Jobbegea
Jobbegea (Stellingwerfsk: Jubbege) is it twadgrutste plak yn de gemeente It Hearrenfean. It doarp leit yn 'e noardeastpunt fan de gemeente. Yn'e himrik fan Jobbegea lizze ek de buorskippen Skuorregea (Stellingwerfsk: Schurige) en (in part fan) Welgelegen.
| Jobbegea | ||
 | ||
| Emblemen | ||
 | ||
| Polityk | ||
| Lân |  Nederlân | |
| Provinsje |  Fryslân | |
| Gemeente |  It Hearrenfean | |
| Sifers | ||
| Ynwennertal | 3.265 (1 jannewaris 2023)[1] | |
| Oerflak | 17,07 km², wêrfan - lân: 16,96 km² - wetter 0,11 km² | |
| Befolkingsticht. | 193 ynw./km² | |
| Oar | ||
| Tiidsône | UTC +1 | |
| Simmertiid | UTC +2 | |
| Koördinaten | 53° 00' N 6° 07' E | |
| Offisjele webside | ||
| webstee fan Jobbegea | ||
| Kaart | ||
  | ||
| Kaart | ||
 | ||
| Lokaasje Jobbega (grien) yn 'e gemeente It Hearrenfean | ||
Jobbegea hat 3.265 (1 jannewaris 2023)[2] ynwenners.
Skiednis
Jobbegea ûntstie yn 'e lette midsiuwen en waard yn 1408 Jobbegae neamd. Dat wie ynearsten oan de hjoeddeiske Skoatterlânskewei (eartiids de binnenwei), dy't Aldskoat mei Donkerbroek ferbûn. Súdlik fan de binnenwei lei eartiids de bûtenwei, mar dy wie yn de 19e iuw al ferfallen. Dat diel fan it doarp wurdt Jobbegea–Skuorregea neamd.
Jobbegea en it hjoeddeiske buorskip Skuorregea foarmen oarspronklik twa aparte doarpen mei elts in eigen tsjerke en in eigen preester. Om 't dy tsjerken brekfallich waarden en de doarpen gjin twa preesters ûnderhâlde koene, fersochten de doarpen yn 1540 om in mienskiplike tsjerke te bouwen. De doarpen krigen al gau tastimming fan 'e biskop en sa ûntstie der ien tsjerkedoarp, mar it duorre noch oant 1579 dat der in nije tsjerke tusken de binnenwei en de bûtenwei boud waard. Dy tsjerke út 1579 waard yn 1713 yn opdracht fan grytman Martinus fan Scheltinga op in oar plak ferfongen troch in nije tsjerke, dy't no bekend stiet as de Tsjerke fan Skuorregea.[3] De hjoeddeiske PKN-tsjerke fan Jobbegea waard pas yn 1865 boud, mei't yn 'e noardeastlike hoeke fan 'e himrik troch de feanterij en de oanlis fan de tredde slûs yn 'e Skoatterlânske Kompanjonsfeart in hiele nije doarpskearn fan Jobbegea ûntstien wie.
Súd fan de bûtenwei leine de healannen en noard fan de binnenwei leine de hege feanen. Yn 'e rin fan 'e 18e iuw wie de feanterij, dy't yn 1551 fanút It Hearrenfean nei it easten ta útein sette, oan Jobbegea ta. Fanwegen it wetterferfal yn 'e Skoatterlânske Kompanjonsfeart moast der in slûs boud wurde, de tredde slûs yn de feart fan gemeentegebiet fan Skoatterlân. Heaks op 'e Skoatterlânske Kompanjonsfeart waarden foar de ôfwettering wiken groeven en op it ûnlân setten feangravers har yn hutten nei wenjen. It gebiet súd fan de tredde slûs stie ek wol bekend as Belgje en foarmet de kearn fan wat letter De Kompenije neamd waard. Sa ûntstie in twadde kearn, dy't al gau folle grutter waard as de earste kearn en dat is no noch sa. Noch altiten wurdt de hjoeddeiske doarpskearn 'Jobbegea Tredde Slûs' of 'Op 'e Slûs' neamd, ek al is de slûs der net mear en is skipfeart troch de oanlis fan fêste dammen net mear mooglik.
_-_Jubbega_-_20450102_-_RCE.jpg)
Om 1900 hinne waarden mei stipe fan 'e 'P.W. Janssen’s Friesche Stichting' in soad hutten ferfongen troch arbeiderswenten en boerespultsjes.
De Tsjonger waard yn 'e jierren 1887-1888 kanalisearre. Oan de Berkeaperwei stiet in wyt ferve slûswachtershûs yn de sjalet-styl út dy tiid. It is ien fan de rige fan soksoarte wachtershuzen dy't doe oan de Tsjonger boud binne. It wachtershûs leit by de twadde slûs yn de Tsjonger.
Tusken Jobbegea en Skuorregea waard yn 1903 it molkfabryk 'Ons Belang' boud. Nei in pear fúzjes waard it fabryk yn 1968 sletten. De gebouwen wurde hjoed-de-dei troch oare bedriuwen brûkt.
It doarp lei oant en mei 30 juny 1934 yn 'e gemeente Skoatterlân. Sûnt foarmet Jobbegea ûnderdiel fan 'e gemeente It Hearrenfean.
Mienskip
Jobbegea docht in soad mei Hoarnstersweach en de doarpen hawwe in mienskiplik pleatslik belang. Yn 2010 waard it nije Mulftyfunksjonele Sintrum De Kompenije iepene. Njonken de skoalle en de bibeteek meitsje ek in grut tal organisaasjes en sportferienings gebrûk fan it sintrum. De stifting Ferdivedaasje Jobbegea is der om inisjativen fan 'e befolking op it mêd fan kulturele aktiviteiten oan te trunen en út te fieren. It doarp hat in iepenloftswimbad oan de Leidyk.
Jobbegeasters wurde ek wol foar 'hânskrobbers' of 'turfklitsen' útskolden.[4]
Tsjerke
.jpg)
De Wikipedy hat ek in side Tsjerke fan Skuorregea.- De Wikipedy hat ek in side Protestantske tsjerke fan Jobbegea.
Skoallen
Ferienings
Befolking
| Jier | 1840 | 1954 | 1959 | 1965 | 1969 | 1974 | 1999 | 2001 | 2005 | 2010 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Ynwenners | 1062 | 2923 | 3001 | 2928 | 3018 | 2958 | 3260 | 3330 | 3372 | 3350 |
| Jier | 2015 | 2020 | ||||||||
| Ynwenners | 3290 | 3250 |
Berne
- Geart Japiks van den Berg (1886-1954), folksdichter
- Hendrik Schippers (1893-1971), dirigint en oersetter
- Marijke Geertsma (1952), akteur
- Janna Eijer (1989), sjongster
Eveneminten
- Peaskesnein: peaskefjoer
- Kompenije Rock
- Ieris yn 'e twa jier mei Hoarnstersweach: it doarpsfeest fan trije dagen. Op de oare jierren is der in lyts doarpsfeest mei in saterdeitejûnsprogramma.
- Ienris yn 'e trije jier: it Ekspansjefestival, dat fiif dagen duorret. De middenstân hat dan in beurs en der is in feestterrein mei in grut tal aktiviteiten.
Gea
- De Poppebeam oan de By de Leidyk is in 24 meter hege bûkebeam út 1861 mei in stamme fan ± 5,5 meter omtrek.
- Yn de maaitiid fan 1994 waard it doarp teheistere troch in protterpleach.
- Jobbegea hat in protte boskjes om it doarp. Der is ek in hartekamp mei harten, geiten en einen.
Strjitten
Alle strjitten fan Jobbegea.
Sjoch ek
| Boarnen, noaten en/as referinsjes: | ||
|
| | It Hearrenfean | |
|---|---|---|
| Doarpen en útbuorrens: Aldeboarn • Aldhoarne • Aldskoat • Akkrum • Bontebok • Gersleat • Haskerdiken • Hoarnstersweach • It Hearrenfean • Jobbegea • Ketlik • De Knipe • Lúnbert • Mildaam • Nes • Nijbrêge • Nijhoarne • Nijskoat • Oranjewâld • Terbant • Tsjalbert | ||
| Buorskippen: Aldskou • Annebuorren • Brongergea • Burstum • Easterboarn • Jinshuzen • Meskenwier • Pean • Poppenhuzen • Jobbegea-Skuorregea • Soarremoarre • Spitsendyk • Sythuzen • Warniahuzen | ||
| wizigje | ||