بحران موشکی کوبا که همچنین با عناوین بحران اکتبر ۱۹۶۲، بحران کارائیب یا هراس موشکی شناخته میشود یک تقابل ۱۳ روزه میان ایالات متحده و اتحاد جماهیر شوروی بود که در پی استقرار موشکهای بالستیک میانبرد شوروی در خاک کوبا آغاز شد. از این بحران اغلب به عنوان واقعهای یاد میشود که بهطور بالقوهای میتوانست جنگ سرد را به یک جنگ هستهای تمام عیار تبدیل کند.
در ماه اکتبر همان سال هواپیماهای لاکهید یو-۲ آمریکا از سکوهای پرتاب موشکهای در حال ساخت عکس گرفتند. این سکوها قادر به پرتاب کردن موشکهایی با برد ۱۶۰۰ کیلومتر بودند. جان کندی رئیسجمهور ایالات متحده آمریکا، به محض آگاهی از حضور موشکهای روسی، در پیام خود در شب ۲۲ اکتبر ۱۹۶۲ آمادهباش نیروهای آمریکایی را اعلام و حرکت کلیه کشتیهای شوروی به مقصد کوبا را ممنوع اعلام کرد. وی همچنین از نیکیتا خروشچف رهبر اتحاد شوروی خواست موشکها را تحت نظارت سازمان ملل از کوبا خارج کند.
پس از چند روز مذاکرات نفسگیر، توافقی بین کندی و خروشچف حاصل شد. علناً، شورویها سلاحهای تهاجمی خود در کوبا را نابود کرده و تحت تأیید سازمان ملل متحد به اتحاد شوروی منتقل میکردند، و در عوض آمریکا علناً اعلام و موافقت میکرد دیگر به کوبا حمله نکند. در خفا، ایالات متحده موافقت کرد همه پیجیام-۱۹آ ژوپیترهای خود را که در ترکیه علیه اتحاد شوروی نصب شده بودند نابود کند. بر سر این که ایتالیا در توافق گنجانده شده بوده یا نه بحث وجود داشتهاست. با این که شوروی موشکهای خود را نابود کرد، برخی بمب افکنهای شوروی در کوبا ماندند، و آمریکا تا ۲۰ نوامبر آن سال قرنطینه نیروی دریایی را نگه داشت.[۱] در ۲۸ اکتبر بحران موشکی کوبا که جهان را تا آستانهٔ جنگ هستهای پیش برد، پایان یافت و در مقابل، ایالات متحده نیز موشکهای اتمی خود را از ترکیه خارج کرد.
منابع
رابرت شولزینگر، " دیپلماسی آمریکا در قرن بیستم "، حمید رفیعی مهرآبادی، (دفتر مطالعات سیاسی و بینالمللی، تهران، ۱۳۷۹)، چاپ اول