Խավարածրի խորքային հետազոտություն

Խավարածրի խորքային հետազոտություն (անգլ.՝ Deep Ecliptic Survey), Կոյպերի գոտու մարմինների որոնման ծրագիր, որն օգտագործում է Ազգային օպտիկական աստղադիտարանի (NOAO) միջոցները Կիթ Պիկի ազգային աստղադիտարանում։ Ծրագրի ղեկավարն է հանդիսացել Բոբ Միլսը։ Ծրագիրը գործել է 1998-ից մինչև 2003 թվականի վերջը։

Ծրագրի շրջանակներում ծածկվել է երկնոլորտի համարյա 600 քառակուսի աստիճան 22,5^m զգայունությամբ, այսինքն, պետք է հայտնաբերվեին այս աստղային մեծության շրջանակներում գտնվող մարմինների ավելի քան 50%-ը։ Արդյունքում, հաջողվեց հայտնաբերել 468 մարմին (որոնք շարժվում էին 15′′/ժ-ից դանդաղ), որոնցից 272 ստացան պաշտոնական նշանակում^[1]։

Ծրագիրը պարզեց նաև Կոյպերի գոտու միջին հարթությունը և ներմուծեց նոր պաշտոնական սահմանում տրանսնեպտունային մարմինների դինամիկ դասակարգման համար^[2]։

Հետաքրքիր հայտնագործություններից են^[1]՝

• (28978) Իքսիոն, մեծ պլուտինո;
• (19521) Քաոս (քյուբիվանո);
• 1998 WW₃₁, առաջին կրկնակի տրանսնեպտունային մարմինը;
• 2000 CR₁₀₅, առաջին հայտնաբերված մարմինը, որի պերիհելին չափազանց հեռու էր, որպեսզի ազդեցություն ունենար (ցրվեր) Նեպտունի կողմից;
• (87269) 2000 OO₆₇, նշանակալի է այն պարագայով, որ նրա մեծ կիսաառանցքը ավելին է քան 500 ա. մ. և նրա ուղեծրի էքսցենտրիսիտետ չափազանց մեծ է (0,96), շարժվում է Նեպտունի ուղեծրի ներսից մինչև 1000 ա. մ.;
• 2001 QR₃₂₂, առաջին Նեպտունի տրոյացի աստերոիդը;
• 2002 XU₉₃, ունի ամենաթեքված ուղեծրերից մեկը (>68°)։