Կորեական ժեստերի լեզու
Կորեական ժեստերի լեզու (կորեերեն՝ 한국 수화 언어), ժեստերի լեզու, որը տարածված է Կորեայի Հանրապետությունում (և պոտենցիալ ԿԺԴՀ-ում)։ Մտնում է Ճապոնական ժեստերի լեզվի ընտանիքի մեջ։ Այն Հարավային Կորեայի երկու պաշտոնական լեզուներից մեկն է՝ կորեերենի հետ միասին։
Կորեական ժեստերի լեզու | |
---|---|
Տեսակ | ժեստերի լեզու և կենդանի լեզու |
Երկրներ | Հարավային Կորեա[1] |
Խոսողների քանակ | 180 000 մարդ (2008)[2] |
IETF | kvk |
ISO 639-3 | kvk |
Korean Sign Language Վիքիպահեստում |
Պատմություն
Կորեական ժեստերի լեզվի պատմությունը սկսվում է 1889 թվականից[3], թեև այն ստանդարտացնելու փորձերը սկսվել են միայն 2000 թվականին[4]։ Հարավային Կորեայում խուլերի առաջին դպրոցը բացվել է 1913 թվականի ապրիլի 1-ին Սեուլում, 1945 թվականին այն վերանվանվել է Խուլերի ազգային դպրոց», իսկ 1951 թվականին՝ «Խուլերի Սեուլի դպրոց»[5]։ Չնայած կորեական ժեստերի լեզվի հիմքերը դրվել են ճապոնական գաղութային ժամանակաշրջանից առաջ (դե յուրե սկսվել է 1910 թվականին), քերականության շատ առանձնահատկություններ ընդունվել են ճապոնական ժեստերի լեզվից, երբ Կորեան գտնվում էր Ճապոնիայի տիրապետության տակ[3]։ Կորեական ժեստերի լեզուն համարվում է Ճապոնական ժեստերի լեզվի ընտանիքի մի մասը[6]։
2014 թվականի վերջին Կորեայի Հանրապետության առողջապահության և բարեկեցության նախարարության տվյալներով՝ Հարավային Կորեայում 252,779 մարդ լսողական իմպլանտներ է կրում, իսկ 18,275-ը՝ խոսքի խանգարումներ[7]։ 2018 թվականի գնահատականների համաձայն, Կորեայում խուլ մարդկանց թիվը տատանվում է 180,000-ից 300,000-ի սահմաններում, ինչը կազմում է Կորեայի Հանրապետության բնակչության 0,36-0,6%-ը։
Պաշտոնական կարգավիճակ
2015 թվականի դեկտեմբերի 31-ին Կորեայի Հանրապետության Ազգային ժողովը քննարկմանն է ներկայացրել կորեական ժեստերի լեզուն Կորեայի պաշտոնական լեզուներից մեկը ճանաչելու մասին օրենքը[8]։ Այս նախագծի համաձայն, դիտարկվել են երկու օրենքներ և երկու քաղաքականություն՝ «կորեական ժեստերի լեզվի ստանդարտների քաղաքականություն», «ժեստերի լեզվի օրինագիծ», «Կորեական ժեստերի լեզվի օրինագիծ» և «խուլերի ժեստերի լեզվի ստանդարտների և մշակույթի քաղաքականություն», որոնք հետագայում միավորվել են Կորեական ժեստերի լեզվի հիմնարար օրենքում[9]։ Օրենքի ընդունումը թույլ է տվել բարձրացնել հաղորդակցության մատչելիությունն ու որակը կրթության, աշխատանքի, առողջապահության, իրավական ոլորտներում, ինչպես նաև կրոնական և մշակութային պրակտիկայում[8]։ Օրինագծի համաձայն՝ բացվել են կորեական ժեստերի լեզվի խթանման ազգային և տարածաշրջանային կրթական նախագծեր, ինչպես նաև մի շարք հետազոտական նախագծեր[9]։
Կորեական ժեստերի լեզվի մասին ակտը (կորեերեն՝ 한국수화언어법), որը մշակվել է 2016 թվականի փետրվարի 3-ին և ուժի մեջ է մտել օգոստոսի 4-ին, կորեերեն ժեստերի լեզուն պաշտոնապես հայտարարել է խուլերի համար՝ կորեերենի հետ հավասար։ Օրենքում նաև պայմանավորված էր, որ ազգային և տեղական կառավարությունները պետք է ապահովեն կորեական ժեստերի լեզվի թարգմանությունը դրա կարիքն ունեցող խուլ մարդկանց համար։ Մասնավորապես, դատարաններում ժեստերի լեզվով թարգմանելը պարտադիր պահանջ էր։ Կորեական ժեստերի լեզուն օգտագործվել է նաև հանրային միջոցառումներում և սոցիալական ծառայությունների ծրագրերում։ Բացի այդ, Կորեայի Հանրապետությունն առաջարկում է ժեստերի լեզվի դասընթացներ խուլերի համար և հատուկ դասընթացներ խուլ երեխաներ ունեցող ծնողների համար[10][11]։
Ֆունկցիոնալ մարկերներ
Ժեստերի այլ լեզուների նման, կորեերենը ներառում է ոչ գիտական Մարկերներ՝ բառաբանական, շարահյուսական, դիսկուրսիվ կամ աֆեկտիվ գործառույթներով։ Նման մարկերների օրինակներ են հոնքերը բարձրացնելը և խոժոռելը, դեմքի մռայլությունը, գլուխը օրորելը կամ գլխով շարժելը, իրանի թեքվելը կամ տեղաշարժելը[12]։
Ժեստերի կորեական այբուբեն
Ձայնավորներ
- ㅏ
- ㅐ
- ㅑ
- ㅒ
- ㅓ
- ㅔ
- ㅕ
- ㅖ
- ㅗ
- ㅚ
- ㅛ
- ㅜ
- ㅟ
- ㅠ
- ㅡ
- ㅢ
- ㅣ
Բաղաձայններ
- ㄱ
- ㄴ
- ㄷ
- ㄹ
- ㅁ
- ㅂ
- ㅅ
- ㅆ
- ㅇ
- ㅈ
- ㅊ
- ㅋ
- ㅌ
- ㅍ
- ㅎ
Ծանոթագրություններ
Գրականություն
- Brentari, Diane. (2010). Sign Languages. Cambridge: Cambridge University Press. 9780521883702; OCLC 428024472
- Henri Wittmann[en] (1991). "Classification linguistique des langues signées non vocalement," Revue québécoise de linguistique théorique et appliquée. Vol. 10, No. 1, pp. 215–288, 283.
- Minseok, S., Woojin, P., Jaemoon, J., Dongwook, H., & Jungmin, P. (2013). Utilizing Sign Language Gestures for Gesture-based Interaction: A Useability Evaluation Study. International Journal Of Industrial Engineering, 20(9/10), 548–561.
- Kendon, A., Sandler, W., & Grimes, B. (2003). "Sign Language". In International Encyclopedia of Linguistics. : Oxford University Press. Retrieved from here
- Jhang, S. (2009). Notes on Korean Sign Language. In P. Li (Author) & C. Lee, G. Simpson, & Y. Kim (Eds.), The Handbook of East Asian Psycholinguistics (pp. 361–376). Cambridge: Cambridge University Press.