બીબીસી

British Broadcasting Corporation
ઉદ્યોગ	Broadcasting
પૂર્વાધિકારી(ઓ)	British Broadcasting Company
સ્થાપના	18 October 1922
સ્થાપકો	Sir John Reith
મુખ્ય કાર્યાલય	City of Westminster, London, United Kingdom
સેવા અપવામાં અવતા વિસ્તારો	Worldwide
મુખ્ય લોકો	Sir Michael Lyons; (Chairman, BBC Trust); Mark Thompson; (Director-General); Mark Byford; (Deputy Director-General)
સેવાઓ	Television, Radio & Online
વેબસાઇટ	www.bbc.co.uk

બ્રિટિશ બ્રોડકાસ્ટિંગ કોર્પોરેશન (બીબીસી (BBC)) એ યુનાઇટેડ કિંગ્ડમની મુખ્ય જાહેર પ્રસારણ સેવા છે, જેનું મુખ્યમથક લંડનના વેસ્ટમિન્સ્ટેર શહેરના બ્રોડકાસ્ટિંગ હાઉસમાં આવેલ છે.^[૧]

તે વિશ્વના સૌથી મોટા પ્રસારણકર્તા છે, જેઓ અંદાજે 23,000 જેટલા કર્મચારીઓ ધરાવે છે.^[૨]^[૩]^[૪]

તે જાહેર પ્રસારણની સેવા યુનાઇટેડ કિંગ્ડમ, ચેનલ આઇલેન્ડ અને આઈલ ઓફ મેનમાં પૂરી પાડવાની મુખ્ય જવાબદારી નીભાવે છે.

બીબીસી (BBC)એ સ્વાયત્ત જાહેર સેવા પ્રસારણકર્તા છે,^[૪] જે રોયલ ચાર્ટર અંતર્ગત સંચાલન કરે છે.^[૫]

યુનાઇટેડ કિંગ્ડમમાં તેનું કામ મૂળત: વાર્ષિક ટેલીવિઝન લાયસન્સ ફી દ્વારા ભંડોળ મેળવે છે,^[૬] આ કિંમત યુનાઇટેડ કિંગ્ડમના તમામ ઘરો, કંપનીઓ અને સંસ્થાઓ કે જેઓ રેકોર્ડ અને અથવા જીવંત પ્રસારણના કોઈ પણ સાધનો ધરાવે છે તેમના પર ઝીકવામાં આવે છે;^[૭] બ્રિટિશ સરકાર દ્વારા વર્ષિક ધોરણે આ ફીનું સ્તર નિશ્ચિત કરવામાં આવે છે, જેને સંસદની મંજૂરી મળેલી હોય છે.^[૮]

યુકે (UK) બહારના વિસ્તારોમાં બીબીસી (BBC) વર્ડ સર્વિસ સીધા પ્રસારણ દ્વારા સેવા પૂરી પાડે છે, અને ડિસેમ્બર 1932માં બીબીસી એમ્પાયર સર્વિસનું ઉદ્ઘાટન થયું તે સમયથી ધ્વનિ રેડિયો દ્વારા પુન:પ્રસારણ અનુબંધ ધરાવે છે. હાલમાં વધુ ટેલીવિઝન અને ઓનલાઇન દ્વારા. ખાસ કરીને સમાચાર અને વર્તમાન ઘટનાઓ સંદર્ભેના ઉત્પાદનો ધરાવતી વર્લ્ડ સર્વિસ એ કેટલીક પ્રાદેશિક સેવાઓની સુવિધા પણ ધરાવે છે, તે સ્વતંત્ર નિર્દેશક ધરાવે છે. તેના સંચાલન માટેનો સંપૂર્ણ ખર્ચ ઐતિહાસિક રીતે યુ.કે. (UK) સરકાર દ્વારા ભંડોળ દ્વારા ચૂકવવામાં આવે છે. આ દાન સ્વતંત્ર રીતે પ્રાદેશિક લાયસન્સ ફીને નિશ્ચિત કરે છે.

તાજેતરની ખર્ચ સમીક્ષામાં વર્લ્ડ સર્વિસ માટે પ્રાદેશિક લાયસન્સ ફીમાંથી મળતા ભંડોળ અંગેના આયોજનોની જાહેરાત કરવામાં આવી.

કંપનીની ખાતરીપૂર્વકની આવક એ લાયસન્સ ફી છે અને તેની વધારાની આવક છે વિર્લ્ડ સર્વિસ ગ્રાન્ટ, કે જે તેની સહાયક કંપની બીબીસી (BBC) વર્લ્ડવાઇડ લિમિટેડ કંપનીના વ્યાવસાયિક કાર્યોના નફા દ્વારા થાય છે. કપનીની પ્રવૃત્તિઓમાં કાર્યક્રમ અને માળખાકીય વેચાણ, સામયિકો છે, રેડિયો ટાઈમ્સ અને પુસ્તક પ્રકાશન પણ તેમાં સમાવિષ્ટ છે. બીબીસી (BBC) સ્ટુડિયો અને પોસ્ટ પ્રોડક્શન લિમિટેડમાં કેટલાક ખાસ પ્રકારના કાર્યક્રમો તૈયાર કરે છે, અને તેને દ્રારા પણ વધારાની આવક મેળવે છે, ઔપચારિક બીબીસી (BBC) રિસોર્સ લિમિટેડ પણ કોર્પોરેશનની સંપૂર્ણ મિલિકીની સહાયક ટ્રેડિંગ કંપની છે.

ઇતિહાસ

thumb|right|હથિયારો સંદર્ભેનો બીબીસી (BBC) કોટખાનગી માલિકી ધરાવતુ બીબીસીએ રાષ્ટ્રીય સ્તરે પ્રસારણ કરતી દુનિયાની પહેલી સંસ્થા હતી.^[૯] જેની સ્થાપના 18 ઓક્ટોબર 1922માં બ્રિટિશ બ્રોડકાસ્ટિંગ કંપની લિમિટેડ તરીકે થઈ. મુખ્ય કંપનીની સ્થાપના 1922માં ^[૧૦]છ ટેલિકોમ્યુનિકેશન કંપનીઓના સમૂહ દ્વારા થઈ- મર્કોની, રેડિયો કોમ્યુનિકેશન કંપની, મેટ્રોપોલિટન-વિસ્કર્સ, જનરલ ઈલેક્ટ્રિક, વેસ્ટર્ન ઈલેક્ટ્રિક અને બ્રિટિશ થોમસન- હોસ્ટોન^[૧૧] - પ્રયોગાત્મક રેડિયો સેવાના પ્રસારણના હેતુથી. પહેલું પ્રસારણ તે વર્ષની 14 નવેમ્બરે લંડનના મેક્રોની હાઉસના સ્ટેશન 2એલઓ (2LO) ખાતેથી થયુ.^[૧૨]

બ્રિટિશ બ્રોડકાસ્ટિંગ કંપની લિમિટેડની રચના બ્રિટિશ જનરલ પોસ્ટ ઓફિસ(જીપીઓ) દ્વારા કરવામાં આવી હતી, આ નવી ખુલી રહેલી કંપનીમાં નોકરી માટે જ્હોન રેઇથે અરજી કરી હતી. તેઓ બાદમાં કંપનીના જરનલ મેનેજર બન્યા હતા. 1 જાન્યુઆરી 1927ના કંપની સમેટાઈ ગઈ,^[૧૩] બાદમાં નવા બિન-વ્યવસાયિક એકમ તરીકે બ્રિટિશ કોર્પોરેશનની સ્થાપના થઈ, રોયલ ચાર્ટર તેના નફામાં ઉત્તરાધિકારી બન્યું.

પોતાના ઉદ્દેશ અને મૂલ્યોનું પ્રતિનિધિત્વ કરવા નિગમે હથિયારોના કોટ અને સૂત્ર તરીકે “રાષ્ટ્રમાં શાંતિ પર્યત શાંતિની વાત કરતું રાષ્ટ્ર” અપનાવ્યું. આ સૂત્ર વિન્ચેસ્ટર કૉલેજના પૂર્વ સંચાલક જ્હોન રેનડાલ અને પ્રથમ બીબીસી બોર્ડ ઓફ ગર્વનર્સના સભ્યએ તૈયાર કર્યું હતું.^[૧૪] સૂત્રમાં મીકાના 4:3ના "ઉપયુક્ત અનુકૂલન" પ્રમાણે, "રાષ્ટ્ર વિરુદ્ધ રાષ્ટ્ર તલવાર ન ઉપાડે" તેવો સંદેશો સમાવિષ્ટ હતો.^[૧૫]

પ્રાયોગિક ધોરણે ટેલીવિઝનનું પ્રસારણ 1932માં જ્હોન લોગી બાએર્ડ દ્વારા શોધાયેલી ઈલેક્ટ્રોમિકેનિકલ 30 લાઈન પ્રણાલી મુજબ શરૂ થયું હતું. 1934માં આ પ્રણાલીનો ઉપયોગ કરી મર્યાદિત રીતે નિયમિત પ્રસારણ સેવા શરૂ થઈ, અને વિસ્તરેલી સેવાની (હમણાનું નામ બીબીસી (BBC)ટેલીવિઝન સર્વિસ) શરૂઆત 1936માં એલેકઝાન્ડ્રા પેલેસથી થઈ. આ દરમિયાનમાં વધુ સારી બાએર્ડ મેકેનિકલ 240 લાઇન અને ઇલેક્ટ્રોનિક 405 લાઇનની માર્કોની-ઈએમઆઈ સિસ્ટમ પણ વિકસાવવામાં આવી. ચડિયાતી ઈલેક્ટ્રોનિક સિસ્ટમ હોવાથી ત્યાર પછીના વર્ષોમાં મિકેનિકલ સિસ્ટમ ભૂલાતી ગઈ.^[૧૬] બીજા વિશ્વયુદ્ધ દરમ્યાન 1 સપ્ટેમ્બર 1939 થી 7 જૂન 1946 સુધી ટેલીવિઝન પ્રસારણ અટકાવી દેવામાં આવ્યું. સેવાની ફરીથી શરૂઆત થઈ તે સમયે મોટા પાયે શહેરી માન્યતા નોંધાઈ હતી કે, ઉદ્દઘોષક લેસ્લી મિશેલે એમ કહેતા શરૂઆત કરી કે ” હું કઈક કહુ તે પહેલા અમને ખૂબ અસભ્ય રીતે અવરોધવામાં આવ્યા હતા...” વાસ્તવમાં જ્યારે ફરી વખત પ્રસારણની શરૂઆત થઈ ત્યારે સૌ પ્રથમ જાસ્મીન બ્લીગ રજૂ થયા હતા અને તેમના શબ્દો હતા “ગુડ આફ્ટર નૂન, એવરબડી. હાઉ આર યુ? ડુ યુ રિમેમ્બરમી, જાસ્મીન બ્લીગ....?^[૧૭] (તમામને શુભ બપોર. તમે કેમ છો, શું હું તમને યાદ છું, જાસ્મીન બ્લીગ....?)

12 ફેબ્રુઆરી 1950ના રોજ ટોર્કવેમાં બીબીસી સાથે 23 ભંડોળ આપતી પ્રસારણ સંસ્થાઓએ ભેગા મળીને યુરોપિયન બ્રોડકાસ્ટિંગ યુનિયનની સ્થાપના કરી.

1995માં સ્વતંત્ર અને વ્યાવસાયિક ટેલીવિઝન નેટવર્ક આઈટીવી (ITV) બીબીસી સાથે સ્પર્ધામાં ઉતર્યું. જોકે રેડિયો સેવામાં 1970 સુધી બીબીસીનો દબદબો રહ્યો. જેના પરિણામ સ્વરૂપે 1962માં પ્લીકિંગ્ટોન સમિતિના અહેવાલમાં ગુણવત્તાયુક્ત પરિણામ આપવા બદલ બીબીસીના વખાણ થયા અને યોગ્યમાત્રામાં ગુણવત્તા યુક્ત કાર્યક્રમો નહી આપતા આઈટીવી (ITV)ની ભારે ટીકા થઈ.^[૧૮] 1964માં બીબીસી1 (BBC1)ની હયાત સેવાનું નામ બદલીને બીબીસી2 (BBC2) નામની બીજી ટેલીવિઝન ચેનલ શરૂ કરવાનો નિર્ણય કરાયો. બીબીસી2 (BBC2)માં સમગ્ર યુરોપમાં સર્વમાન્ય એવી ઉચ્ચ ક્ષમતા ધરાવતી 625 લાઈનનો ઉપયોગ થયો. 1 જુલાઈ 1967થી બીબીસી2 (BBC2)નું રંગીન પ્રસારણ શરૂ થયું. તેની સાથે 15 નવેમ્બર 1969માં બીબીસી1 (BBC1) અને આઈટીવી (ITV) પણ જોડાયા. જોકે 1985 સુધી જૂના ટેલીવિઝન હોવાને કારણે બીબીસી1 ( BBC1) (અને આઈટીવી)નું પ્રસારણ વીએચએફ (VHF) 405 લાઈન પરથી પ્રસારણ થતુ રહ્યુ.

1964માં પાઇરેટ (નકલી) રેડિયો સ્ટેશન (રેડિયો કેરોલિનની શરૂઆતથી) અસ્તિત્વમાં આવ્યા અને અંતે તેમના દબાણથી બ્રિટિશ સરકારે રેડિયો સેવાને નિયંત્રિત કરવા રાષ્ટ્રીય સ્તર અધારિત જાહેર-નાણાકીય સેવાને મંજૂરી આપી. જેના જવાબમાં બીબીસીની પુર્નરચના થઈ અને તેની રેડિયો ચેનલને નવું નામ આપવામાં આવ્યું. હળવા કાર્યક્રમોને રેડિયો1ની કેટેગરીમાં સમાવાયા, જેમાં “લોકપ્રિય” સંગીત અને રેડિયો2માં વધુ “સરળતાથી સાંભળી શકાતા” તેવું વિભાજન કરાયું.^[૧૯] “ત્રીજો” કાર્યક્રમ રેડિયો3 જેમાં શાસ્ત્રીય સંગીત અને સાંસ્કૃતિક કાર્યક્રમોનો સમાવેશ થયો. પ્રાદેશિક સેવા રેડિયો4માં સમાચાર અને બિનસંગીત સામગ્રી જેવી કે પ્રશ્નોત્તરી કાર્યક્રમ, વાંચન, નાટકોનો સમાવેશ થયો. આ ઉપરાંત ચાર રાષ્ટ્રીય ચેનલ, સ્થાનિક બીબીસી રેડિયો સ્ટેશનની શ્રેણીની સ્થાપના 1967માં થઈ, જેમાં રેડિયો લંડન પણ સામેલ છે.^[૨૦]

1974માં બીબીસીની ટેલિટેક્સ સર્વિસ સીફેક્સની શરૂઆત થઈ, જે પ્રારંભિક તબક્કામાં ઉપશિર્ષક આપવા ઉપયોગમાં લેવાઈ પરંતુ બાદમાં તેનો ઉપયોગ સમાચાર અને માહિતીની સેવામાં વધુ થયો. 1978 નાતાલના થોડા સમય પૂર્વે જ બીબીસીના તમામ કર્મચારીઓ હડતાળ પર ઉતરી ગયા, આથી બંધ પડેલી બંને ચેનલો અને ચારેય રેડિયો સ્ટેશનનું એકમાં સંયોજન કરાયું.^[૨૧]^[૨૨]

1980માં યુકે (UK)માં ટેલીવિઝન અને રેડિયો બજાર અનિયમિત થતા બીબીસીને વ્યવસાયિક ક્ષેત્રમાં મોટા પાયે સ્પર્ધાનો સામનો કરવો પડ્યો. (અને જાહેરાત આપનાર- જાહેર પ્રસારણ સેવા પૂરી પા઼ડનાર ચેનલ 4), ખાસ કરીને સેટેલાઈટ ટેલીવિઝન, કેબલ ટેલીવિઝન, અને ડિજિટલ ટેલીવિઝન સેવાઓ દ્વારા.^{[સંદર્ભ આપો]}

બીબીસીના સંશોધન વિભાગે પ્રસારણ અને રેકોર્ડિંગ ટેકનોલોજી શોધવામાં મહત્વની ભૂમિકા ભજવી. અગાઉના વર્ષોમાં તેમણે ધ્વનિ-વિજ્ઞાન, કાર્યક્રમનું સ્તર અને ઘોંઘાટના માપન અંગે શંસોધન કર્યુ.^{[સંદર્ભ આપો]}

2004માં હુટન તપાસ અને ત્યાપ પછીના અહેવાલમાં બીબીસીના પત્રકારત્વના માપદંડો અને નિષ્પક્ષતા સામે સવાલો ઉઠ્યાં. જેના પરિણામે મહાનિર્દેશક ગ્રેજ ડાયેક સહિત વહિવટી વિભાગના વરિષ્ઠ સભ્યોને પણ રાજીનામું આપવાની ફરજ પડી. જાન્યુઆરી 2007માં બીબીસીએ તાત્કાલિક ગ્રેજ ડાયેકના રાજીનામાના મામલે બેઠક બોલાવી.^[૨૩]

બીબીસીના બીજા વિભાગોની જેમ બીબીસી વર્લ્ડ સેવાને વિદેશી અને કોમનવેલ્થ (રાષ્ટ્ર મંડળ) ઓફિસ ભંડોળ પૂરુ પાડે છે. વિદેશી અને રાષ્ટ્ર મંડળ ઓફિસ મોટેભાગે વિદેશી ઓફિસ એટલ કે એફસીઓ (FCO) તરીકે ઓળખાય છે, જે દૂરદેશોમાં યુનાઈટેડ કિંગડમના હિતોનો પ્રસાર પ્રચાર કરતો બ્રિટિશ સરકારનો વિભાગ છે.

18 ઓક્ટોબર 2007ના રોજ બીબીસીના મહાનિર્દેશક માર્ક થોમ્પસને બીબીસી સમૂહમાં છટણી અને કદમાં ઘટાડો કરવાના આયોજન વિશે વિવાદાસ્પદ નિવેદન કર્યુ. તેમના આયોજનમાં 2500 પદોની સંખ્યામાં ઘટાડો સમાવિષ્ટ હતો જેમાં, સમાચાર સાથે જોડાયેલા 1800 બિનજરૂરી કર્મચારીઓ તેમજ કાર્યક્રમોમાં 10 ટકાનો ઘટાડો અને લંડનના ફ્લેગશીપ ટેલીવિઝન સેન્ટર બિલ્ડીંગના વેચાણ જેવી બાબતો સામેલ હતી.^[૨૪] આ આયોજનનો કર્મચારી યુનિયન દ્વારા જોરદાર વિરોધ થયો, જેમણે શ્રેણીબદ્ધ હડતાળ પર જવાની ચિમકી પણ ઉચ્ચારી. જોકે બીબીસીએ કહ્યુ કે સમૂહને આગળ વધારવા અને કાર્યક્રમની ગુણવત્તા સુધારવા માટે છટણી આવશ્યક છે.

વહીવટ

બીબીસી એક એવુ નિગમ છે, જે સરકારની સીધી દેખરેખ હેઠળ નથી આવતુ. તેની પ્રવૃત્તિઓ પર બીબીસી મંડળ (સામાન્ય રીતે બોર્ડ ઓફ ગવર્નન્સ) નજર રાખે છે.^[૨૫] નિગમનું સામાન્ય સંચાલન મહાનિર્દેશકના હાથમાં હોય છે, જેમની નિયુક્તિ મંડળ કરે છે; જે બીબીસીના એડીટર ઈન ચીફ (મુખ્ય સંપાદક) અને એક્ઝીક્યુટીવ બોર્ડ (વહીવટીય સત્તામંડળ)માં સ્થાન પામે છે.^[૨૬]

હાલનો ચાર્ટર ^[૨૭] 1 જાન્યુઆરી 2007થી અમલી બન્યો છે અને 31 ડિસેમ્બર 2016 સુધી રહેશે. રોયલ ચાર્ટર (રાજાશાહી વિશેષાધિકાર)ની દર 10 વર્ષે સમીક્ષા થાય છે.

2007માં ચાર્ટર દ્વારા નિગમના લક્ષ્ય નક્કી કરવામાં આવ્યા, જે "માહિતી, શિક્ષણ અને મનોરંજન" હતું. જે દર્શાવે છે કે નિગમ જાહેર હિતો માટે સેવા અને જાહેર હિતોને પ્રોત્સાહન આપે છે:

નાગરિકતા અને નાગરિક સમાજને સક્ષમ બનાવવો;
શિક્ષણ અને ભણતરને પ્રોત્સાહન;
રચનાત્મક્તાને ઉત્તેજન અને સાંસ્કૃતિક શ્રેષ્ઠતા;
યુકે (UK), તેના દેશો, પ્રાંત અને સમુદાયોનું પ્રતિનિધિત્વ કરવું;
યુકે (UK)ને દુનિયા સુધી અને દુનિયાને યુકે (UK) સુધી લાવવું;
ઉભરતી પ્રત્યાયન ટેક્નૉલોજી અને સેવાના લાભો જાહેર લોકો સુધી પહોંચાડવા તેમજ ડિજિટલ ટેક્નૉલોજી તરફના પ્રયાસોમાં મહત્વની ભૂમિકા ભજવવી.

ચાર્ટરે તેના આરંભથી જ નિગમના વહીવટીય શાસનમાં મોટાપાયે ફેરફારો કર્યા. ક્યારેક તેણે વિવિદાસ્પદ વહીવટીય માળખા, નિયામક મંડળને દૂર કરીને તેને સ્થાને બીબીસી મંડળ તેમજ એક વહીવટી મંડળની રચના પણ કરી.

બીબીસી મંડળ

1 જાન્યુઆરી 2007ના નિયમક મંડળને સ્થાને બીબીસી મંડળની રચના કરવામાં આવી. આ મંડળ નિગમની રણનીતિ, બીબીસી સેવાઓ સંદર્ભે બીબીસી વહીવટી મંડળની કામગીરી નક્કી કરે છે, તેમજ મહાનિર્દેશકની નિમણૂંક કરે છે.

સરકારી અધિકારીઓની સલાહને અધારે બ્રિટિનની રાણી બીબીસી મંડળના ટ્રસ્ટીઓની નિમણૂક થાય છે.^[૨૮]

વર્તમાનમાં મંડળના સભ્યો છે:

સર માઈકલ લાયન્સ(અધ્યક્ષ)
રીચાર્ડ આયરે
ડીએને કોયલે
એન્થોની ફ્રાય
એલિસન હાસ્ટિગ્સ
ડેમ પેટ્રીસીયા હોડગ્સન
રોથા જ્હોનસ્ટોન
ઈલાન ક્લોસ સ્ટેફેન્સ
ડેવિડ લિડ્ડીમેન્ટ
બિલ મેથ્યુઝ
મેહમુદા મિઅન

ઉપાધ્યક્ષનું પદ હમણા ખાલી છે.

કાર્યકારી બોર્ડ

બીબીસી મંડળ દ્વારા નિર્ધારીત માળાખામાં રહીને આ વહીવટી મંડળ કાર્ય વ્યવસ્થા અને સેવાઓની સોંપણી કરવા માટે જવાબદાર છે, અને તેના પ્રમુખ મહાનિર્દેશક માર્ક થોમ્પસન છે. વહીવટી મંડળમાં વહીવટી અને બિન-વહીવટી નિર્દેશક હોય છે.^[૨૯]

વહીવટી નિર્દેશક:

માર્ક થોમ્પસન (વહીવટી મંડળના અધ્યક્ષ; મહાનિર્દેશક; અને બીબીસીના મુખ્ય સંપાદક)
માર્ક બાયફોર્ડ(વહીવટી મંડળના ઉપાધ્યક્ષ; નાયબ મહાનિર્દેશક, નિર્દેશક, પત્રકારત્વ સમૂહ)
જાના બેનેટ્ટ ઓબીઈ (OBE) (નિર્દેશક, બીબીસી વિઝન)
ટીમ ડેવિઈ(નિર્દેશક, બીબીસી ઓડિયો & મ્યુઝીક)
એરિક હ્યુગર્સ(ડાયરેક્ટર, ફ્યુચર મીડિયા & ટેક્નૉલોજી)
લ્યુસી એડમ્સ (નિર્દેશક, બીબીસી પીપલ)
ઝરીન પટેલ(મુખ્ય નાણાકીય અધિકારી)
કારોલીન થોમસન(મુખ્ય કાર્યકારી અધિકારી)
પીટર સાલમોન (નિર્દેશક, બીબીસી ઉત્તર)

બિન-વહીવટી સંચાલક:

માર્કસ એજીયસ (વરિષ્ઠ બિન-વહીવટી નિર્દેશક), અધ્યક્ષ, બાર્કલેયસ
રોબર્ટ વેબ ક્યુસી, (અધ્યક્ષ, બીબીસી વર્લ્ડવાઈડ લિમિટેડ) પૂર્વ મુખ્ય સલાહકાર, બ્રિટિશ એરવેઝ
ડૉ. માઇક લ્યેન્સ ઓબે સહ-સંસ્થાપક અને મુખ્ય વહીવટી અધિકારી, ઓટોનોમી કોર્પોરેશન)
ડેવિડ રુબિ, જૂથ નાણાકીય નિર્દેશક, રેક્સમ
ડૉ. સમીર શાહ ઓબીઈ(OBE), મુખ્ય વહીવટી અધિકારી, જ્યુનિપર કોમ્યુનિકેશન્સ
વાલ ગુડીંગ બીયુપીએ (BUPA)ના પૂર્વ મુખ્ય વહીવટી અધિકારી

કોર્પોરેટ માળખું

મંડળ એકમ
મહાનિર્દેશકની ઓફિસ
સંલગ્ન સમૂહ:
- પત્રકારત્વ (સમાચાર, ખેલ અને વૈશ્વિક સમાચાર સમાવિષ્ટ)
- વિઝન (ટેલીવિઝન નિર્માણ અને દલાલી સમાવિષ્ટ)
- અવાજ & સંગીત (રેડિયો અને સંગીત નિર્માણ અને દલાલી સમાવિષ્ટ)
- ફ્યુચર મીડિયા & ટેકનોલોજી( વેબ આધારિત સેવાઓનું સંશોધન અને વિકાસ)
વ્યાપારિક સેવાઓ:
- કાર્યપદ્ધતિ (નીતિ, વ્યૂહ રચના, કાયદાકીય, મિલકત અને વહેચણી)
- ખરીદ-વેચાણ, પ્રત્યાયન અને શ્રોતાઓ
- નાણાકીય
- બીબીસી પીપલ (માનવ સંસાધન અને તાલીમ સમાવિષ્ટ)
વાણિજ્યક જૂથ:
- બીબીસી વર્લ્ડવાઈડ લિમિટેડ
- બીબીસી સ્યુડિયો અને પોસ્ટ પ્રોડક્શન લિમિટેડ, અગાઉનું બીબીસી રિસોર્સીઝ

નાણાકીય

2009/10^[૩૦]માં બીબીસી £4.26 બિલિયના ખર્ચ સાથે યુકે પ્રસારણકર્તાઓમાં સૌથી મોટા બજેટ સાથે બીજા સ્થાને હતું, જેની સરખામણીએ બ્રિટિશ સ્કાય બ્રોડકાસ્ટિંગનું 5.9 બિલિયન,^[૩૧] આઈટીવીનું £1.9 બિલિયન^[૩૨] અને 2007માં જીકેપ મીડિયાનું £214 મિલિયન (સૌથી મોટા વ્યાપારિક રેડિયો પ્રસારણ) જેટલું બજેટ ફાળવ્યું છે.^[૩૩]

આવક

બીબીસીની મુખ્ય આવક ટેલીવિઝનના લાયસન્સથી આવે છે, જેમાં પ્રતિઘર દીઠ વાર્ષિક રકમ £145.50 છે (એપ્રિલ 2010 પ્રમાણે). આ લાયસન્સ યુકે (UK)માં ટેલીવિઝન પ્રસારણ મેળવવા માટે જરૂરી છે. જોકે અન્ય હેતુ માટે ઉપયોગ કરતા ટેલીવિઝનને કે રેડિયોના માત્ર અવાજ માટે લાયસન્સની કોઈ જરૂર રહેતી નથી. (જોકે આ માટે જે ઘરમાં ટીવી નથી તેઓ માટે 1971 સુધી અલગ લાયસન્સ હતું.) ટેલીવિઝન લાયસન્સ સરકાર દ્વારા નિર્ધારીત છે, જેના ગુનાહિત કાયદા દ્વારા લાગુ કરવામાં આવે છે. માત્ર બ્લેક એન્ડ વ્હાઈટ ટીવી જેના ઘરમા હોય તેઓને જ ભાવમાં થોડી છૂટછાટ મળે છે. આંધ વ્યક્તિ તરીકે નોંધાયેલી વ્યક્તિઓને તેમાં 50% છૂટછાટ આપવામાં આવે છે.^[૩૪] પ્રત્યાયન કાયદો 2003માં દર્શાવેલી રીત પ્રમાણે રકમનું ઉઘરાણું ખાનગી રીતે થાય છે, અને કેન્દ્ર સરકારને સંયુક્ત ભંડોળ તરીકે મળે છે. હાલમાં ટીવી લાયસન્સ ની રકમનું ઉઘરાણું બહારની સંસ્થા કેપિટા દ્વારા કરાય છે. અને તે ભંડોળ ત્યારબાદ નાણાંખાતા,સાંસ્કૃતિ, મીડિયા, અને રમતગમત વિભાગ (ડીસીએમએસ (DCMS))ને આપવામાં આવે છે. અને ઘારાસભા દ્વારા કાયદાકીય રીતે તેને માન્ય કરવામાં આવે છે વધારાની આવક કાર્ય અને પેન્શન વિભાગ દ્વારા, 75 વર્ષથી વધુ ઉંમરના લોકો માટે સબસીડીયુક્ત લાયસન્સ પૂરુ પાડવામાં વપરાય છે.

ઔદ્યોગિક એકમો અને વિદેશમાં કાર્યક્રમોની યાદીના વેચાણથી છેલ્લા કેટલાક વર્ષોમાં આવકમાં વધારો થયો છે,^[૩૫] સાથે જ બીબીસી વર્લ્ડવાઈડ બીબીસીની મૂળ સાર્વજનિક સેવામાં £145 મિલિયન યોગદાન તરીકે આપે છે.

બીબીસીની 2008-2009ના વાર્ષિક અહેવાલ મુજબ,^[૩૬] તેની આવક ઘટી છે, જેમ કે:

£3,493.8 મિલિયન ઘરના માલિકો પાસેથી ઉઘરાયેલી લાયસન્સ ફી;
£775.9 મિલિયન બીબીસીનો વાણિજ્યક વેપાર;
£294.6 મિલિયન સરકારી સહાય;
£41.1 મિલિયન વધારાની આવકમાંથી, જેવી કે વિદેશી પ્રસારણકર્તાઓને માહિતી પુરી પાડવી અને આયોજનની પત્રિકાઓના વેચાણ દ્વારા થતી આવક;

જોકે લાયસન્સ ફી ઘણીવાર આલોચનાનો મુદ્દો બન્યો છે. એવી દલીલ છે કે બહુવિધ ક્ષેત્રોના યુગમાં બહુવિધ ચેનલો એક કર્તવ્ય છે, જેના માટે લાયસન્સ ફીની ચૂકવણી લાંબેગાળે યોગ્ય નથી. બીબીસી દ્વારા ઘરોમાં લાયસન્સ ફીની ચૂકવણા ન થતા, પત્રો મોકલવા માટે ખાનગી ક્ષેત્ર કેપિટા જૂથનો ઉપયોગ કરવામાં આવતો, જેની મોટા પાયે નિંદા કરવામાં આવી, ખાસ કરીને કેટલાક ઘરો જેમાં ચૂકવણીની તારીખ પછી પણ પત્રો મોકલવામાં આવ્યા અને એવા પણ ઘરો હતા જેમને ટીવી લાયસન્સની જરૂરિયાત ન હોવા છતા પત્રો મોકલવામાં આવ્યા.^[૩૭] બીબીસીએ આ માટે ટીવી વિજ્ઞાપનના માધ્યમથી લાયસન્સ ફીની ચૂકવણીની જરૂરિયાત અંગે માહિતી આપતી. કન્સરવેટિવ પક્ષના સાંસદ બોરીસ જ્હોનસન અને એન્ન વાઈડકોમ્બે આવા ધમકીભર્યા પત્રોની અને ચોરો જેવી ભાષાનો સંકેત આપતી જાહેરાતોની નિંદા કરી.^[૩૮]^[૩૯]

ઓડિયો ક્લીપ્સ અને ટેલીવિઝન પ્રસારણ દ્વારા તેના શ્રોતાઓને બીબીસી વિશેની માહિતી આપવામાં આવતી.^[૪૦] લાયસન્સ ફીના દબાણને લઈને ઘણા સમૂહો અભિયાન ચલાવી રહ્યા છે. ^[૪૧]

ખર્ચ

બીબીસીએ તેના નાણાકિય વર્ષ 2005-2006માં તેના ખર્ચાનું વિવરણ કરતા તેને બૂ સ્વરૂપમાં વહેચ્યા હતા.

માસિક લાયસન્સ ફીની રકમમા ઘટાડો આવ્યો^[૪૨]:

વિભાગો	માલિક કિંમત (જીબીપી(GBP))
બીબીસી વન	£3.52
બીબીસી ટુ	£1.52
ટ્રાન્સમિશન અને કલેક્શન કિંમત	£1.08
રાષ્ટ્રના અને અગ્રેજી પ્રાંતના ટેલીવિઝન	£1.04
બીબીસી રેડિયો 1, 2, 3, 4 અને ફાઇવ લાઇવ	£1.02
ડિજિટલ ટેલીવિઝન ચેનલ્સ	£1.00
રાષ્ટ્રના અને પ્રાદેશિક રેડિયો	68p
બીબીસી ઓનલાઇન	36p
બીબીસી જામ	14p
ડિજિટલ રેડિયો સ્ટેશન્સ	10p
ઈન્ટરેક્ટિવ ટીવી (બીબીસી રેડ બટન)	8p
કુલ	*£10.54*

વર્ષ 2005–2006 માટેનો કુલ પ્રસારણ ખર્ચ ^[૪૩]આ પ્રમાણે છે:

વિભાગો	કુલ ખર્ચ (£મિલિયન)
ટેલીવિઝન	1443
રેડિયો	218
બીબીસી ઓનલાઇન	72
બીબીસી જામ	36
ઈન્ટરએક્ટિવ ટીવી (બીબીસીઆઈ)	18
સ્થાનિક રેડિયો અને પ્રાદેશિક ટેલીવિઝન	370
કાર્યક્રમ આધારિત ખર્ચ	338
ઓવરહેડ્સ અને ડિજિટલ યુકે (UK)	315
પુન:રચના	107
ટ્રાન્સમિશન અને કલેક્શન કિંમત	320
કુલ	*3237*

મુખ્યમથકો અને પ્રાદેશિક ઓફિસો

લંડનના પોર્ટલેન્ડ પેલેસમાં આવેલુ બ્રોડકાસ્ટીંગ હાઉસ બીબીસીનું મુખ્યમથક છે. જે બીબીસીના દસમાંથી ત્રણ રેડિયો નેટવર્કનું ઘર છે (જેમાંથી 5 હાલમાં ડિજિટલ સેવા છે, જે એનાલોગ રેડિયોમાં સહાયક નથી). તે બીબીસી રેડિયો 3, બીબીસી રેડિયો 4, અને બીબીસી 7 છે. બિલ્ડીંગના આગળના ભાગમાં વિલિયમ શેક્સસ્પિયરનું નાટક ધ ટેમ્પેસ્ટ ના પાત્રોમાંથી એરિક ગીલ દ્વારા બનાવાયેલુ પ્રોસ્પેરો અને એરિયલની પ્રતિમા છે.

બ્રોડકાસ્ટિંગ હાઉસનું નવીનિકરણ 2002માં શરૂ થયુ અને 2012 સુધીમાં પુર્ણ થવાનું આયોજન છે. બીબીસી મિલકતોના પુન:આયોજનના ભાગરૂપે, સમગ્ર બીબીસી ન્યૂઝ કોર્પોરેશનને સમાચાર કેન્દ્રથી બદલીને બીબીસી ટેલીવિઝન સેન્ટરમાં મોકલાશે, નવા બનતા બ્રોડકાસ્ટિંગ હાઉસ અંગે કહેવામાં આવે છે કે તો “વિશ્વમાં જીવંત પ્રસારણ માટેના મોટા કેન્દ્રમાંનું એક છે.”^[૪૪] આ બ્રોડકાસ્ટિંગ હાઉસ બની ગયા પછી તે બીબીસીના તમામ રાષ્ટ્રીય રેડિયો સ્ટેશનો, અને બીબીસી વર્લ્ડ સર્વિસનું મુખ્યમથક બની રહેશે. આ આયોજનનો મુખ્ય ભાગ છે યુદ્ધ પૂર્વેના બિલ્ડીંગના બે વધારાના બાંધકામોને તોડી પાડીને તેને સ્થાને સર રિચાર્ડ મેક્કોર્મેક દ્વારા ડિઝાઈન કરાયેલ વધારાના ભાગનું બાંધકામ^[૪૫] કરવું.

યુકે (UK)ના વ્હાઇટ સિટી અને પશ્ચિમ લંડનના શેફેર્ડ બુશ આસપાસના વિસ્તારોમાં બીબીસીના કર્મચારીઓ વસે છે, જોકે તેમાંથી મોટા ભાગના લોકો 2011માં ગ્રેટર માન્ચેસ્ટરના સેલફોર્ડમાં મીડિયા સિટી યુકેનું નિર્માણ થતા ત્યાં સ્થળાંતર કરશે. વ્હાઈટ સિટી અને શેફેર્ડમાં ઘણી જાણીતી ઈમારતો આવેલી છે, જેમકે બીબીસી ટેલીવિઝન સેન્ટર, અને વ્હાઈટ સિટી કોમ્પલેક્સ, જેમાં મીડિયા સેન્ટર, બ્રોડકાસ્ટ સેન્ટર, અને સેન્ટર હાઉસનો સમાવેશ થાય છે. બીબીસી ન્યૂઝ હાલમાં વ્હાઈટ સિટીમાં છે, પરંતુ પુર્નનિર્માણને કારણે તેમાંથી મોટા ભાગનું કામ બ્રોડકાસ્ટિંગ હાઉસમાં થાય છે, જેમાં વર્લ્ડ સર્વિસ પણ સમાવિષ્ટ છે.

લંડનમાં મુખ્ય બે વિસ્તાર છે (બ્રોડકાસ્ટિંગ હાઉસ અને વ્હાઈટ સિટી), આ ઉપરાંત યુકે (UK)માં બીબીસીના સાત મોટા નિર્માણ કેન્દ્રો આવેલા છે:

કારડિફ (બ્રોડકાસ્ટિંગ હાઉસ કારડિફ)
બેલફાસ્ટ (બ્રોડકાસ્ટિંગ હાઉસ બેલફાસ્ટ)
ગ્લાસગો (બીબીસી પેસિફીક ક્યુએ)
બર્મિગહામ (ધ મેઇલબોક્સ)
માન્ચેસ્ટર (હાલમાં માન્ચેસ્ટરના ઓક્સફર્ટ રોડ સ્થિત, પરંતુ 2011માં મીડિયાસિટી યુકે (UK)માં જશે)
લીડ્સ (ક્વેરી હીલ)
બ્રિસ્ટોલ (બ્રોડકાસ્ટિંગ હાઉસ બ્રિસ્ટોલ), બીબીસી નેશનલ હિસ્ટ્રી યુનિટનું મુખ્યમથક
સાઉથેમ્ટન- બીબીસીના સૌથી મોટા ઇગ્લીંશ પ્રાંત બીબીસી સાઉથનું મુખ્યમથક

આ ઉપરાંત ઘણા નાના સ્થાનિક અને પ્રાદેશિક સ્ટુડિયો યુકે (UK)માં આવેલા છે.

2011માં બીબીસીએ તેના કેટલાક વિભાગો જેવા કે બીબીસી સ્પોર્ટ્સ અને બીબીસી ચિલ્ડ્રન્સ, સાથો સાથ બીબીસી રેડિયો 5 લાઇવ નોર્થને ગ્રેટ માન્ચેસ્ટર સ્થિત નવનિર્માણ પામી રહેલ સાલફોર્ડ ક્યુએસ ઈમારતમાં ખસેડવાનું આયોજન કર્યું છે.^[૪૬] જે લંડનમાં કોઈ સમૂહના અકેન્દ્રીકરણના ચિન્હ તરીકે જોવાશે.

સેવાઓ

ટેલીવિઝન

યુ.કે. (UK)માં, બીબીસી વન અને બીબીસી ટુ આ બંને બીબીસીની મુખ્ય બે ટેલીવિઝન ચેનલ છે. ઘણા અન્ય ડિજિટલ સ્ટેશન પણ પ્રસારિત થાય છે: જેમાં બીબીસી થ્રી, બીબીસી ફોર, બીબીસી ન્યૂઝ, બીબીસી પાર્લામેન્ટ અને બાળકો માટેની બે ચેનલ સીબીબીસી અને સીબેબીઝનો પણ સમાવેશ થાય છે. યુ.કે. (UK)માં હવે ડિજિટલ ટેલીવિઝનનો વ્યાપ વધ્યો છે, ત્યારે આગામી ડિસેમ્બર 2012 સુધીમાં તેમાં તબક્કાવાર પ્રસારણને અનુરૂપ ફેરફાર પણ શરૂ કરવામાં આવશે.^[૪૭]

બીબીસી વન એ પ્રાદેશિક ટીવી સેવા છે, જે સમગ્ર દિવસ દરમિયાન પ્રાદેશિક સમાચાર અને અન્ય પ્રાદેશિક કાર્યક્રમ રજૂ કરે છે. આ ભિન્નતાને કારણે આ ચેનલને બીબીસી 'નેશન્શ' પણ કહેવામાં આવે છે, દા.ત. ઉત્તરી આયર્લેન્ડ, સ્કોટલેન્ડ અને વેલ્સ આ બધા દેશોમાં પ્રાદેશિક કાર્યક્રમો બીબીસી વન અને ટુ પર જ પ્રસારિત કરવામાં આવે છે. બીબીસી ટુ ચેનલ ભિન્નતાને કારણે હજી ઇંગ્લેન્ડમાં ઓછી જોવા મળે છે, તેમ છતાં મોટાભાગના પ્રાંતમાં તે હજી પણ મુખ્ય કાર્યક્રમ અનુરૂપ માહિતી પૂરી પાડે છે. બીબીસી ટુ એ 1964માં 625 લાઇન પર પ્રસારિચ કરવામાં આવેલી સૌપ્રથમ હતી, ત્યારબાદ 1967માં નાના પાયે પણ રોજિંદા ધોરણે રંગીન સેવા શરૂ થઈ. 1969ના નવેમ્બર માસમાં બીબીસી વન ચેનલ પણ તેને અનુસર્યું.

2008 સપ્ટેમ્બરમાં એક નવી સ્કોટીશ ગીલિક ટેલીવિઝન ચેનલ, બીબીસી આલ્બા શરૂ કરવામાં આવી. આ સ્કોટલેન્ડમાંથી પ્રસારિત થતી એવી પહેલી ચેનલ છે જેમાં સમગ્ર શૈલી અથવા કળાનો સમાવેશ કરવામાં આવે છે તથા આ ચેનલ પર પ્રસારિત થતા લગભગ સમગ્ર કાર્યક્રમ સ્કોટલેન્ડમાં તૈયાર કરવામાં આવે છે. આ ચેનલની સુવિધા હાલ ^{[ક્યારે?]} ફક્ત સેટેલાઇટ કે કેબલ ટેલીવિઝન પર જ પ્રાપ્ય છે.

રિપબ્લિક ઓફ આયર્લેન્ડ, બેલ્જિયમ, નેધરલેન્ડ અને સ્વિટ્ઝરલેન્ડ જેવા દેશોમાં પણ બીબીસીની ચેનલ ઘણી અલગ-અલગ રીતે પ્રાપ્ય છે. આ દેશોમાં ડિજિટલ અને કેબલ ઓપરેટરો બીબીસી વન, બીબીસી ટુ અને બીબીસી વર્લ્ડ ન્યૂઝ જેવી બીબીસીની ઘણી ચેનલોનું પ્રસારણ કરે છે. આ સાથે રિપબ્લિક ઓફ આયર્લેન્ડના દર્શકો ઉત્તરિય આર્લેન્ડ અથવા વેલ્સમાં ટ્રાન્સમિટરમાંથી સિગ્નલ્સ ફંટાઈ જતા અથવા એવા ટ્રાન્સમિટરો કે જેઓ યુકેથી બ્રોડકાસ્ટ થતા હોય તેમના પુન:પ્રસારણમાં વિચલન દ્વારા ઓફ એર અથવા ડિજિટલ સેટેલાઇટ દ્વારા બીબીસી સેવાઓનો લાભ મેળવે છે.

9 જૂન, 2006થી, બીબીસીએ બીબીસી એચડી (BBC HD) નામ અંતર્ગત 6થી 12 માસના પ્રાયોગિક ધોરણે એક ઉચ્ચ-ક્ષમતાયુક્ત ટેલીવિઝન પ્રસારણ કર્યું. ત્યારપછીની ઘણા વર્ષો સુધી કંપનીએ આ જ માળખામાં કાર્યક્રમો તૈયાર કર્યા, અને કહ્યું કે, 2010 સુધીમાં એચડીટીવી (HDTV)માં 100% નવા કાર્યક્રમો તૈયાર થવાની આશા છે.^[૪૮] 3 નવેમ્બર, 2010ના ઉચ્ચ-નિરૂપણ સાથે એક થી વધુ જગ્યાએ બીબીસી વનનું પ્રસારણ કરવામાં આવ્યું.

1975થી બીબીસી એ બ્રિટિશ ફોર્સ બ્રોડકાસ્ટિંગ સર્વિસ (બીએફબીએસ) (BFBS) માટે પણ ટીવી કાર્યક્રમો પૂરા પાડે છે, જેમાં યુકે (UK)ની લશ્કરી સેનાના જવાનો માટે ખાસ જોવાના અને સાંભળવા માટે બે ચેનલો પણ સામાવિષ્ટ છે.

2008માં, બીબીસીએ યુકે (UK)માં તેની કેટલીક ચેનલોનું જીવંત પ્રસારણ કરવાનો પ્રયોગ શરૂ કર્યો, અને નવેમ્બર, 2008માં બીબીસીની દરેક પ્રમાણભૂત ટેલીવિઝન ચેનલ ઓનલાઇન જોઇ શકાય તે રીતે ઉપલબ્ધ કરવામાં આવી.^[૪૯]

રેડિયો

બીબીસી પાસે પાંચ મુખ્ય રાષ્ટ્રીય સ્ટેશનો છે:

રેડિયો 1 ("સૌથી સારું નવું સંગીત અને મનોરંજન ")
રેડિયો 2 (સાપ્તાહિક 12.9 મિલિયન સાંભળનારા લોકો સાથે યુ.કે. (UK)નું સૌથી વધુ સાંભળવામાં આવતું રેડિયો સ્ટેશન)^[૫૦]

રેડિયો 3 (ક્લાસિકલ અને જેઝ સંગીત)
રેડિયો 4 (હાલની ઘટના, વાસ્તવિક, નાટક અને હાસ્યરસ શૈલી)
રેડિયો 5 લાઇવ (24 કલાક સમાચાર, રમત અને ચર્ચા)

ડિજિટલ રેડિયો મંચ પર તાજેતરના વર્ષમાં જ પાંચ નવા રાષ્ટ્રીય સ્ટેશન રજૂ થયા, જેમાં ફાઇવ લાઇવ સ્પોર્ટ એક્સટ્રા(ફાઇવ લાઇવની સાથી ચેનલ તરીકે વધારાના પ્રાસંગિક કવરેજને ધ્યાનમાં રાખીને), 1એક્સટ્રા (કાળા લોકો માટેના, શહેરી તેમજ ખ્રિસ્તી ધર્મના સાક્ષાત્કાર કરતા સંગીત માટે), 6 મ્યુઝિક(મુખ્યશૈલીને બાદ કરતા રોજિંદા જીવનને પ્રસારિત કરતા સંગીત માટે), બીબીસી રેડિયો 7(હાસ્યરસ શૈલી, નાટક અને બાળકોના કાર્યક્રમ માટે) અને એક એવું સ્ટેશન જે 1970માં રજૂ થયેલા મુખ્ય બીબીસી લોકલ રેડિયોમાંથી અલગ થયું છે, અને હજી પણ ઇંગ્લેન્ડના કેટલાક હિસ્સામાં મધ્યમ વેવ ફ્રિક્વન્સી પર પ્રસારિત થાય છે, બીબીસી એશિયન નેટવર્ક (અંગ્રેજી અને અન્ય ઘણી બ્રિટિશ દક્ષિણ એશિયાની ભાષામાં બ્રિટિશ દક્ષિણ એશિયન ચર્ચા, સંગીત અને સમાચાર માટે). વધારામાં હવે યુ.કેમાં ડીએબી (DAB) પર બીબીસી વર્લ્ડ સર્વિસ પણ પ્રસારિત થાય છે.

ઇંગ્લેન્ડમાં સ્થાનિક સ્ટેશનના પણ નેટવર્ક છે, જેમાં ચર્ચા, સમાચાર અને સંગીતનું પ્રસારણ કરવામાં આવે છે, અને ચેનલ આઇસલેન્ડ ઉપરાંત બીબીસી રેડિયો વેલ્સ, બીબીસી રેડિયો સીમરુ(વેલ્સમાં), બીબીસી રેડિયો સ્સ્કૉટલેન્ડ, બીબીસી રેડિયો નાન ગૈધીલ(સ્કોટ ગેલિકમાં), બીબીસી રેડિયો અલ્સ્ટર અને બીબીસી રેડિયો ફોયેલ જેવા રાષ્ટ્રીય સ્ટેશન્સ (રાષ્ટ્રના રેડિયો)નો સમાવેશ થાય છે.

આ ઉપરાંત ચેનલ આઇલેન્ડ ઓફ ગ્યુર્નસી માટે બીબીસી ગ્યુર્નસી અને જર્સી માટે બીબીસી રેડિયો જર્સી જેવી પ્રાદેશિકં રેડિયો સેવા પણ બીબીસી પૂરી પાડે છે. સાથોસાથ બીબીસી ચેનલ આઇસલેન્ડમાંથી પ્રાદેશિકં ટીવી સમાચારોને પણ પ્રસારિત કરે છે. આ સુવિધા સગવડતા અનુસાર આપવામાં આવે છે, ચેનલ આઇસલેન્ડ યુનાઇટેડ કિંગ્ડમનો હિસ્સો નથી એવું જાહેર કરવામાં આવ્યા બાદ સ્થાનિક રીતે લેવામાં આવેલી પરવાનગીની ફીને આધારે જ ગ્યુર્નસી અને જર્સીનું પ્રસારણ મોટે પાયે કરવામાં આવે છે.

ઇસ્લે ઓફ મેન ટાપુ પાસે તેનું પોતાનું લાંબા સમયથી ચાલતું વ્યવસાયી રેડિયો સ્ટેશન મેનક્સ રેડિયો છે, જેને કારણે બીબીસી કોઇ અલગ પ્રાદેશિકં સેવા આ ટાપુ માટે પૂરું પાડતું નથી.

વૈશ્વિક દર્શકોને ધ્યાનમાં રાખીને બીબીસી તેની વિદેશી ઓફિસના ભંડોળ દ્વારા સંચાલિત બીબીસી વર્લ્ડ સર્વિસનું વૈશ્વિક સ્તરે પ્રસારણ કરવામાં આવે છે,જે વૈશ્વિક સ્તરે શોર્ટવેવ રેડિયો તરીકે અને યુકે (UK)માં ડીએબી (DAB) ડિજિટલ રેડિયો તરીકે પ્રસારિત થાય છે. વૈશ્વિક સેવા એ કોઇપણ સમાચાર કે કાર્યક્રમની માહિતી મેળવવા માટેનો મોટો સ્ત્રોત છે, જે સમગ્ર વિશ્વના 150 મુખ્ય શહેરોમાં ઉપલબ્ધ છે. જેને વૈશ્વિક સ્તરે સપ્તાહિક 163 મિલિયન લોકો સાંભળે છે. 2005 અનુસાર, આ સેવાનું પ્રસારણ 33 ભાષા અને પ્રદેશિક બોલી (અંગ્રેજી સહિત)માં થાય છે, જો કે દરેક ભાષા દરેક વિસ્તારમાં પ્રસારિત થતી નથી.^[૫૧]

2005માં, બીબીસીએ જાહેર કર્યુ કે, તે ધીમે-ધીમે થાઇ ભાષામાં તેના રેડિયો પ્રસારણમાં ઘટાડો કરશે (જે 2006માં બંધ થઇ ગયું)^[૫૨] અને પૂર્વિય યુરોપિયન ભાષા અને તેના સંસાધનોને ફેરબદલ કરીને નવા અરેબિક ભાષાના સેટેલાઇટ ટીવી પ્રસારણ સ્ટેશન ( રેડિયો અને ઓનલાઇનના સમાવેશ સાથે) 2007માં મધ્ય પૂર્વિય દેશોમાં રજૂ કરશે.^[૫૩]

જ્યાં બ્રિટિશ સૈનિકોએ મથક બનાવ્યુ હોય તે દેશોમાં પ્રસારણ કરવા માટે 1943થી બીબીસી, બ્રિટિશ ફોર્સિસ બ્રોડકાસ્ટિંગ સર્વિસને પણ રેડિયો કાર્યક્રમો પૂરા પાડે છે.

સમગ્ર રાષ્ટ્રીય, પ્રાદેશિકં અને પ્રાંતિય બીબીસી રેડિયો સ્ટેશન ઉપરાંત બીબીસી વર્લ્ડ સેવા દરેક કાર્યક્રમ રીયલ ઓડિયો સ્ટ્રિમિંગ ફોરમેટમાં ઇન્ટરનેટ પર ઉપલબ્ધ છે. એપ્રિલ 2005માં, બીબીસીએ થોડા રેડિયો કાર્યક્રમને પોડ કાસ્ટ તરીકે શરૂ કરવાની એક ઓફર કરી.^[૫૪]

ઐતિહાસિક રીતે 1967 સુધી, યુકે (UK)માં સ્થિત બીબીસી એ એકમાત્ર (કાયદાકિય) રેડિયો પ્રસારણ હતું, જ્યારે યુનિવર્સિટી રેડિયો યોર્ક(યુઆરવાય (URY)), રેડિયો યોર્ક ના નામ હેઠળ પ્રથમ વખત રજૂ થયું ત્યારે તે દેશનું પ્રથમ (અને અત્યારે સૌથી જૂનું) કાયદાકિય સ્વતંત્ર રેડિયો સ્ટેશન હતું. જો કે, બીબીસીએ આ પહેલા ક્યારેય પણ સંપૂર્ણ ઇજારો ક્યારેય પણ ભોગવ્યો નથી કારણકે બીજા ઘણા પ્રાદેશિક સ્ટેશન( જેમકે રેડિયો લક્ઝીમબર્ગ) 1930થી અંગ્રેજીથી બ્રિટન સુધીમાં તેના કાર્યક્રમો પ્રસારીત કરતા હતા અને ઇસ્લે ઓફ મેન સ્થિત મેનક્સ રેડિયો 1964માં શરૂ કરવામાં આવ્યો હતો.

બીબીસી રેડિયો નવ એ યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સ અને કેનેડામાં એક્સએમ સેટેલાઇટ રેડિયો અને સિરિયસ સેટેલાઇટ રેડિયો પર લઇ જવામાં આવ્યો છે.

બીબીસી હવે ધી રેડિયો એકાદમીનું પુરસ્કર્તા બની ગયુ છે.^[૫૫]

સમાચાર

બીબીસી સમાચાર એ સમગ્ર વિશ્વમાં સૌથી વધુ સમાચાર મેળવીને પ્રસારિત કરતી ચેનલ છે, ^[૫૬]^{[આપેલ સંદર્ભમાં નથી]} બીબીસી પ્રાદેશિકં રેડિયો ઉપરાંત બીબીસી ન્યુઝ, બીબીસી પાર્લિયામેન્ટ અને બીબીસી વર્લ્ડ ન્યુઝ તથા બીબીસી રેડ બટન, સીફેક્સ અને બીબીસી ન્યુઝ ઓનલાઇન જેવા ટેલીવિઝન નેટવર્કને સેવા પૂરી પાડે છે. બીબીસીની નવી સમાચાર સેવા મોબાઇલ ફોન પર મોબાઇલ સેવા અને પીડીએએસ સેવા પણ પૂરી પાડે છે. જેમાં ડેસ્કટોપ ન્યુઝની તાત્કાલિક જાણ, ઇ-મેઇલની જાણકારી અને ડિજિટલ ટીવીની જાણકારીનો પણ સમાવેશ કરવામાં આવ્યો છે.

નંબર જાહેર કરતા આંકડા અનુસાર, લંડનમાં થયેલા 7 જુલાઇ, 2005ના લંડનમાં થયેલા બોમ્બના હુમલા કે કોઇ મોટી વ્યક્તિની અંતિમવીધી જેવી કોઇ મોટી મુશ્કેલીના સમય દરમિયાન યુ.કે.ના દર્શકો અન્ય કોમર્શિયલ હરિફોની તુલનાએ બીબીસીના પ્રસારણ અને તેને કેવી રીતે દર્શાવે છે તેના પર ધ્યાન આપે છે.^[૫૮]7મી જુલાઇ, 2005ના દિવસે, લંડનની જાહેર વાહનવ્યવહાર સુવિધામાં પહેલેથી નક્કી કરેલા એક પછી એક બોમ્બ ધડાકા કરવામાં આવ્યા હતા, 7 જુલાઇના 12:00ના સમયે બીબીસીની ઓનલાઇન વેબસાઇટ પર સૌથી વધુ 11જીબી (Gb)/એસ બેન્ડવિથનો વપરાશ નોંધાયો હતો. બીબીસી ન્યુઝે આ બનાવના દિવસે કુલ 1 બિલિયન જેટલી ક્લિક થઇ હતી(જેમાં દરેક ફોટોગ્રાફ અને લખાણ અને એચટીએમએલ (HTML)નો સમાવેશ થાય છે.), જેમાં 5.5 ટેરાબાઇટ જેટલા ડેટા પૂરા પાડવામાં આવ્યા હતા. એ દિવસે એક મુખ્ય સમયે બીબીસી ન્યુઝની વેબસાઇટ પર પ્રતિ સેકન્ડ 40,000 પાનાની અરજ કરવામાં આવી હતી. એ પહેલા ના દિવસે 2012 ઓલમ્પિકની રમત લંડનમાં યોજવામાં આવશે એવી જાહેરાત કરવામાં આવી હતી. ત્યારે સૌથી વધુ 5જીબી/એસનો વપરાશ જોવા મળ્યો હતો. એ પહેલા દરેક સમયગાળામાં સૌથી વધુ ઉંચાઇએ જોવા મળેલા સમાચારોમાં માઇકલ જેક્સન અંગેનો નિર્ણય હતો જેમાં 7.2જીબી/એસનો વપરાશ જોવા મળ્યો હતો.^[૫૯]

લોકપ્રિય સંસ્કૃતિમાં બીબીસી તરફી વલણ

1950માં પીટર સેલર્સની ભાષાંતર કરેલી “ધ ગૂન શો ”માં ટુંકુ કરેલુ નામ “ધી બીબ” જ્યારે રજૂ કરવામાં આવ્યુ ત્યારબાદ જૂના પ્રાદેશિકં યુ.કેના દર્શકો જ્યારે “બીબ બીબ કીબ” યાદ કરે ત્યારે બીબીસીને “ધી બીબ” તરીકે ક્યારેક જૂએ છે. આ કેન્ની ઇવેરેટ્ટ પાસેથી લઇને તેને ટુંકુ કરીને પ્રખ્યાત કરવામાં આવ્યું છે. ^[૬૦] અન્ય ટુંકુ નામ જે હવે સામાન્ય રીતે ઉપયોગમાં આવે છે તે છે. “આન્ટી”, જૂની ફેશનના લોકોને હાલના લોકો દ્વારા “આન્ટી ક્નોસ બેસ્ટ” જેવું વલણ દર્શાવવામાં આવતું હતું.( કદાચ પહેલાના દિવસોમાં બાળકોના કાર્યક્રમોના સંચાલકોને જો “આન્ટી” અને “અંકલ” તરીકે રજૂ કરવામાં આવતા હોય તો તેને પણ સૂચન તરીકે ધ્યાને રાખીને આ નામ આપવામાં આવ્યું હોય.).^[૬૧] આ દિવસોમાં જ્યારે બીબીસીના પ્રથમ સંચાલક અધિકારી તરીકે જ્હોન રેઇથે પદવી સંભાળી ત્યારે બે ટુંકા નામ “આન્ટી બીબ” એક સાથે ઉપયોગમાં લેવામાં આવતા હતા. અને આન્ટીનો ઉપયોગ આન્ટી્સ બ્લૂમર્સ જેવા કાર્યક્રમના આઉટટેક સંદર્ભે પણ ઉપયોગમાં આવતો હતો.^[૬૨]

અન્ય માધ્યમ સ્થાનો

ઇન્ટરનેટ

બીબીસીની ઓનલાઇન હાજરીમાં સામાચાર વેબસાઇટ અને કોમ્પ્યુટર પર જૂના ડેટા વ્યાપક પ્રમાણમાં પ્રાપ્ય છે. બીબીસી ઓનલાઇનના નામની ફરીથી બ્રાન્ડ ઉભી કરતા પહેલા, સૌથી પહેલા એ બીબીસી ઓનલાઇનના નામે લોન્ચ થયું હતું, ત્યારબાદ તેનું નામ બીબીસીઆઇ થયું અને ત્યારબાદ બીબીસી.કો.યુકે થયું હતું. આ વેબસાઇટ જીઓઆઇપી ટેક્નોલોજીનો ઉપયોગ કરે છે અને જ્યારે યુકેની બહારના દર્શકો સુધી પહોચે ત્યારે તેમાં જાહેરાત પણ પ્રદર્શિત થાય છે.^[૬૩] બીબીસીના દાવા અનુસાર, આ સાઇટ “યુરોપની સૌથી પ્રખ્યાત લખાણયુક્ત વેબસાઇટ છે.”^[૬૪] અને યુ.કેના 13.2 લાખ લોકો પ્રતિદિવસ આ વેબસાઇટના 2 લાખથી પણ વધુ પાનાની મુલાકાત લે છે.^[૬૫] એલેક્સની ટ્રાફિક રેન્ક સિસ્ટમની દ્રષ્ટિએ, જુલાઇ 2008માં બીબીસી ઓનલાઇનએ વિશ્વની સૌથી વધુ પ્રખ્યાત અંગ્રેજી ભાષાની વેબસાઇટમાં 27માં સ્થાને હતી.^[૬૬] અને સૌથી વધુ પ્રખ્યાત સમગ્ર વેબસાઇટમાં 46માં સ્થાન પર છે.^[૬૭]

બીબીસીનું મુખ્યપાનાની નવી આવૃતિ ડિસેમ્બર 2007માં સૌપ્રથમ રજૂ કરવામાં આવી હતી, ઉપરાંત નવી વેબસાઇટમાં વપરાશકર્તા તેની જરૂરિયાતને અનુરૂપ બીબીસીની ઇન્ટરનેટ સુવિધામાં ફેરફાર કરી શકવા પણ સક્ષમ છે. 28 ફેબ્રુઆરી 2008થી આ સુવિધા પણ કાયમી કરવામાં આવી છે.^[૬૮]

કરવામાં આવ્યો છે, કાર્યક્રમમાં વેબસાઇટ સંબંધિત વિભાગમાં તે સાંભળનારા અને દર્શકો બંને માટે એક સરખો છે. આ સાઇટ તેના દરેક વપરાશકર્તાને રેડિયોના મોટાભાગના કાર્યક્રમો સાંભળવાની અને બીબીસી આઇપ્લેયર પર પ્રસારિત થયેલા કાર્યક્રમને તેના પ્રસારણના સાત દિવસ પછી સુવિધા પૂરી પાડે છે, આ સુવિધા 27 જુલાઇ 2007ના પ્રથમ વખત રજૂ કરવામાં આવી છે, હાલ છેલ્લા 7 દિવસના કાર્યક્રમ માટે અને 30 દિવસ સુધી ઓફલાઇન વપરાશ માટે રેડિયો કે ટીવીના કાર્યક્રમોના વેબપ્રસારણ માટે પીર-ટુ-પીર અને ડીઆરએમ (DRM) ટેક્નોલોજીનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે, જેને કારણે વીડિયોનો પ્રવાહ હાલ યોગ્ય રીતે જોઇ શકાય છે. તેમજ, ક્રિએટીવ આર્ચિવ લાયસન્સ ગ્રુપ દ્વારા bbc.co.uk વેબસાઇટ ઇન્ટરનેટ દ્વારા તેના અમુક જૂના ડેટાને કાયદાકિય રીતે ડાઉનલોડ કરવાની પણ મંજૂરી આપે છે.^[૬૯] ફેબ્રુઆરી 2008થી “બીબીસી વર્લ્ડવાઇડ”ના નામના સ્ટુડિયો મથાળા હેઠળ એપલ આઇટ્યુન્સમાં ટેલીવિઝન કાર્યક્રમ પણ ડાઉનલોડ કરવાની મંજૂરી આપે છે.

બીબીસી જામ એ મુફ્ત ઓનલાઇન સુવિધા છે, જે બ્રોડબેન્ડ અને નેરોબેન્ડ જોડાણ દ્વારા પ્રસારિત થાય છે, જેમાં ઉચ્ચગુણવત્તાયુક્ત અરસપરસની ક્રિયા દ્વારા ખૂબ જ યોગ્ય રીતે ઘરે અથવા શાળામાં શિક્ષણ પૂરૂ પાડશે. જાન્યુઆરી 2006માં તૈયાર કરવામાં આવેલી વિગત હાલ પ્રાપ્ય છે જો કે ઉદ્યોગોના વ્યાવસાયિક ક્ષેત્ર દ્વારા તેના રસને નુક્શાન કર્તા હોવાના યુરોપિયન કમિશનમાં કરવામાં આવેલા આક્ષેપને લીધે બીબીસી જામને 20 માર્ચ, 2007થી કામચલાઉ ધોરણે અટકાવવામાં આવી છે.^[૭૦]

તાજેતરના વર્ષોમાં ઘણી મોટી ઓનલાઇન કંપનીઓ અને રાજકારણીઓએ એવી ફરિયાદ કરી છે કે bbc.co.uk વેબસાઇટને ટેલીવિઝનની પરવાનગી દ્વારા ઘણું ફંડ મળી રહે છે, એટલે કે અન્ય વેબસાઇટ bbc.co.uk પર આવતી મોટી સંખ્યામાં મુફ્ત ઓનલાઇન લખાણયુક્ત જાહેરાતની તુલના કરી શકવા માટે સક્ષમ નથી.^[૭૧] ઘણાલોકોએ તો એવો પણ પ્રસ્તાવ મૂક્યો હતો કે bbc.co.uk પર ખર્ચવામાં આવતી પરવાનગી ફીની કિંમતમાં ઘટાડો કરવાની જરૂર છે કે પછી જાહેરાત કે લવાજમની કિંમત સાથે તેને બદલાવવાની જરૂરિયાત છે, કે પછી આ સાઇટ પર દર્શાવવામાં આવતા લખાણની સંખ્યામાં ઘટાડો કરવાની જરૂરિયાત છે.^[૭૨] આ બધાના પરિણામે બીબીસી એક નવી ખોજ સાથે આવ્યું છે, નવું કોઇ આયોજન અમલમાં મૂકીને તેઓ તેની ઓનલાઇન સુવિધા પૂરી પાડવાના આયોજનમાં ફેરફાર કરશે. bbc.co.uk હવે બજારમાં ખાલી જગ્યા પૂરવાની રીતે જોવા મળશે અને વપરાશકર્તાને હાલની બજારની સ્થિતી અને નિયમોથી માહિતગાર કરશે. (દા.ત. પ્રાદેશિકં બનાવ અને માહિતી અને ટાઇમટેબલ પૂરા પાડવાને સ્થાને તે વપરાશકર્તાને તે વેબસાઇટની બહાર જ આ પ્રકારની માહિતી પ્રાપ્ય કરશે.) આ આયોજન એક હિસ્સા અનુસાર, બીબીસી તેની અમુક વેબસાઇટ બંધ પણ કરશે અને તેના દ્વારા મળતી રકમને અન્ય વિભાગને ફરીથી વિકસાવવામાં ઉપયોગમાં લેવામાં આવશે.[164][166]આ યોજનાના ભાગરૂપ બીબીસી તેની કેટલીક વેબસાઇટો બંધ કરી અન્ય ફરીથી નાણાંને મનોરંજન માટે ફરીથી વિકસિત કરેલા કેટલાક ભાગોમાં મૂકવાના વિચારનો પણ સમાવેશ કરવામાં આવ્યો હતો.^[૭૩]^[૭૪]

26, ફેબ્રુઆરી 2010ના રોજ ધી ટાઇમ્સના એક દાવા અનુસાર, બીબીસીના સંચાલક અધિકારી માર્ક થોમ્પસને બીબીસી વેબની આઉટપુટ 50 ટકા સુધી ઘટાડવા માટે કહ્યું હતું, જેમાં ઓનલાઇન કર્મચારીઓની સંખ્યા અને નાણાકિય અંદાજમાં પણ 25 ટકા સુધીનો ઘટાડો કરવાનું સુચન કરવામાં આવ્યું હતુ, બીબીસીનું યોગ્ય માપદંડ જાળવવા માટે અને વ્યવસાયીક હરિફોને વધુ અવકાશ આપવા માટે આ નિર્યણ લેવામાં આવ્યો છે.^[૭૫] 2 માર્ચ, 2010ના રોજ બીબીસીએ જાહેર કર્યુ કે તે વેબસાઇટ પાછળના ખર્ચમાં 25 ટકા જેટલો ઘટાડો કરશે અને બીબીસી 6 મ્યુઝિક અને એશિયન નેટવર્કને બંધ કરશે.^[૭૬]^[૭૭]

જાન્યુઆરી 2011: ઓનલાઇન સેવામાં 360 નોકરી ઘટાડવામાં આવી અને 100 જેટલી વેબસાઇટ પણ “વધુ વ્યવસ્થિત” આયોજનના નામ હેઠળ બંધ કરવામાં આવી, આંતરિક રીતે નાણાકિય અંદાજમાં પણ 137 મિલિયન પાઉન્ડ કે સ્ટર્લિંગની તુલનાએ 2013/14 સુધીમાં લગભગ 25 ટકા જેટલો ઘટાડો કરીને 103 મિલિયન પાઉન્ડ કે સ્ટર્લિંગ નક્કી કરવામાં આવ્યો છે.^[૭૮]

ઈન્ટરેક્ટિવ ટેલીવિઝન

બીબીસી રેડ બટન એ બીબીસીની એકબીજા પર આધારિત ડિજિટલ ટેલીવિઝન સેવાનું બ્રાંડનામ છે, જે ફ્રીવ્યુ(ડિજિટલ ટેરેટરિસ્ટ), સાથોસાથ ફ્રિસેટ, સ્કાય(સેટેલાઇટ) અને વર્જિન મીડિયા(કેલબ) દ્વારા પ્રસારિત થાય છે. સીફેક્સ, બીબીસી રેડ બટન આ દરેક સંપૂર્ણ રંગોયુક્ત ગ્રાફિક્સ, ચિત્ર અને વિડીયો દર્શાવી શકે છે સાથોસાથ કાર્યક્રમો પણ પ્રસારિત કરી શકે છે. તાજેતરના જ એક દાખલા તરીકે ફૂટબોલ અને રગ્બી ફૂટબોલ મેચનું તથા 2008 ઓલમ્પિક રમતો, બીબીસી સાઉન્ડબાઇટ જે એક યુવાન અદાકારા જેનિફર લિનન અને આકર્ષક રાષ્ટ્રીય આઇક્યુ ટેસ્ટ, ટેસ્ટ ધી નેશન જેવા કર્યક્રમનું એકબીજા પર આધારિત હોય એ રીતે પ્રસારણ કરવામાં આવ્યું હતું. બીબીસીના દરેક ડિજિટલ ટીવી સ્ટેશન(અને રેડિયો સ્ટેશનનું ફ્રિવ્યુ), બીબીસીના રેડબટન સેવા દ્વારા સંચલાન કરવાની મંજૂરી આપવામાં આવી છે.

સાથોસાથ 27/7 સેવા, બીબીસી રેડ બટન તેના દર્શકોને સમાચાર અને હવામાન સહિતના 100 આંતરીક રીતે એકબીજા પર આધારિત ટીવી કાર્યક્રમ દર વર્ષે પૂરા પાડે છે.^[૭૯]

વ્યવસાયિક સેવાઓ

બીબીસી વર્લ્ડવાઇડ લિમિટેડ એ બીબીસીની સંપૂર્ણ હસ્તગત વ્યાવસાયિક સબસિડીઅરી કંપની છે, બીબીસી કાર્યક્રમની અને સમગ્ર વિશ્વમાં સંખ્યાબદ્ધ ટેલીવિઝન સ્ટેશન જેવી અન્ય મિલ્કતની સંપૂર્ણ વ્યવસાયિક જવાબદારી આ કંપનીની છે. ધી કેબલ અને સેટલાઇટ સ્ટેશન બીબીસી પ્રાઇમ(યુરોપ, આફ્રિકા, મધ્ય પૂર્વિય એશિયા અને એશિયામાં) બીબીસી અમેરિકા, બીબીસી કેનેડા(બીબીસી કિડ્સ સહિત) આ બધી ચેનલ યુકે બહારના લોકોને યુકે ટીવી તરીકે ઓસ્ટ્રેલિયામાં(ફોક્સટેલ અને ફ્રિમેન્ટલ મીડિયા સાથે મળીને) બીબીસીના પ્રખ્યાત કાર્યક્રમો પ્રસારિત કરે છે. આ ઉપરાંત એ જ પ્રકારની સેવા જાપાનીઝ વિતરકની ભૂલને કારણે એપ્રિલ 2006 બાદ બીબીસી જાપાનનું પ્રસારણ બંધ કરવામાં આવ્યું હતું. ^[૮૦]

બીબીસી વર્લ્ડવાઇડ દ્વારા પણ બીબીસી વર્લ્ડ ન્યુઝ અને તેની સાથે સંચાલીત, વર્જિન માધ્યમ સાથે, યુકેમાં ધી યુકેટીવી નેટવર્કના સ્ટેશન, અન્ય જી.ઓ.એલ.ડી અને ડાવેના અન્ય પ્રસ્તુતકર્તા સાથે 24 કલાક ચાલતી સમાચારની ચેનલ ચલાવે છે. વધારામાં બીબીસી ટેલીવિઝન સમાચાર યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સના ઘણા જાહેર બ્રોડકાસ્ટિંગ સર્વિસ સ્ટેશન પર રાત્રે જ જોવા મળે છે, તેઓ બીબીસીના ઇસ્ટએન્ડર્સ જેવા કાર્યક્રમોને ફરીથી પ્રસારિત કરે છે જે ન્યુઝીલેન્ડમાં ટીવી વન પર જોવા મળે છે.

બીબીસી વર્લ્ડ ન્યુઝ એ પત્રકારોની શાખા છે, જે 200 જેટલા દેશોના પત્રવ્યવહાર પર આધારિત છે અને એક અધિકૃત સર્વે અનુસાર, તે 274 મિલિયન પ્રાદેશિક લોકો તેમાં જોડાયેલા છે, તો એવી પણ શક્યતા છે કે તેમાં બીજા ઘણા વ્યક્તિગત વ્યક્તિ અને જૂથ પણ જોડાયેલા હોવાની શક્યતા છે, આ પ્રકારના સર્વેમાં આ પ્રકારનો આ સૌથી જૂની અસ્તિત્વ ધરાવતી સંસ્થા છે. સીએનએનના અંદાજ અનુસાર બીબીસી મહત્વની રીતે લગભગ 200 મિલિયન સુધી પહોંચી છે.

બીબીસીના ઘણા કાર્યક્રમ(ખાસ કરીને દસ્તાવેજી ફિલ્મ) બીબીસી વર્લ્ડવાઇડ દ્વારા વિદેશી ટેલીવિઝન સ્ટેશનને વેચવામાં આવે છે, હાસ્યરસથી ભરપૂર, દસ્તાવેજી ફિલ્મ અને ઐતિહાસિક નાટકોની કૃતિ પણ આંતરરાષ્ટ્રીય ડીવીડી બજારમાં પ્રખ્યાત છે.^[૮૧]

બીબીસી વર્લ્ડવાઇડ એ બીબીસીની પુસ્તક પ્રકાશનનું પણ સંચાલન કરે છે અને તે યુનાઇટેડ કિંગ્ડમમાં ગ્રાહકલક્ષી સામાયિકનું પ્રકાશન કરતું ત્રીજા નંબરનું પ્રકાશક છે.^[૮૨] બીબીસી મેગેઝીન, પહેલા બીબીસી પબ્લિકેશનના નામથી જાણીતું હતું તે રેડિયો ટાઇમ્સ પ્રકાશિત કરતું હતું(અને હાલ નષ્ટ થયેલી પુસ્તક “ધી લિસનર ” જાહેર કરી છે.)સાથોસાથ ઘણી ઘણી અન્ય સામાયિક જેવી કે બીબીસી ટોપ ગીઅર, બીબીસી ગુડ ફૂડ, બીબીસી સ્કાય એટ નાઇટ, બીબીસી હિસ્ટરી, બીબીસી વાઇલ્ડલાઇફ અને બીબીસી મ્યુઝીક જેવી અનેક સામાયિક બીબીસીના કાર્યક્રમોને સહયોગ આપે છે.

બીબીસી વર્લ્ડવાઇડ એશિયા અને ભારતમાં પણ ઘણી બધી બ્રાંડેડ ચેનલોનું પ્રસારણ કરે છે, જેમાં બીબીસી લાઇફસ્ટાઇલ, બીબીસી નોલેજ અને બીબીસી એન્ટરટેઇન્ટમેન્ટનો સમાવેશ થાય છે. ડિસેમ્બર 2007માં, પોલેન્ડમાં બીબીસીનું પોલિશ ભાષાનું એક નવી ચેનલ બીબીસી એન્ટરટેઇન્ટમેન્ટ રજૂ કરવામાં આવી.

બીબીસીએ પુસ્તક અને સંગીતની રજૂઆતમાં પરંપરાગત રીતે તેની વિગતોને રજૂ કરવામાં ઘણો મોટો ભાગ ભજવ્યો છે. બીબીસીએ રેકોર્ડના પ્રસારણ દ્વારા સંગીનના ઘણા સાઉન્ડટ્રેક, આલ્બમ, ચર્ચા-વિચારણાયુક્ત પુસ્તકો અને તેની તેની મહત્વની વિગતો જાહેર કરી છે.

2004 અને 2006ની વચ્ચે, બીબીસી વર્લ્ડવાઇડે એક સ્વતંત્ર સામાયિક ઓરિજીન પલ્બિશિંગને હસ્તગત કર્યું^[૮૩]

બીબીસી વર્લ્ડવાઇડ પાસે કોઇપણ પ્રખ્યાત કાર્યક્રમની ડીવીડી અને ઓડિયો રેકોર્ડિંગના સીધા લોકોને વેચાણ કરવાની પરવાનગી છે, નોંધનીય ડોક્ટર વૂ (પુસ્તક અને વેપાર સહિત), અને જૂના ક્લાસિકલ સંગીતના રેકોર્ડિંગને હાલ બીબીસી રેડિયો ક્લાસિક્સ અને પછી બીબીસી લિજન્ડસ તરીકે રજૂ કરવામાં આવ્યા છે.

બીબીસી વર્લ્ડવાઇડ વિશ્વમાં સૌથી મોટી પર્યટન માર્ગદર્શન પુસ્તક અને ડિજિટલ માધ્યમ પ્રકાશક માધ્યમ લોનલી પ્લેનેટના નામથી ધરાવે છે.

સંગીત

બીબીસી વાદ્યવૃંદ અને ગાયકવૃંદ પણ ચલાવે છે, જેમાં બીબીસી કોન્સર્ટ ઓર્કેસ્ટ્રા, બીબીસી ફિલહાર્મોનિક, ધી બીબીસી સિમ્ફની ઓર્કેસ્ટ્રા, ધી બીબીસી ટેલીવિઝન ઓર્કેસ્ટ્રા(1936-1939), ધી બીબીસી સ્કોટીશ સિમ્ફની ઓર્કેસ્ટ્રા, ધી બીબીસી નેશનલ ઓર્કેસ્ટ્રા ઓફ વેલ્સ, બીબીસી બીગ બેન્ડ, ધી બીબીસી સિંગર્સ અને ધી બીબીસી સિમ્ફની કોરસનો સમાવેશ થાય છે. જેમકે ધી બિટલ્સ (ધી બિટલ્સ લાઇવ એટ ધી બીબીસી એ તેના ઘણા આલ્બમોમાંનો એક છે) જેવા બીજા ઘણા પ્રખ્યાત બેન્ડ પણ બીબીસીમાં તેના સંગીતને રજૂ કરે છે. યુનાઇટેડ કિંગ્ડમમાં યુરોવિઝન સોંગ કોન્ટેસ્ટના પ્રસારણ માટે પણ બીબીસીને જવાબદારી સોંપવામાં આવી છે, આ એવો કાર્યક્રમ છે જેમાં પ્રસારણકર્તા છેલ્લા 50 વર્ષથી જોડાયેલા છે.

અન્ય વિવિધ બાબતો

બીબીસી તથા વિદેશ અને રાષ્ટ્ર સમૂહની ઓફિસ સંયુક્ત રીતે બીબીસીના દેખરેખ હેઠળ કાર્યરત છે, જે રેડિયો ટેલીવિઝન, છાપખાનું અને વૈશ્વિક સ્તરે ઇન્ટરનેટની દેખરેખ રાખે છે.

1980માં, બીબીસી માઇક્રો નામના નોંધનિય પીસી બીબીસી દ્વારા તૈયાર કરવામાં આવ્યા હતા.

મંડળ

બીબીસીના કર્મચારી સામાન્ય રીતે બીઇસીટીયુને અનુસરે છે, જ્યારે પત્રકારના કર્મચારી એનયુજેમાંથી અને ઇલેક્ટ્રિકલ કર્મચારી એમિક્સમાંથી આવે છે. મંડળના સભ્ય બનવું મરજિયાત છે, સભ્યોને આપોઆપ યુનિયન દ્વારા કવર કરવામાં નથી આવતા, અને આ માટે ચૂકવણી બીબીસી દ્વારા નહી પણ કર્મચારી દ્વારા કરવામાં આવે છે.

સાંસ્કૃતિક મહત્વ

યુનાઇટેડ કિંગ્ડમના લોકો માટે વિકાસ, વસ્તિ અને ટેલીવિઝન અને રેડિયોના પ્રસારણ માધ્યમમાં મહત્વનો હિસ્સો બની રહેશે. “જે આ પ્રદેશના દરેક ઘર સુધી પહોંચ્યું છે, અને સમગ્ર રાષ્ટ્રને એક સાથે બાંધી રાખે છે, બીજા વિશ્વયુદ્ધ દરમિયાન આ એક મહત્વનો હિસ્સો બની ગયું હતું.”.^[૮૪] બીબીસીએ વિશ્વમાં સૌપ્રશમ 1936માં “હાઇ ડેફિનેશન” ધરાવતી 405-લાઇનની ટેલીવિઝન સુવિધા રજૂ કરી, અને તેના ભાગરૂપે 1946 સુધી સમગ્ર બીજા વિશ્વયુદ્ધ દરમિયાન તેને અનિર્ણીત સુવિધા પૂરી પાડી છે. 1955 સુધી યુ.કે. તે એકમાત્ર પ્રસ્તુતકર્તા ટેલીવિઝન હતું. “ઇન્ડિપેન્ડન્ટ ટેલીવિઝન (આઇટીવી(ITV))ના આગમનથી 1955માં બીબીસીનું એકહથ્થું શાસન તૂટ્યું.”^[૮૫] આ નવા આગમનને કારણે ટેલીવિઝન પ્રસિદ્ધ અને વર્ચસ્વ ધરાવતું માધ્યમ બન્યુ. જો કે તેમ છતાં પણ 1950થી અત્યાર સુધી હાસ્યરસના પ્રસારણ માટે રેડિયો જ સૌથી વધુ વર્ચસ્વ ધરાવતું માધ્યમ છે.^[૮૫] 1968 સુધી(જ્યારે યુઆરવાય (URY)ને પ્રથમ વખત તેનું લાયસન્સ લઇ લીધું નહી તો રેડિયો પ્રસારણ જ એકમાત્ર કાયદાકિય સાધન હતું.^[૮૬]

કોમર્શિયલ ટેલીવિઝન અને રેડિયો પછી પણ, બીબીસી હજી પણ બ્રિટિશમાં તેના સામાન્ય જનતા માટેના ટીવી અને રેડિયોના કાર્યક્રમો દ્વારા પ્રસિદ્ધ બની રહ્યું છે.^{[સંદર્ભ આપો]} જો કે બીબીસી2ના આગમનથી બીબીસી પણ નાના લોકોને વધુ આકર્ષે તેવા કાર્યક્રમ જેવાકે નાટક, દસ્તાવેજી, હાલના મુદ્દા, મનોરંજન અને રમતગમતના કાર્યક્રમ બનાવતી થઇ. દા.ત. આઇ, ક્લાઉડિયસ , સિવિલાઇઝેશન , ટુનાઇટ , મોન્ટી પાયથોન્સ ફ્લાઇંગ સર્કસ , ડોક્ટર વૂ અને પોટ બ્લેક નો સમાવેશ થાય છે, અન્ય ઉદાહરણ બીબીસીમાં બ્રિટિશ ફિલ્મ ઇન્સ્ટિટ્યુટની 2000નું લિસ્ટ જૂઓ જેમાં 100 બ્રિટિશ ટેલીવિનના કાર્યક્રમો છે.^[૮૭]

બીબીસી કાર્યક્રમ, બીબીસી વર્લ્ડ સર્વિસ અને બીબીસી વર્લ્ડની નિકાસનો અર્થ એવો થાય છે કે બીબીસી પ્રોડક્શન્સને હવે વૈશ્વિક સ્તરનો અનુભવ છે. બીબીસીના વૈશ્વિક સમાચારોના પ્રસારણનો અસરકારક પ્રભાવ એવો છે કે, ભારતમાં જો કોઇ તોફાની તત્વ કોઇ સમાચાર કે અફવા કે ખાનગી વાતો ફેલાવે તો તેને ક્યારેક “બીબીસી” કહેવામાં આવે છે.^{[સંદર્ભ આપો]}

બીબીસી અંગ્રેજી માટે(બોલવાના અંગ્રેજી માટે) તે અંગ્રેજી શબ્દ ઉચ્ચારનો જૂનો માપદંડ ધ્યાને રાખે છે. જો કે, યુકેમાં તેની વિવિધતા દર્શાવવા માટે સંસ્થા હવે પ્રાંતિય ઉચ્ચારણનો ઉપયોગ વધુ કરી રહી છે, તેમ છતાં રજૂકર્તાની સ્પષ્ટતા અને સજ્જતા હજી પણ આવકાર્ય છે.^[૮૮] તેની શરૂઆતથી જ બીબીસીમાં એક અલગ રીતભાત જોવા મળતી હતી જેમાં સતત સુધારો જ જોવા મળ્યો છે, અને હવે તે દરેક લોકો પરવાનગી માટેની ફી ચૂકવે છે ત્યારે સમાજના લોકો અને દરેક નાના લોકોને આકર્ષવા માટે યુક્તિ કરી રહી છે.^[૮૯]

સ્વતંત્ર ટેલીવિઝન, ચેનલ 4, સ્કાય અને અન્ય ટેલીવિઝ સ્ટેશનના પ્રસારણને પગલે બીબીસી પર પણ અસરકારક પ્રભાવ પડી રહ્યો છે, પરંતુ બ્રિટિશના જાહેર સંસ્કૃતિમાં આ જાહેર પ્રસારણની અસર હંમેશા સૌથી વધુ પ્રભાવશાળી રહેશે.^[૯૦]

સંદર્ભો

ગ્રંથસૂચિ

બ્રિગ્સ, આસા. – ધી બીબીસી – ધી ફર્સ્ટ ફીફ્ટી યર્સ –

ઓક્સફોર્ડ યુનિવર્સિટી પ્રેસ, 1985. આઇએસબીએન 0-19-212971-6

કોયુલ્ટન. બારબારા.–લોઈસ મેકનેકે ઈન ધી બીબીસી –

1941થી 1961માં બીબીસી ફિચર વિભાગમાં લેખક અને નિર્માતા.- ફાબેર & ફાબેર, 1980. આઇએસબીએન (ISBN) 0-571-11537-3

ગિલ્ડેર, એરિક. – યુનાઇટેડ કિંગ્ડમ, યુએસએસઆર, અને યુએસએમાં સૂમહ માધ્યોમાની ચળવળ, . – બ્રિટિશ બ્રોડકાસ્ટિંગ કંપની, લિમિટેડની ઐતિહાસિક પૃષ્ઠભૂમિ, તે સંસ્થાપક કંપનીઓ છે; તેમના બ્રિટિશ સંબંધો; સામાન્ય પોસ્ટ ઓફિસ લાયસેન્સિંગ સિસ્ટમ; યુરોપમાં બીજા વિશ્વયુદ્ધ પહેલા તેમજ 1960ના દરિયાઈ વિસ્તારના વ્યવસાયિક હરિફ. –"લ્યુસિઅન બ્લેગા" યુનિવર્સિટી ઓફ સિબિયુ પ્રેસ, રોમાનિઆ. 2003. આઈએસબીએન 973-651-596-6
મિલને, અલાસ્ડેર. – ધી મેમોરીસ ઓફ બ્રિટિશ બ્રોડકાસ્ટર – હિસ્ટ્રી ઓફ ધી ઝિરકોન સ્પાય સેટેલાઇટ અફેર, બીબીસીના પૂર્વ ડિરેક્ટર જનરલ દ્વારા લિખીત. બીબીસી રેડિયો કાર્યક્રમોની એક શ્રેણી કે જે "ધી સિક્રેટ સોસાયટી " તરીકે ઓળખાય છે, જેમાં સરકારી સેન્સરશીપ અભિયાન અંતર્ગત ઈંગ્લેન્ડ અને સ્કોટલેન્ડની પોલીસ દ્વારા છાપો મારીને દસ્તાવેજો જપ્ત કર્યા હોવાનું દર્શાવવામાં આવ્યું. – કોર્નેટ, 1989. – આઈએસબીએન 0-340-49750-5
મોરેન, લોર્ડ. – ચર્ચીલ એટ વોર 1940 to 1945: ધી મ મેમોરીસ ઓફ ચર્ચિલ્સ ડોક્ટર , લોર્ડ મોરેનના પુત્ર જ્હોન દ્વારા લિખીત એક પરિચય, વર્તમાન લોર્ડ મોરેન. – આ રોજનીશીમાં સર ચાર્લ્સ વિલ્સોન દ્વારા દોરાયેલા ચર્ચીલના ચિત્રો છે. તેમના વ્યક્તિગત તબીબ (લોર્ડ મોરેન), કે જેમણે વડાપ્રધાન સાથે ઘણા વર્ષો વિતાવ્યા હતા. તેમની રોજનીશીમાં મોરેને ચર્ચિલના પાત્રનું સૂક્ષ્મ નિરીક્ષણ નોંધ્યું, અને જ્યારે તે તેમના રક્ષકો દ્વારા નીચે પાડી દેવામાં આવ્યા અને બીબીસી અંગે તેમનો મત અને સામ્યવાદ સાથે તેમની સમસ્યાને નોધવામાં આવી છે - કર્રોલ અને ગ્રાફ, 2002. પુન: આવૃત્તિ આઈએસબીએન 0-7867-1041-1
પાર્કેર, ડેરેક. – રેડિયો: ધી ગ્રેટ યર્સ – શરૂઆતથી માંડીને પ્રકાશનની તારીખ સુધીનો બીબીસીના રેડિયો ક્રાયક્રમોનો ઇતિહાસ. ન્યૂટોન અબ્બોટ: ડેવિડ એન્ડ ચાર્લ્સ, 1977. આઇએસબીએન (ISBN) 0-7153-7430-3.
સ્પાનગેનબેર્ગ, જોકેન. – ધી બીબીસી ઈન ટ્રાન્સિસન. રિઝન, રિઝલ્ટ એન્ડ કન્સિકવન્સીસ – બીબીસીનું ફેલાયેલુ ખાતુ અને 1996 સુધી અસરકર્તા આંતરિક પરિબળો. – ડ્યુટ્સચેર યુનિવર્સિટોએટ્સર્વાલેગ. 1997. આઈએસબીએન 0-95466-170-2.
વેસ્ટ, વે. જે. – ટ્રુથ બેટ્રેયડ એ ક્રિટીકલ અસેસમેન્ટ ઓફ ધી બીબીસી, લંડન, 1987, આઈએસબીએન 0-7156-2182-3
વિલ્સોન, એચ. એચ. – પ્રેસર ગ્રુપ – હિસ્ટ્રી ઓફ ધી પોલિટિકલ ફાઇટ ટુ ઈન્ટ્રોડ્યુસ કોમર્સિયલ ટેલીવિઝન ઈન ટુ ધી યુનાઇટેડ કિંગ્ડમ. – રુટગેર્સ યુનિવર્સિટી પ્રેસ, 1961.
વ્યેવેર, જ્હોન. – ધી મૂવિંગ ઈમેજ: એન ઈન્ટરનેશનલ હિસ્ટ્રી ઓફ ફિલ્મ, ટેલીવિઝન & રેડિયો – બેસિલ બ્લેકવેલ લિમિટિડ. ઈન અસોસિએસન વીથ ધી બ્રિટિશ ફિલ્મ ઈન્સ્ટિટ્યૂટ, 1989. આઇએસબીએન 0-631-15529-5.

વધુ વાંચન

જેમ્સ, એ. લોય્ડ (1935) ધી બ્રોડકાસ્ટ વર્ડ . લંડન : કેગન પોલ

બાહ્ય લિંક્સ

અધિકૃત વેબસાઇટ
બીબીસી મોબાઇલ
ઢાંચો:Youtube (માત્ર યુકે (UK))
બીબીસી, ટ્વિટર પર
ધી રોયલ ચાર્ટર સંગ્રહિત ૨૦૧૦-૧૨-૦૨ ના રોજ વેબેક મશિન જાન્યુઆરી 2007 ક્વીન એલિઝાબેથ દ્વિતીય દ્વારા લિખીત

[૧]

[૨]

[૩]

[૪]

[૫]

[૬]

[૭]

[૮]

[૯]

[૧૦]

[૧૧]

[૧૨]

[૧૩]

[૧૪]

[૧૫]

[૧૬]

[૧૭]

[૧૮]

[૧૯]

[૨૦]

[૨૧]

[૨૨]

[૨૩]

[૨૪]

[૨૫]

[૨૬]

[૨૭]

[૨૮]

[૨૯]

[૩૦]

[૩૧]

[૩૨]

[૩૩]

[૩૪]

[૩૫]

[૩૬]

[૩૭]

[૩૮]

[૩૯]

[૪૦]

[૪૧]

[૪૨]

[૪૩]

[૪૪]

[૪૫]

[૪૬]

[૪૭]

[૪૮]

[૪૯]

[૫૦]

[૫૧]

[૫૨]

[૫૩]

[૫૪]

[૫૫]

[૫૬]

[૫૭]

[૫૮]

[૫૯]

[૬૦]

[૬૧]

[૬૨]

[૬૩]

[૬૪]

[૬૫]

[૬૬]

[૬૭]

[૬૮]

[૬૯]

[૭૦]

[૭૧]

[૭૨]

[૭૩]

[૭૪]

[૭૫]

[૭૬]

[૭૭]

[૭૮]

[૭૯]

[૮૦]

[૮૧]

[૮૨]

[૮૩]

[૮૪]

[૮૫]

[૮૬]

[૮૭]

[૮૮]

[૮૯]

[૯૦]

Search