | 0.180 | 0.230 | 0.005 | - |
| Euro 6 (future) | سپتامبر ۲۰۱۴ | 0.500 | - | - | 0.080 | 0.170 | 0.005 | - |
| Petrol (Gasoline) | ||||||||
| Euro 1 | اکتبر ۱۹۹۴ | 2.72 | - | - | - | 0.97 | - | - |
| Euro 2 | ژانویه ۱۹۹۸ | 2.2 | - | - | - | 0.5 | - | - |
| Euro 3 | ژانویه ۲۰۰۰ | 2.3 | 0.20 | - | 0.15 | - | - | - |
| Euro 4 | ژانویه ۲۰۰۵ | 1.0 | 0.10 | - | 0.08 | - | - | - |
| Euro 5 | سپتامبر ۲۰۰۹ | 1.000 | 0.100 | 0.068 | 0.060 | - | 0.005* | - |
| Euro 6 (future) | سپتامبر ۲۰۱۴ | 1.000 | 0.100 | 0.068 | 0.060 | - | 0.005* | - |
معیارهای آلایندگی برای خودروهای تجاری کم وزن، 1305 تا 1760 کیلوگرم
European emission standards for light commercial vehicles 1305 kg – 1760 kg (Category N1-II), g/km
| ردیف | تاریخ | CO | THC | NMHC | NOx | HC+NOx | PM | P |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Diesel | ||||||||
| Euro 1 | اکتبر ۱۹۹۴ | 5.17 | - | - | - | 1.4 | 0.19 | - |
| Euro 2 | ژانویه ۱۹۹۸ | 1.25 | - | - | - | 1.0 | 0.12 | - |
| Euro 3 | ژانویه ۲۰۰۱ | 0.80 | - | - | 0.65 | 0.72 | 0.07 | - |
| Euro 4 | ژانویه ۲۰۰۶ | 0.63 | - | - | 0.33 | 0.39 | 0.04 | - |
| Euro 5 (future) | سپتامبر ۲۰۱۰ | 0.630 | - | - | 0.235 | 0.295 | 0.005 | - |
| Euro 6 (future) | سپتامبر ۲۰۱۵ | 0.630 | - | - | 0.105 | 0.195 | 0.005 | - |
| Petrol (Gasoline) | ||||||||
| Euro 1 | اکتبر ۱۹۹۴ | 5.17 | - | - | - | 1.4 | - | - |
| Euro 2 | ژانویه ۱۹۹۸ | 4.0 | - | - | - | 0.6 | - | - |
| Euro 3 | ژانویه ۲۰۰۱ | 4.17 | 0.25 | - | 0.18 | - | - | - |
| Euro 4 | ژانویه ۲۰۰۶ | 1.81 | 0.13 | - | 0.10 | - | - | - |
| Euro 5 (future) | سپتامبر ۲۰۱۰ | 1.810 | 0.130 | 0.090 | 0.075 | - | 0.005* | - |
| Euro 6 (future) | سپتامبر ۲۰۱۵ | 1.810 | 0.130 | 0.090 | 0.075 | - | 0.005* | - |
معیارهای آلایندگی برای خودروهای تجاری کم وزن، سنگینتر از 1760 کیلوگرم
European emission standards for light commercial vehicles>1760 kg max 3500 kg. (Category N1-III & N2), g/km
| ردیف | تاریخ | CO | THC | NMHC | NOx | HC+NOx | PM | P |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Diesel | ||||||||
| Euro 1 | اکتبر ۱۹۹۴ | 6.9 | - | - | - | 1.7 | 0.25 | - |
| Euro 2 | ژانویه ۱۹۹۸ | 1.5 | - | - | - | 1.2 | 0.17 | - |
| Euro 3 | ژانویه ۲۰۰۱ | 0.95 | - | - | 0.78 | 0.86 | 0.10 | - |
| Euro 4 | ژانویه ۲۰۰۶ | 0.74 | - | - | 0.39 | 0.46 | 0.06 | - |
| Euro 5 (future) | سپتامبر ۲۰۱۰ | 0.740 | - | - | 0.280 | 0.350 | 0.005 | - |
| Euro 6 (future) | سپتامبر ۲۰۱۵ | 0.740 | - | - | 0.125 | 0.215 | 0.005 | - |
| Petrol (Gasoline) | ||||||||
| Euro 1 | اکتبر ۱۹۹۴ | 6.9 | - | - | - | 1.7 | - | - |
| Euro 2 | ژانویه ۱۹۹۸ | 5.0 | - | - | - | 0.7 | - | - |
| Euro 3 | ژانویه ۲۰۰۱ | 5.22 | 0.29 | - | 0.21 | - | - | - |
| Euro 4 | ژانویه ۲۰۰۶ | 2.27 | 0.16 | - | 0.11 | - | - | - |
| Euro 5 (future) | سپتامبر ۲۰۱۰ | 2.270 | 0.160 | 0.108 | 0.082 | - | 0.005* | - |
| Euro 6 (future) | سپتامبر ۲۰۱۵ | 2.270 | 0.160 | 0.108 | 0.082 | - | 0.005* | - |
معیارهای آلایندگی برای کامیون‌ها و اتوبوس‌ها
معیارهای آلایندگی برای موتورهای دیزل
EU Emission Standards for HD Diesel Engines, g/kWh (smoke in m−1)
| ردیف | تاریخ | Test cycle | CO | HC | NOx | PM | دود |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Euro I | 1992, <85 kW | ECE R-49 | 4.5 | 1.1 | 8.0 | 0.612 | |
| 1992,> 85 kW | 4.5 | 1.1 | 8.0 | 0.36 | |||
| Euro II | اکتبر ۱۹۹۶ | 4.0 | 1.1 | 7.0 | 0.25 | ||
| اکتبر ۱۹۹۸ | 4.0 | 1.1 | 7.0 | 0.15 | |||
| Euro III | October 1999 EEVs only | ESC & ELR | 1.0 | 0.25 | 2.0 | 0.02 | 0.15 |
| اکتبر ۲۰۰۰ | ESC & ELR | 2.1 | 0.66 | 5.0 | 0.10 0.13* | 0.8 | |
| Euro IV | اکتبر ۲۰۰۵ | 1.5 | 0.46 | 3.5 | 0.02 | 0.5 | |
| Euro V | اکتبر ۲۰۰۸ | 1.5 | 0.46 | 2.0 | 0.02 | 0.5 | |
| Euro VI | ژانویه ۲۰۱۳ | 1.5 | 0.13 | 0.4 | 0.01 | ||
معیارهای انتشار برای وسایل نقلیه محصولات بزرگ
معیارهای انتشار برای وسایل نقلیه گروه N2
| استاندارد | تاریخ | CO (g/kWh) | NOx (g/kWh) | HC (g/kWh) | PM (g/kWh) |
|---|---|---|---|---|---|
| Euro 0 | 1988–1992 | 12.3 | 15.8 | 2.6 | none |
| Euro I | 1992–1995 | 4.9 | 9.0 | 1.23 | 0.40 |
| Euro II | 1995–1999 | 4.0 | 7.0 | 1.1 | 0.15 |
| Euro III | 1999–2005 | 2.1 | 5.0 | 0.66 | 0.1 |
| Euro IV | 2005–2008 | 1.5 | 3.5 | 0.46 | 0.02 |
| Euro V | 2008–2012 | 1.5 | 2.0 | 0.46 | 0.02 |
معیارهای انتشار برای وسایل نقلیه محصولات بزرگ قدیمی‌تر
| استاندارد | تاریخ | CO (g/kWh) | HC (g/kWh) | NOx (g/kWh) | PM (g/kWh) |
|---|---|---|---|---|---|
| Euro 0 | 1988–1992 | 11.2 | 14.4 | 2.4 | none |
| Euro I | 1992–1995 | 4.5 | 8.0 | 1.1 | 0.36 |
| Euro II | 1995–1999 | 4.0 | 7.0 | 1.1 | 0.15 |
منابع
ویکی دانشنامه آزاد انگلیسی European emission standards