Որոնողական համակարգերի օպտիմալացում

Որոնողական համակարգի օպտիմալացում (անգլ.՝ search engine optimization, SEO), որոնողական համակարգերում կայքի կամ մի վեբ էջի տեսանելիությունը բարձրացման գործընթաց։ SEO-ն վերաբերում է միայն օրգանիկ դիտումներին («բնական» կամ «օրգանական» արդյունքներ) և չի ներառում վճարված դիտումները (մասնավորապես, չի ներառում «Pay-per-click» [PPC] և ընդհանրապես «Search Engine Advertisement» [SEA] դիտումները)։

SEO-ի իրականացման նպատակն է բարձրացնել կայքի այցելուների թիվը՝ մեծացնելով որոնողական համակարգերից եկող կայքի այցելուների թիվը («տրաֆիկը»), որն էլ իր հերթին բարձրացնում է կայքի վարկանիշը որոնողական համակարգերում։ Այդ այցելուները կարող են նաև վերածվել հաճախորդների^[1]։ SEO-ն կարող է թիրախավորել տարբեր տեսակի որոնումներ, այդ թվում, նկարների, վիդեոների, ակադեմիական^[2], նորությունների որոնում։ SEO-ն լոկալ որոնողական համակարգերի օպտիմիզացումից տարբերվում է նրանով, որ այն կենտրոնացած է միջազգային որոնումների վրա, իսկ լոկալ որոնողական համակարգերի օպտիմիզացումը կենտրոնանում է բիզնեսի առցանց տեսանելիության օպտիմիզացման վրա, որպեսզի դրա կայքը ցուցադրվի որոնման համակարգերով, երբ այցելուն մուտք գործի տվյալ տարածաշրջանից՝ իր ապրանքի կամ ծառայությոան համար:SEO-ի գործառույթներից է  համարվում ուսումնասիրել, թե ինչպես են աշխատում որոնողական համակարգերը, համակարգչային ալգորիթմները, որոնք թելադրում են որոնողի վարքագիծը, որոնողական համակարգերում մուտքագրված բանալի բառերը, և որ որոնողական համակարգերն է թիրախային լսարանը նախընտրում։ Կայքի օպտիմիզացումը կարող է ներառել կոնտենտի ավելացում և խմբագրում, HTML-ի և ծրագրավորման կոդի փոփոխում՝ կայքի կոնտենտի համապատասխանությունը կոնկրետ բանալի բառերին բարձրացնելու և որոնողական համակարգերում ինդեքսավորման խոչընդոտները վերացնելու համար (կայքի «տեխնիկական օպտիմիզացիա»)։ SEO-ի կարևոր մարտավարություններից են նաև. կայքի նեքին և արտաքին հղումների թվի աճը (link-building, internal re-linking, backlink building):

Մեթոդներ

Ինդեքսավորում

Առաջատար համարվող որոնողական համակարգերը, ինչպիսիք են «Google»-ը, «Bing»-ը և «Yahoo!»-ն, որոնման ընթացքում էջեր գտնելու համար իրենց ալգորիթմներում օգտագործում են որոնիչներ (crawlers): Այն էջերը, որոնք կապված են որոնողական համակարգերում ինդեքսավորված այլ էջերի հետ, կարիք չունեն ներկայացվել, քանի որ ավտոմատ կերպով երևում են։ «Google»-ն առաջարկում է «Google Search Console», որի համար կարող է անվճար XML կայքի քարտեզ ստեղծվել և տրամադրվել՝ բոլոր էջերի տեսանելիությունն ապահովելու համար։

Որոնողական համակարգերի որոնիչները (crawlers) կայքում շրջելիս կարող են դիտարկել մի շարք տարբեր գործոններ։ Ոչ բոլոր էջերը կարող են ինդեքսավորվել որոնողական համակարգերի կողմից։

Այսօր մարդկանց մեծ մասը Google-ում որոնում է բջջային հեռախոսներ միջոցով^[3]։ 2016 թ.-ի նոյեմբերին Google-ը խոշոր փոփոխություններ կատարեց որոնողական համակարգերի կողմից կայքերի ուսումնասիրման մեջ և առաջնային դարձրեց կայքերի բջջային տարբերակների ինդեքսավորումը։ Սա նշանակում է, որ Ձեր կայքի բջջային տարբերակը դառնում է մեկնարկային կետ Google-ի կողմից կայքի ինդեքսավորման գործընթացում^[4]։

Վեբ կայքում "շրջելու" կանխարգելում

Որոնողական համակարգերում անցանկալի կոնտենտից խուսափելու համար, վեբ-վարպետները կարող են հրահանգներ տալ որոշակի ֆայլեր կամ տեղեկագրքեր չդիտարկել՝ ստանդարտ robots.txt ֆայլի միջոցով։ Բացի այդ, էջը կարող է ակնհայտորեն դուրս մնալ որոնողական համակարգերի տվյալների բազայից՝ օգտագործելով հատուկ մետաթագեր (meta tag) (սովորաբար <meta անուն = "robots" կոնտենտ = "noindex">): Երբ որոնողական համակարգն այցելում է կայք, robots.txt առաջին ֆայլն է, որ այն ուսումնասիրում է։ Այնուհետև robots.txt ֆայլը վերլուծվում է և հրահանգում է ռոբոտին, թե որ էջերը պետք է քողարկվեն։ Քանի որ որոնողական համակարգի որոնիչը կարող է պահել այս ֆայլի պատճենը, այն կարող է երբեմն դիտել էջեր, որոնք վեբ-վարպետը չի ցանկանում, որ երևան։

Տեսանելիության բարձրացում

Որոնման արդյունքներում կայքերի տեսանելիության բարձրացման տարբեր եղանակներ կան։ Միևնույն կայքի էջերի միջև խաչաձեւ կապը կարևւոր էջերի համար ավելի շատ հղումներ ապահովելու համար կարող է բարելավել կայքի տեսանելիությունը։ Կայքի կոնտենտը, որը պարունակում է հաճախակի որոնված բանալի բառեր՝ համապատասխան որոնման արդյունքներին, նույնպես կարող է խթանել կայքի տեսանելիության բարձրացմանը։ Կոնտենտի թարմացվումը այնպես, որպեսզի որոնողական համակարգերը հաճախակի այցելեն կայք, նույնպես կարող է ազդել տեսանելիության բարձրացման վրա։ Համապատասխան բանալի բառերի ավելացումը վեբ էջի մետատվյալներում՝ ներառյալ մետա վերնագիրը և մետա նկարագրությունը, կբարելավեն կայքի որոնման ցանկերը, դրանով իսկ մեծացնելով տեսանելիությունը։

Առավելությունները

Օրեցօր ավելի է մեծանում SEO-ի դերը և կարևորությունը օնլայն հարթակում բիզնեսի զարգացման գործընթացում։ Այն արդեն իսկ դարձել է թվային մարքեթինգի ամենաօգտագործվող ռազմավարություններից մեկը` դրա արդյունավետության պատճառով։ SEO-ի առավելություններն են՝

• Տեսանելիության բարձրացում,
• Որոնման արդյունքների միջոցով վստահության ձևավորում,
• Նվազագույն ծախսերով կայքի այցելությունների թվի աճ,
• Նոր հաճախորդների ներգրավվում,
• Առցանց երկարաժամկետ ներկայություն ձևավորում^[5]։