Lingua silesiana

lingua eslava falada en Silesia

O silesiano[1] ou alto silesiano (Silesiano: ślōnskŏ gŏdka, Polaco: język śląski) é a lingua étnica de Silesia falada polo pobo silesiano.

Silesiano
ślōnskŏ gŏdka
Outros nomes:Polaco
Falado en:Polonia
Rexións: Silesia
Total de falantes:510 000 (censo de 2011)
Familia:Indoeuropea
 Balto-eslava
  Eslava
   Eslavo occidental
    Lequítica
     Silesiano
Códigos de lingua
ISO 639-1:--
ISO 639-2:---
ISO 639-3: szl
Mapa
Status

Distribución

En xeral, os falantes do idioma silesiano moran na rexión de Alta Silesia, situada entre o suroeste de Polonia e o nordeste da República Checa. Actualmente, o silesiano é falado frecuentemente na área entre a fronteira histórica de Silesia no leste, e unha liña de Syców ata Prudnik no oeste, así coma na área de Rawicz (Khazaks). Ata o ano 1945 o silesiano foi falado tamén en enclaves de Baixa Silesia, coma o baixo silesiano foi falado pola maioría étnica alemá naquela rexión.

De acordo co último censo en Polonia (2011), arredor de 509 000[2] persoas declararon que o silesiano era a súa lingua principal, e aproximadamente 0,2 millóns declaráronse de nacionalidade silesiana. Porén, o número total de falantes do silesiano (a maioría dos cales non o consideran coma unha lingua separada) supera os dous millóns. Tamén hai arredor de 100.000 falantes do dialecto checo silesiano.

Alfabeto

O alfabeto silesiano escríbese con 34 letras do alfabeto latino:

A aà ãB bC cĆ ćD dE e
F fG gH hI iJ jK kL l
Ł łM mN nŃ ńO oŎ ŏŌ ō
Ô ôÕ õP pR rS sŚ śT t
U uW wY yZ zŹ źŻ ż

Exemplo

O Nosopai en silesiano, polaco e checo

Silesiano[3]

Ôjcze nasz, świynte durś miano Wasze,
Wasze Krōlestwo niychej tyż nasze.
Niych wola Waszo ciyngym sie dzieje,
w niebie, na ziymi, kej ćmi, kej dnieje.
Dejcie nōm dzisioj chycić sie chleba,
kej co dziyń przeca jeść go nōm trzeba.
I nōm wyboczcie w Swyj łaskawosci,
te grzychy nasze, jako my, prości,
nōm winowatym tyż wyboczōmy,
ze wolny woli co ôd Wos mōmy. Amyn.

Polaco

Ojcze nasz, któryś jest w niebie,
święć się imię Twoje,
przyjdź królestwo Twoje,
bądź wola Twoja jako w niebie tak i na ziemi.
Chleba naszego powszedniego daj nam dzisiaj.
I odpuść nam nasze winy,
jak i my odpuszczamy naszym winowajcom.
I nie wódź nas na pokuszenie,
ale zbaw nas ode złego. Amen.

Checo

Otče náš, jenž jsi na nebesích,
posvěť se jméno Tvé
Přijď království Tvé.
Buď vůle Tvá, jako v nebi, tak i na zemi.
Chléb náš vezdejší dej nám dnes
A odpusť nám naše viny,
jako i my odpouštíme naším viníkům
a neuveď nás v pokušení,
ale zbav nás od zlého. Amyn.

Dialecto ou lingua

Algúns estudosos consideran o silesiano como un dos catro dialectos principais do polaco,[4][5][6][7] mentres que outros considérano unha lingua distinta do polaco.[8][9][10][11][12] Algúns silesianos considéranse unha minoría étnica en Polonia.[13]

Se o clasificamos como dialecto, este é o máis prominente dialecto rexional da lingua polaca. Pola contra, se o clasificamos coma lingua, vemos que está intimamente relacionado coas linguas polaca e checa, con certas influencias do alemán.

Notas

Véxase tamén

Outros artigos

Ligazóns externas

🔥 Top keywords: