Առնոլդ Զոմմերֆելդ

Առնոլդ Յոհաննես Վիլհելմ Զոմմերֆելդ (գերմ.՝ Arnold Johannes Wilhelm Sommerfeld, դեկտեմբերի 5, 1868(1868-12-05)[1][2][3][…], Քյոնիգսբերգ, Պրուսիայի թագավորություն[4] - ապրիլի 26, 1951(1951-04-26)[5][1][2][…], Մյունխեն, Գերմանիայի Ֆեդերատիվ Հանրապետություն[5][4]), գերմանացի ֆիզիկոս և մաթեմատիկոս։

Առնոլդ Զոմմերֆելդ
Arnold Sommerfeld
Ծնվել էդեկտեմբերի 5, 1868(1868-12-05)[1][2][3][…]
Քյոնիգսբերգ, Պրուսիայի թագավորություն[4]
Մահացել էապրիլի 26, 1951(1951-04-26)[5][1][2][…] (82 տարեկան)
Մյունխեն, Գերմանիայի Ֆեդերատիվ Հանրապետություն[5][4]
մահը պատահարից
ԳերեզմանՆորդֆրիդհոֆ[6]
Քաղաքացիություն Գերմանիա
Մասնագիտությունֆիզիկոս-տեսաբան, մաթեմատիկոս, համալսարանի դասախոս և ֆիզիկոս
Հաստատություն(ներ)Լյուդվիգ Մաքսիմիլիանի Մյունխենի համալսարան[1], Ախենի Ռեյնիշ-Վեստֆելիշեի տեխնիկական համալսարան[1], Գյոթինգենի համալսարան[1] և Clausthal University of Technology?[1][4]
Գործունեության ոլորտսպեկտրասկոպիա
Պաշտոն(ներ)Գաղտնի խորհուրդ
ԱնդամակցությունԼոնդոնի թագավորական ընկերություն, ԱՄՆ-ի Գիտությունների ազգային ակադեմիա, Բավարիական գիտությունների ակադեմիա, ԽՍՀՄ գիտությունների ակադեմիա, Արվեստների և գիտությունների ամերիկյան ակադեմիա, Հունգարիայի գիտությունների ակադեմիա, Ռուսաստանի գիտությունների ակադեմիա, Պրուսիայի գիտությունների ակադեմիա և Burschenschaft Germania Königsberg?
Ալմա մատերՔյոնիգսբերգի համալսարան
Տիրապետում է լեզուներինգերմաներեն[7][8]
Գիտական ղեկավարՖերդինանդ ֆոն Լինդեման[9] և Ֆելիքս Կլայն
Եղել է գիտական ղեկավարՊաուլ Պետեր Էվալդ[10], Վոլֆգանգ Պաուլի[11], Գրեգոր Վենտցել[12], Վոյցեխ Ռաբինովիչ[13], Օտտօ Լապորտ[14], Պետեր Դեբայ[15], Հանս Բետե[16], Վերներ Հայզենբերգ[17], Karl Apfelbacher?[18], Wilmer L. Barrow?[18], Friedrich Burmeister?[18], Paul Sophus Epstein?[18], Walter Franz?[18], Herbert Fröhlich?[18], Erwin Fues?[18], Ernst Guillemin?[18], Ուոլթեր Ուայթ[18], Karl Herzfeld?[18], Dimitrios Chondros?[18], Helmut Hönl?[18], Ludwig Hopf?[18], Adolf Kratzer?[18], Alfred Landé?[18], Վիլհելմ Լենց[18], Herman March?[18], Josef Meixner?[18], Valentin Scheidel?[18], Karl Seebach?[18], Rudolf Seeliger?[18], Bruno Thüring?[18], Albrecht Unsöld?[18], Ludwig Waldmann?[18], Heinrich Welker?[18], Herman March?[18], Erwin Fues?[18], Ուոլթեր Ուայթ[18], Karl Seebach?[18], Rudolf Seeliger?[18], Adolf Kratzer?[18], Valentin Scheidel?[18], Josef Meixner?[18], Ludwig Hopf?[18], Dimitrios Chondros?[18], Herbert Lang?[18], Kurt Urban?[18], Franz Pauer?[18] և Hermann Brück?[18]
Հայտնի աշակերտներԼայնուս Փոլինգ, Պետեր Դեբայ, Հանս Բետե, Alfred Landé?, Վոյցեխ Ռաբինովիչ և Werner Romberg?[1]
Պարգևներ
Ամուսին(ներ)Johanna Sommerfeld?
 Arnold Sommerfeld Վիքիպահեստում

Ավարտել է Քյոնիգսբերգի համալսարանը (1891Մյունխենի համալսարանի պրոֆեսոր (1906-ից)։ Աշխատանքները վերաբերում են ատոմի, մետաղների տեսությանը, մաթեմատիկական ֆիզիկային։ Կատարելագործել է Բորի ատոմի մոդելը՝ առաջարկելով քվանտային պայմանների ավելի ընդհանուր ձևակերպում։ Զոմմերֆելդը ստեղծել է ջրածնանման ատոմների նուրբ կառուցվածքի տեսությունը (1916)։ Տվել է Վիդեման-Ֆրանցի օրենքի ավելի ճիշտ բանաձևը և բացատրել մետաղներում դիտվող մի շարք երևույթներ (ջոուլյան ջերմություն, ջերմաէլեկտրական երևույթներ)։ Մշակել է դիֆրակցիայի մաթեմատիկական խիստ տեսությունը (1895), ստացել գլանային ֆունկցիաների ինտեգրալային ներկայացումը (Զոմմերֆելդի ինտեգրալ, 1896), լուծել երկու միջավայրերի սահմանում տեղադրված ուղղահայաց դիպոլի ճառագայթման խնդիրը (1909)։ Զոմմերֆելդը էական ավանդ է ներդրել ռենտգենյան ճառագայթների հետազոտման գործում, մշակել էլեկտրոնների արգելակման ճառագայթման տեսությունը (1931

Ծանոթագրություններ

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Առնոլդ Զոմմերֆելդ» հոդվածին։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 3, էջ 701