Անաստասյա Վերտինսկայա
Անաստասյա Ալեքսանդրովնա Վերտինսկայա (ռուս.՝ Анастасия Александровна Вертинская, դեկտեմբերի 19, 1944[1], Մոսկվա, ԽՍՀՄ), խորհրդային և ռուսական թատրոնի ու կինոյի դերասանուհի, ՌԽՖՍՀ ժողովրդական արտիստ (1988 թ.):
 | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | դեկտեմբերի 19, 1944[1] (79 տարեկան) |
| Ծննդավայր | Մոսկվա, ԽՍՀՄ |
| Կրթություն | Բորիս Շչուկինի անվան թատերական ինստիտուտ (1967) |
| Քաղաքացիություն |  ԽՍՀՄ և  Ռուսաստան |
| Մասնագիտություն | դերասանուհի, թատրոնի դերասանուհի և կինոդերասանուհի |
| Ծնողներ | հայր՝ Ալեքսանդր Վերտինսկի, մայր՝ Lidiya Vertinskaya? |
| Ամուսին(ներ) | Նիկիտա Միխալկով և Ալեքսանդր Գրադսկի |
| Երեխա(ներ) | Stepan Mikhalkov? |
| Պարգևներ և մրցանակներ |     և  |
Կենսագրություն
Անաստասյա Վերտինսկայան ծնվել է Մոսկվայում, հայտնի դերասան, բանաստեղծ և կոմպոզիտոր Ալեքսանդր Վերտինսկու և դերասանուհի, նկարչուհի Լիդիա Ցիրգվավայի ընտանիքում, երբ վերջիններս նոր էին վերադարձել Շանհայից։ Անաստասյայի ավագ քույրը դերասանուհի, ՌԽՖՍՀ վաստակավոր արտիստ Մարիաննա Վերտինսկայան է։ Մանկության տարիներին Անաստասյան երազում էր բալետի պարուհի դառնալ, սակայն ամեն-ինչ փոխվեց 1960 թվականին, երբ ռեժիսոր Ալեքսանդր Պտուշկոն դեռահաս Անաստասյային հաստատեց «Ալ առագաստներ» ֆիլմում Ասոլի դերում խաղալու համար։ Հաջորդ՝ 1961 թվականին էկրան բարձրացավ «Երկկենցաղ մարդը» կինոնկարը, որտեղ կրկին գլխավոր դերերից մեկով հանդես եկավ Անաստասյան։ Ի դեպ, ֆիլմում նա հրաժարվել էր կրկնորդներից, լողում էր սառը ջրում, սուզվում էր առանց աքվալանգի և կարողանում էր երկար մնալ ջրի տակ[2]։ Ֆիլմը դարձավ 1962 թվականի առաջատարը և Տրիեստի միջազգային կինոփառատոնում շահեց «Արծաթե աստղակերպ» մրցանակը, իսկ Անաստասյան ստացավ խորհրդային կինեմատոգրաֆի «ծագող աստղի» կարգավիճակ։
1962 թվականին Անաստասյան ընդգրկվեց Մոսկվայի Ալեքսանդր Պուշկինի անվան դրամատիկական թատրոնի թատերախմբի մեջ։ 1963 թվականին ընդունվել է Բորիս Շչուկինի անվան թատերական ինստիտուտ։ Նրա համակուրսեցիներից էին Նիկիտա Միխալկովն ու Նիկոլայ Բուռլյաևը։ 1964 թվականին Անաստասյան նկարահանվեց Գրիգորի Կոզինցևի «Համլետ» կինոնկարում՝ կատարելով Օֆելյայի դերը։ Նրա մասին ֆիլմի ռեժիսորն ասել է. «Նա իրականում 18 տարեկան էր, հիանալիորեն համընկնելով շեքսպիրյան կերպարի արտաքին տվյալներին՝ քնքշություն, մաքրություն, դեմք, որը նման էր վաղ Վերածննդի դիմանկարներին... Ամեն-ինչ լավ էր, և ձեռքերը, և պարանոցը, և քայլվածքը, բայց սիրտը չէր զարկում։ Սրտին ստիպեց բաբախել Շոստակովիչը։ Այդպես պատահում է...»[3]: Կինոնկարը բազմաթիվ մրցանակների արժանացավ, այդ թվում Վենետիկի կինոփառատոնի հատուկ մրցանակին և Անաստասյան միջազգային ճանաչում ձեռք բերեց։ Նրան նույնիսկ անվանեցին «Խորհրդային էկրանի Վիվիեն Լի»։ Բարձր են գնահատվել նրա դերակատարումները նաև «Աննա Կարենինա» (1967 թ.), «Վաղաժամ մարդը» (1971 թ.), «Պատահար Պոլինինի հետ» (1970 թ.) և այլ ֆիլմերում։
1967-1968 թվականներին Անաստասյա Վերտինսկայան աշխատում էր Եվգենի Վախթանգովի անվան թատրոնում, իսկ 1968-1980 թվականներին՝ Մոսկվայի «Սովրեմեննիկ» թատրոնում։ Թատրոնում նրա աչքի ընկնող դերերից էին՝ Ռանևսկայա (Անտոն Չեխովի «Բալենու այգին»), Վալենտինա (Միխայիլ Ռոշչինի «Վալենտինն ու Վալենտինան»), Օլիվիա (Ուիլյամ Շեքսպիրի «Տասներկուերորդ գիշեր»), Նինա Զարեչնայա (Անտոն Չեխովի «Ճայը»), Ելենա Անդրեևնա (Անտոն Չեխովի «Քեռի Վանյա»), Էլմիրա (Մոլիերի «Տարտյուֆ, կամ խաբեբա»), Լիզա Պրոտասովա (Լև Տոլստոյի «Կենդանի դիակ») և այլն։
1989 թվականին Անաստասյա Վերտինսկայան իր հոր հիշողությունների հիման վրա գրել է «Տեսիլք, կամ ռուսական Պիեռոյի ուղին» պիեսը, բեմադրել այն և կատարել Ալեքսանդր Վերտինսկու դերը։ 1991 թվականին Անաստասյան ստեղծել և գլխավորել է ռուս դերասանների Բարեգործական հիմնադրամը։ Այդ կազմակերպությունը օգնում է թատրոնի և կինոյի կարիքավոր վետերաններին։
Անձնական կյանք
1966 թվականին Անաստասյա Վերտինսկայան ամուսնացել է իր համակուրսեցու՝ Նիկիտա Միխալկովի հետ։ Որդու՝ այժմ դերասան և գործարար Ստեփան Միխալկովի ծնվելուց երեք տարի անց, նրանք բաժանվեցին։
Այնուհետև Անաստասյա Վերտինսկայան փաստացի ամուսնական կապի մեջ է եղել նաև բանաստեղծ և կոմպոզիտոր Ալեքսանդր Գրադսկու[4] և դերասան, ռեժիսոր Օլեգ Եֆրեմովի հետ։
Ներկայումս դերասանուհին զբաղվում է խոհարարությամբ[3] և ուղղորդում է իր որդու ռեստորաններում աշխատող խոհարարներին[5]։
Պարգևներ և մրցանակներ
- 1981 - ՌԽՖՍՀ վաստակավոր արտիստ
- 1988 - ՌԽՖՍՀ ժողովրդական արտիստ
- 2005 - Ռուսաստանի Դաշնության «Պատվո շքանշան»
- 2010 - Ռուսաստանի Դաշնության «Բարեկամության շքանշան»
Ֆիլմագրություն
| Թվական | Անվանում | Բնօրինակ անվանում | Կերպար |
|---|---|---|---|
| 1961 | Ալ առագաստներ | Алые паруса | Ասոլ |
| 1961 | Երկկենցաղ մարդը | Человек-амфибия | Գուտիերե |
| 1964 | Համլետ | Гамлет | Օֆելյա |
| 1967 | Աննա Կարենինա | Анна Каренина | Կիտտի Շչերբացկայա |
| 1965-1967 | Պատերազմ և խաղաղություն | Война и мир | Լիզա Բոլկոնսկայա |
| 1969 | Սիրահարները | Влюблённые | Տանյա |
| 1969 | Մի վշտանա | Не горюй! | Մերի Ցինցաձե |
| 1970 | Հասարակ պատմություն | Обыкновенная история | Տաֆաևա |
| 1970 | Պատահար Պոլինինի հետ | Случай с Полыниным | Գալինա Պրոկոֆևա |
| 1971 | Վաղաժամ մարդը | Преждевременный человек | Օլգա Բորիսովնա |
| 1971 | Ստվեր | Тень | արքայադուստր Լուիզա |
| 1972 | Մարդն իր տեղում | Человек на своём месте | Կլարա Վերեսովա |
| 1974 | Դոմբին և որդին | Домби и сын | Էդիտ Գրեյնջեր |
| 1975 | Ամուրիի տները | Дома вдовца | Բլանշ |
| 1978 | Անանուն աստղը | Безымянная звезда | Մոնա |
| 1978 | Տասներկուերորդ գիշերը | Двенадцатая ночь | Օլիվիա |
| 1980 | Բոռը | Овод | Ջեմմա Ուորեն |
| 1982 | Կողոպուտ | Кража | Մարգրեթ Չելմերս |
| 1987 | Նիկոլայ Բատիգինի օրերն ու տարիները | Дни и годы Николая Батыгина | Լիզա Պալցևա |
| 1988 | Դոն Կիխոտի և Սանչոյի կյանքը | Житие Дон Кихота и Санчо | հերցոգուհի |
| 1988 | Յանկիների նոր արկածները Արթուր արքայի պալատում | Новые приключения янки при дворе короля Артура | Մորգանա փերի |
| 1989 | Սոչի քաղաքում մութ գիշերներ են | В городе Сочи тёмные ночи | Լենայի մայրը |
| 1989 | Տարտյուֆ | Тартюф | Էլմիրա |
| 1991 | Կրքի ծարավ | Жажда страсти | Նե |
| 1994 | Վարպետն ու Մարգարիտան | Мастер и Маргарита | Մարգարիտա |
| 2000 | Բրեմենյան երաժիշտներ & Co | Бременские музыканты & Co | ավազակապետուհի |
| 2002 | Կազուս Բելլի | Казус Белли | - |
Ծանոթագրություններ
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Անաստասյա Վերտինսկայա» հոդվածին։ |