Կոշտ սկավառակ
Մագնիսական սկավառակասարք, կամ ՄՍՍ (անգլ.՝ hard (magnetic) disk drive, HDD, HMDD), կոշտ սկավառակ, վինչեստեր — ազատ մուտքով հիշողության սարք (հիշողության կրիչ)՝ հիմնված մագնիսական ձայնագրությանն սկզբունքի վրա։ Հանդիսանում է գրեթե բոլոր համակարգիչների հիշողության հիմնական կրիչը։ Ի տարբերություն ճկուն սկավառակի, ինֆորմացին կոշտ սկավառակի վրա գրանցվում է ալյումինե կամ ապակե սալիկների վրա, որոնք ծածկված են ֆերոմագնիսական նյութի շերտով։
«Վինչեստր» անվանում
Ըստ մեկ վարկածի[1][2], «վինչեստր» անվանումն (անգլ.՝ Winchester) ստացել է Քենեթի Խոտոն IBM ֆիրմայի (անգլ.՝ Kenneth E. Haughton) պրոյեկտի, որը 1973 թվականին ստեղծել էր 3340 մոդելի կոշտ սկավառակ, առաջին անգամ մեկ ամբողջական կաղապարի մեջ տեղակայելով սկավառակի թիթեղները և ղեկավարման գլխիկները։ Այս աշխատանքը համակարգելու ժամանակ ինժեներները օգտագործեցին ներքին կարճ անուն՝ «30-30», որը նշանակում է երկու մոդուլների, յուրաքանչյուրը 30 մեգաբայթ, համատեղում, որը համընկավ հանրահայտ որսորդական զենքի՝ Winchester Model 1894 հրացանի անվան հետ, որում օգտագործվում է .30-30 Winchester փամփուշտ։Կա մեկ այլ տարբերակ[3], որի համաձայն «վինչեստր» անվանումն առաջացել է փամփուշտի անվան հետ, թողարկված Winchester Repeating Arms Company ընկերության կողմից, առաջին անգամ ստեղծված ԱՄՆ-ում, քաղաքացիական զենքի «փոքր» տրամաչափի զինամթերք՝ առանց ծուխ արձակելու,որը գերազանցեց հին սերնդի փամփուշտները բոլոր առումներով և անմիջապես հաղթեց ամենատարածված հայտնիներին։ Եվրոպայում և ԱՄՆ-ում վինչեստր անվանումը սկսեց գործածվել 1990-ական թվականներին, իսկ ռուսերեն լեզվով պահպանվել և պաշտոնական կարգավիճակ է ստացել որպես «վինտ» կամ «վինչ»[4]։
- Մագնիսական գլխիկի մակրոֆոտոն
- Մագնիսական գլխիկ
- 3,5" 73-գիգաբայթանոց SAS պլատա- Fujitsu սկավառակի մեջ
- Մագնիսական գլխիկի մեխանիկական և էլեկտրական փոխանցման լարեր
- Սկավառակի վերնամասի հետ մագնիսական կաղապարի շփման եզրեր
- Մայրական պլատային միանալու համար անհրաժեշտ կոնտրոլեր
- Հին սերնդի IDE-սկավառակի կոնտրոլեր
Ինտերֆեյսների համեմատություն
Թողունակություն, Գբիթ/վրկ | Մալուխի մաքսիմալ երկարությունը, մ | Անհրաժեշտ է սնուցման մալուխ | Կուտակիչների քանաը | Մալուխների քանաը | Այլ հատկություններ | |
---|---|---|---|---|---|---|
UltraATA/133 | 1,2 | 0,46 | Այո (3,5") / Ոչ (2,5") | 2 | 40/80 | Controller+2Slave, փոխարկում հնարավոր չէ |
SATA-300 | 2,4 | 1 | Да | 1 | 7 | Host/Slave, Մի քանի կոնտրյելներում հնարավոր են փոխարկիչներ |
SATA-600 | 4,8 | տվյալներ չկան | Այո | 1 | 7 | |
FireWire/400 | 0,4 | 4,5 (մինչև 72 մ հաջորդական միացման ժամանակ) | Այո/Ոչ (կախված է ինտերֆեյսի տիպից և կուտակիչից ) | 63 | 4/6 | սարքերը հավասար են, հնարավոր է փոխարկում։ |
FireWire/800 | 0,8 | 4,5 (մինչև 72 մ հաջորդական միացման ժամանակ) | Այո/Ոչ (կախված է ինտերֆեյսի տիպից և կուտակիչից ) | 63 | 9 | սարքերը հավասար են, հնարավոր է փոխարկում։ |
USB 2.0 | 0,48 (իրականում — 0,25) | 5 (մինչև 72 մ երբ միացվում է շարքին ցանցային կոնցենտրատորի միջոցով) | Այո/Ոչ (կախված է կուտակիչի տիպից) | 127 | 4 | Host/Slave, հնարավոր են փոխարկիչներ |
USB 3.0 | 4,8 | տվյալներ չկան | Այո/Ոչ (կախված է կուտակիչի տիպից) | տվյալներ չկան | 9 | երկհաղորդիչ, USB 2.0-ում |
Ultra-320 SCSI | 2,56 | 12 | Այո | 16 | 50/68 | սարքերը հավասար են, հնարավոր է փոխարկում։ |
SAS | 2,4 | 8 | Այո | Ավելի քան 16384 | տաք փոխարկիչ; հնարավոր է միացում SATA-սարքեր SAS-կոնտրոլերում | |
eSATA | 2,4 | 2 | Այո | 1 (մինչև 15 պորտերի բազմապատկիչ) | 7 | Host/Slave, հնարավոր է փոխարկում |
Առաջընթացի պատմություն
- 1956 թվական — կոշտ սկավառակ՝ IBM 350 առաջին սերնդի համակարգչի IBM 305 RAMAC:
- 1961 թվական — կոշտ սկավառակ՝ IBM 1301, 28 ՄԲ[5]։
- 1973 թվական — կոշտ սկավառակ՝ IBM 3340, անվանված՝ Winchester, 30 ՄԲ[6].
- 1979 թվական — կոշտ սկավառակ՝ IBM 3370, [7].
- 1980 թվական — առաջին 5,25-դյույմանոց Winchester, Shugart ST-506; 5 ՄԲ( 1 ԳԲ[7]): 1998 թվական[8]։
- 1981 թվական — 5,25-դյույմանոց Shugart ST-412; 10 ՄԲ[7]։
- 1983 թվական — 3,5-դյույմանոց կոշտ սկավառակ [8]։
- 1985 թվական — ESDI ստանդարտ, վերափոխված ստանդարտ՝ ST-412:
- 1986 թվական — SCSI, ATA (IDE) ստանդարտներ։
- 1990 թվական — 320 ՄԲ մաքսիմալ հզորությամբ։
- 1991 թվական — IBM ընկերությունը թողարկեց 2,5-դյույմանոց կոշտ սկավառակ՝ Tamba-1, 63 ՄԲ հզորությամբ, ընդամենը 200 գրամ[8]։
- 1992 թվական — 7200 պտույտ/րոպե; 2,1 ԳԲ[8]։
- 1995 թվական — 2 ԳԲ մաքսիմալ հզորությամբ։
- 1996 թվական — 10 000 պտույտ/րոպե, Seagate Cheetah[9].
- 1997 թվական — 10 ԳԲ մաքսիմալ հզորություն։
- 1998 թվական — UDMA/33 և ATAPI ստանդարտներ։
- 1999 թվական — IBM ընկերությունը թողարկեց Microdrive 170 հզորությամբ և 340 ՄԲ։
- 2000 թվական — IBM ընկերությունը թողարկեց Microdrive [10]:
- 2002 թվական — ATA/ATAPI-6 ստանդարտ, 137 ԳԲ։
- 2003 թվական — SATA թողարկում։
- 2003 թվական — Hitachi ընկերությունը թողարկեց Microdrive՝ 2 ԳԲ հզորությամբ։
- 2004 թվական — Seagate ընկերությունը թողարկեց ST1:
- 2005 թվական — 500 ԳԲ մաքսիմալ հզորությամբ։
- 2005 թվական — Serial ATA 3G (կամ SATA II) և SAS (Serial Attached SCSI) ստանդարտներ։
- 2005 թվական — Seagate ընկերությունը թողարկեց ST1 — անալոգ՝ Microdrive, հզորությունը՝ 8 ԳԲ։
- 2006 թվական — ուղղահայց ձայնագրման մեթոդի կիրառում։
- 2006 թվական — նոր տեսակի կոշտ սկավառակների թողարկում։
- 2006 թվական — Seagate ընկերությունը թողարկեց ST1 — Microdrive անալոգ, հզորությունը՝ 12 ԳԲ։
- 2007 թվական — Hitachi ընկերությունը թողարկեց 1 ՏԲ սկավառակներ։
- 2009 թվական — Western Digital, Seagate ընկերությունները թողարկեցին սկավառակներ 2 ՏԲ[11].
- 2009 թվական — Samsung ընկերությունը թողարկեց կոշտ սկավառակ՝ USB 2.0 ինտերֆեյսով[12]։
- 2009 թվական — Western Digital ընկերությունը թողարկեց HDD, հզորությունը՝ 1 ՏԲ (ձայնագրության հզորությունը մեկ սկավառակում՝ 333 ԳԲ )[13].
- 2009 թվական — SATA 3.0 (SATA 6G) ստանդարտ։
- 2010 թվական — Seagate ընկերությունը թողարկեց 3 ՏԲ հզորությամբ սկավառակ։
- 2010 թվական — Samsung ընկերությունը թողարկեց 667 ԳԲ հզորությամբ սկավառակներ մեկ տուփի մեջ[14]։
- 2011 թվական — Western Digital ընկերությունը թողարկեց 750-գեգաբայթանոց սկավառակ, х[15].
- 2011 թվական — Hitachi և Seagate ընկերությունները թողարկեցին 1-տերաբայթանոց սկավառակներх[16][17].
- 2011 թվական — Seagate -ն աշխարհին ներկայացրեց 3,5-դյույմանոց սկավառակ, 4 ՏԲ[18][19]։
- 2013 թվական — Western Digital-ն թողարկեց սկավառակ՝ 6 ՏԲ, 7 սկավառակներով[20]։
- 2014 թվական — Western Digital-ը թողարկեց աշխարհում առաջին սկավառակը՝ 10 ՏԲ, որն ունի 7 թիթեղիկ[21][22].
- 2017 թվական — Toshiba -ն թողարկեց սկավառակ՝ «MG07ACA», հզորությունը՝ 14 ՏԲ[23]։
Նշում. կոշտ սկավառակի հզորությունը 50 տարվա ընթացքում (1961 - 2011 թվականներ) մեծացել է 60 մլն անգամ [8]։
Ծանոթագրություններ
Արտաքին հղումներ
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Կոշտ սկավառակ» հոդվածին։ |