Աննա Գարդներ
Աննա Գարդներ (անգլ.՝ Anna Gardner, հունվարի 25, 1816[1], Նանթաքետ, Nantucket, Մասաչուսեթս, ԱՄՆ[1] - փետրվարի 18, 1901, Նանթաքետ, Nantucket, Մասաչուսեթս, ԱՄՆ[1]), ամերիկացի աբոլիցիոնիստ, մանկավարժ, ռեֆորմատոր, կանանց իրավունքների անսասան կողմնակից, արձակ և չափածո մի քանի հատորների հեղինակ[2][3]։
Աննա Գարդներ | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | հունվարի 25, 1816[1] |
| Ծննդավայր | Նանթաքետ, Nantucket, Մասաչուսեթս, ԱՄՆ[1] |
| Վախճանվել է | փետրվարի 18, 1901 (85 տարեկան) |
| Վախճանի վայր | Նանթաքետ, Nantucket, Մասաչուսեթս, ԱՄՆ[1] |
| Մասնագիտություն | գրող, աբոլիցիոնիստ, ուսուցչուհի և բանաստեղծուհի |
| Քաղաքացիություն |  ԱՄՆ |
 Anna Gardner Վիքիպահեստում | |
Գարդներն ունի քվակերներական ծագում. ծնվել է 1816 թվականին Մասաչուսեթսի Նանթաքետ շրջանում, մահացել նույն վայրում 1901 թվականին։ Պատանի տարիքում կարդացել է ամերիկյան «The Liberator» աբոլիցիոնիստական թերթը և տարվել աբոլիցիոնիստական հարցերով։ 1841 թվականին նա Նանթաքետում մասնակցել է առաջին հակաստրկական ժողովին, որի ընթացքում Ֆրեդերիկ Դուգլասն իր առաջին հրապարակային ելույթն ունեցավ և էլեկտրահարեց իր լսարանին։ Գարդներն Ամերիկայի քաղաքացիական պատերազմին նախորդող տարիների ընթացքում դասավանդել է Վիրջինիայի, Հյուսիսային Կարոլինայի և Հարավային Կարոլինայի ազատ արձակված ստրուկների դպրոցներում։ 1878 թվականին նա վերադարձել է Նյու Յորք, որտեղ վթարի հետևանքով ծանր վնասվածք է ստացել։ Շաբաթներ շարունակ տառապելուց և մասնակի վերականգնումից հետո վերադարձել է Նանթաքետում գտնվող իր հին տուն։ Դասախոսություններով հանդես է եկել Նանթաքետի Athenaeum-ում։ Իր լավագույն աշխատանքը հրատարակել է արձակ և չափածո հատորյակում՝ վերնագրված «Հավաքած հասկեր»[4]։
Վաղ տարիներ
Աննա Գարդները ծնվել է 1816 թվականի հունվարի 25-ին Նանթաքետում։ Նրա հայրը՝ Օլիվեր Ս. Գարդները, եղել է Քարթռայթերի ազգականը, նա Բենջամին Ֆրանկլինի պապ Փիթեր Ֆոլջերի ժառանգորդներից էր, և Գարդները Լուկրեցիա Մոտի, Մարիա Միտչելի և այլ նշանավոր մարդկանց ազգականն է։ Մոր՝ Հանա Մակերել Գարդների կողմից, Նանտակետի առաջին քաղաքացիական պաշտոնյաների՝ Տրիստրամ Քոֆինի ազգականներից են։ Նրա նախնիների յոթ սերունդներն ապրել են Նանտակետում։Գարդները գրական նախասիրություններն ու տաղանդը ժառանգել է մորից, ով տարված էր դասական պոեզիայով։ Հոր կողմից նույնպես ժառանգել է գրական գեներ, քանի որ Քարթռայթերի ընտանիքը յուրաքանչյուր սերնդում ունեցել է բանաստեղծներ[5]։
Գործունեություն
Գարդները ստրկության մասին տեղեկացել է վաղ տարիքում։ Գարդները հանդես է եկել հանուն մարդու ազատության և ազատ իրավունքների։ 18 տարեկանից պարբերաբար ընթերցել է «The Liberator» թերթը։ 1841 թվականին Նանթաքետում կազմակերպել է աբոլիցիոնիստական ժողով, որն ունեցել է մեծ թվով հանդիսատես։ Այդ ժողովում Ֆրեդերիկ Դուգլասը առաջին անգամ հանդես է եկել որպես աբոլիցիոնիստական ճառով[6]։ Գարդները հարավում երկար տարիներ դասավանդել է ազատագրված մարդկանց դպրոցում, աշխատանքներ է իրականացրել Հյուսիսային Կարոլինայում, Հարավային Կարոլինայում և Վիրջինիայում[5]։
1878 թվականին Գարդները վերադարձել է Հյուսիս [3], Բրուքլինում վիրավորվել է կառքի վթարում։ Շաբաթներ շարունակ մասնակի ապաքինվելուց հետո վերադարձել է Նանթաքետի իր տուն, որտեղ շարունակել է զբաղվել իր շուրջը գտնվող մարդկանց ուսուցմամբ և ստեղծագործելով։ Բացի աբոլիցիոնիստական աշխատանքը, Գարդները զբաղվել է կանանց իրավունքների հարցերով։ Դասախոսել է Նանթաքետի Athenæum-ում։ 1881 թվականին հրատարակել է «Հավաքած հասկեր» վերնագրով արձակ և չափածո հատորյակը[7] Gardner died February 18, 1901[8]:
Ծանոթագրություններ
Արտաքին հղումներ
- Հոդվածը ներառում է տեքստ հանրային տիրույթում գտնվող հրատարակությունից D. Appleton and Company (1902). The Annual Cyclopaedia and Register of Important Events of the Year (Public domain ed.). D. Appleton and Company.
- Հոդվածը ներառում է տեքստ հանրային տիրույթում գտնվող հրատարակությունից Douglas-Lithgow, Robert Alexander (1914). Nantucket: A History (Public domain ed.). G.P. Putnam's Sons.
- Հոդվածը ներառում է տեքստ հանրային տիրույթում գտնվող հրատարակությունից Folger, Eva Celine Grear (1911). The Glacier's Gift: With Fourteen Illustrations (Public domain ed.). Tuttle, Morehouse & Taylor Company.
- Հոդվածը ներառում է տեքստ հանրային տիրույթում գտնվող հրատարակությունից Willard, Frances Elizabeth; Livermore, Mary Ashton Rice (1893). A Woman of the Century: Fourteen Hundred-seventy Biographical Sketches Accompanied by Portraits of Leading American Women in All Walks of Life (Public domain ed.). Moulton.
- Works by or about Anna Gardner at Internet Archive
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Աննա Գարդներ» հոդվածին։ |
Մատենագիտություն
- Jenness, Amy (7 October 2014). On This Day in Nantucket History. Arcadia Publishing Incorporated. ISBN 978-1-62585-159-8.