Bulkan Taal
Ti Bulkan Taal ket maysa a kompleks a bulkan a mabirukan idiay isla ti Luzon idiay Filipinas.[2] Dagiti naipakasaritaan a panagpussuak ket kaaduan a naipatengnga idiay Isla ti Bulkan, ti isla idiay asideg ti tengnga ti Danaw Taal. Ti danaw ket punuenna bassit ti Taal Caldera, a naporma babaen kadagiti napigsa a prehistoriko a panagpussuak idi baetan ti 140,000 aginggana idi 5,380 BP. No makitkita manipud idiay Bakras ti Tagaytay, ti Bulkan Taal ken ti Danaw ket mangipakita ti maysa kadagiti nainladawan ken napintas a pakaimatangan idiay Filipinas.[3] Daytoy ket mabirukan iti agarup a 50 km (31 mi) iti abagatan ti kapitolio iti pagilian, ti siudad ti Manila.
Bulkan Taal | |
---|---|
Bulkang Taal | |
Kangatuan a punto | |
Kangato | 311 m (1,020 ft) [1] |
Nagsasabtan | 14°0′7″N 120°59′34″E / 14.00194°N 120.99278°E 120°59′34″E / 14.00194°N 120.99278°E |
Heograpia | |
Lokasion | Talisay ken San Nicolas, Batangas, Luzon, Filipinas |
Heolohia | |
Kita ti bantay | kompleks a bulkan |
Arko/barikes | Koridor ti Macolod |
Naudi a bimtak | 1977 |
Panagsang-at | |
Dalan (kalakaan) | Dalan ti Kastila |
Ti bulkan ket adda dagiti adu a naranggas a panagpussuak a nagtaudan kadagiti panakapukaw ti biag iti isla ken dagiti nataengan a lugar a nagpalpalikmut iti danawe, nga adda dagiti natay a nakarkulo ti agarup a 5,000 aginggana ti 6,000. Gapu ti kaasidegna kadagiti nataengan a luglugar ken ti napalpalabas a panagpuspusuakna, ti bulkan ket naidutok a kas Dekada a bulkan, a maikanada nga ad-adalen tapno mapawilan dagiti masakbayan a masna a didigra. Daytoy ket maysa kadagiti aktibo a bulbulkan idiay Filipinas ken paset ti singsing ti apuy ti Pasipiko.
Heograpia
Ti Bulkan Taal ken ti Danaw ket sibubukel dagitoy a mabirukan idiay probinsia ti Batangas. Ti akin amianan a gudua ti Isla ti Bulkan ket adda iti katurayan iti aplaya ti danaw nga ili iti Talisay, ken ti akin abagatan a gudua ket iti San Nicolas. Dagiti dadduma pay nga ili a mangpalpalikmut ti Danaw Taal ket mairaman ti Tanauan, Talisay, Laurel, Agoncillo, Santa Teresita, Alitagtag, Cuenca, Lipa, Balete ken Mataasnakahoy.[4]
Ti permanente a panagtaeng iti isla ket ket iparparit babaen ti Instituto ti Filipinas iti Bulkanolohia ken Sismolohia wenno PHIVOLCS, a nagirangrangarang a ti sibubukel nga Isla ti Bulkan ket nakaro a nariesgo a lugar ken maysa a a permanente a Makadangran a Sona (PDZ).[5] Urayno adda dagiti panagbalballaag, dagiti napanglaw a pamilia ket agtataengda iti isla, a nagipegpeggad kadagiti biagda, a mangmangged ti panagbiag babaen ti panagkalap ken panagtaltalon kadagiti apit manipu ti nalames a daga ti bulkan.[6][7][8][9]