Սպառող
Սպառողն այն անձը կամ կազմակերպությունն է, որն օգտագործում կամ սպառում է տնտեսական ծառայություններ կամ ապրանքներ[1]։
Տնտեսագիտություն և շուկայավարում
Սպառողը նա է, ով գնում է ապրանք սպառման նպատակով, այլ ոչ թե վաճառքի կամ առևտրային նպատակներով։ Սպառողը անհատ է, ով վճարում է որոշակի գումար մի ապրանքի համար, որը նա օգտագործելու է ապրանքներ և ծառայություններ ստեղծելու համար։ Որպես այդպիսին, սպառողները կենսական դեր ունեն ազգի տնտեսական համակարգում։ Առանց սպառողի պահանջարկի, արտադրողներին կպակասեր արտադրության հիմնական դրդապատճառներից մեկը` վաճառքը սպառողների նկատմամբ։ Սպառողը նաև բաշխման ցանցի մի մաս է կազմում։
Վերջերս շուկայավարման մեջ շուկայի սեգմենտների լայն ժողովրդագրական պրոֆիլների և շուկայի սեգմենտավորման ֆիզիո-գրաֆիկական պրոֆիլների առաջացման փոխարեն, շուկայավարողները սկսեցին զբաղվել անհատականացված շուկայավարմամբ, թույլտվության շուկայավարմամբ և զանգվածային հարմարեցմամբ[2]։
Հիմնականում համացանցի լայն տարածման հետևանքով, սպառողները ավելի ու ավելի են շարժվում դեպի հումք ստեղծելը, սպառողները, որոնք նաև արտադրողներ են (հաճախ՝ սոցիալական ցանցում տեղեկատվության և լրատվամիջոցների շնորհիվ), ազդում են ստեղծվող ապրանքների վրա (օրինակ՝ անհատականացման, քրաուդֆանդինգի կամ հրապարակելով իրենց նախընտրությունները), ակտիվորեն մասնակցում են արտադրության գործընթացին կամ օգտագործում ինտերակտիվ ապրանքներ[3][4][5]։
Օրենք և քաղաքականություն
Օրենքը հիմնականում օգտագործում է սպառողի գաղափարները` կապված սպառողների իրավունքների պաշտպանության հետ, և սպառողի բնորոշումը հաճախ սահմանափակվում է կենդանի անձանց վրա (այսինքն՝ ոչ թե ընկերություններ կամ բիզնեսներ) և բացառում է առևտրային օգտագործողներին[6]։ Սպառողին պաշտպանելու բնորոշ իրավական հիմնավորվածությունը հիմնված է ոստիկանական շուկայի խափանումների և անարդյունավետության հասկացության վրա, ինչպիսիք են սպառողի և բիզնեսի միջև ուժի սակարկության անհավասարությունները[7]։ Քանի որ բոլոր հնարավոր ընտրողները նույնպես սպառողներ են, սպառողների պաշտպանությունն ունի հստակ քաղաքական նշանակություն։
Սպառողների հետաքրքրությունների վերաբերյալ մտահոգությունը հարուցել է սպառողների ակտիվիզմը, որտեղ կազմակերպված ակտիվիստները հետազոտություններ, կրթություն և քարոզչություն են իրականացնում` բարելավելով ապրանքների և ծառայությունների առաջարկը։ Սպառողի կրթությունը ներառված է որոշ դպրոցական ուսումնական ծրագրերի մեջ։ Կան նաև տարբեր ոչ առևտրային հրապարակումներ, ինչպիսիք են «Which?», «Consumer Reports» և «Choice Magazine» հրապարակումները։ Սրանք նվիրված են սպառողների կրթության և որոշումների կայացմանը օժանդակելուն։
Հնդկաստանում Սպառողների շահերի պաշտպանության մասին օրենքը տարբերակում է ապրանքի կամ ծառայության սպառումը անձնական օգտագործման կամ ապրուստի միջոց վաստակելու համար։ Սույն ակտի համաձայն պաշտպանված են միայն սպառողները, և ցանկացած ֆիզիկական անձ կամ կազմակերպություն, որը ապրանք է գնում առևտրային պատճառներով, զրկվում է սույն ակտի որևէ առավելությունից[7]։
Ծանոթագրություններ
Արտաքին հղումներ
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Սպառող» հոդվածին։ |