შინაარსზე გადასვლა

გიტეგა

მასალა ვიკიპედიიდან — თავისუფალი ენციკლოპედია
ქალაქი
გიტეგა
Gitega
ქვეყანა ბურუნდის დროშა ბურუნდი
პროვინცია გიტეგის პროვინცია
კოორდინატები 03°25′40″ ს. გ. 29°55′30″ ა. გ. / 3.42778° ს. გ. 29.92500° ა. გ. / -3.42778; 29.92500
დაარსდა 1912
ადრეული სახელები კიტეგა
ცენტრის სიმაღლე 1658
მოსახლეობა 22 989 კაცი (2012)
სასაათო სარტყელი UTC+2
სატელეფონო კოდი 230[1]
გიტეგა — ბურუნდი
გიტეგა

გიტეგა (ფრანგ. Gitega; ადრე კიტეგა) — ბურუნდის დედაქალაქი 2019 წლის 16 იანვრიდან, ამავე დასახელების პროვინციის ადმინისტრაციული ცენტრი. მდებარეობს ქვეყნის ცენტრალურ ნაწილში, ზღვის დონიდან 1658 მეტრზე.[2] 22 989 მცხოვრები (2012); მოსახლეობის მიხედვით სიდიდით მეოთხე ქალაქია.

ისტორიაწყაროს რედაქტირება

გიტეგის საკათედრო ტაძარი

ქალაქი დააარსეს გერმანელებმა 1912 წელს და ბურუნდის სამეფოს დედაქალაქი გახდა უსუმბურას მაგივრად. აქვე განთავსდა მვამის (მეფის) რეზიდენციაც. ბელგიური მმართველობის პერიოდში ქალაქი კიტეგა რუანდა-ურუნდის ადმინისტრაციული ცენტრი იყო.

1959 წლის 10 ნოემბერს რომის პაპის იოანე XXIII-ის ბულის მიხედვით შეიქმნა გიტეგის არქიეპარქია. 1962 წლიდან დამოუკიდებელი ბურუნდის დედაქალაქი თითქმის 57 წლის განმავლობაში ბუჟუმბურა გახდა, ხოლო გიტეგაში დარჩა მვამის რეზიდენცია 1966 წლამდე, ქვეყანაში მონარქიის ლიკვიდაციამდე. 1990 წლის 5 სექტემბერს ქალაქს ეწვია რომის პაპი იოანე პავლე II, აფრიკული ტურის ფარგლებში.[3]

2007 წელს ბურუნდის პრეზიდენტმა პიერ ნკურუნზიზამ განაცხადა, რომ გიტეგა მომავალში ქვეყნის დედაქალაქი გახდებოდა.[4] 2018 წლის 24 დეკემბერს პრეზიდენტმა პარლამენტს დასამტკიცებლად გადაუგზავნა დედაქალაქის გადატანის გადაწყვეტილება. პარლამენტმა იგი 2019 წლის 16 იანვარს დაამტკიცა და გიტეგა ოფიციალურად დედაქალაქი გახდა.[5] ბუჟუმბურას კი მიენიჭა ქვეყნის ეკონომიკური დედაქალაქის სტატუსი.[6]

გეოგრაფიაწყაროს რედაქტირება

განლაგებულია მდინარე რუვუბუს (მდინარე კაგერის შემდგენელი, ნილოსის აუზი) ზემო წელზე. ზღვის დონიდან 1845 მ.[7]

ეკონომიკაწყაროს რედაქტირება

საავტომობილო კვანძი (ბუჟუმბურა — გიტეგა, გიტეგა — ბუტარე, გიტეგა — მაკამბა). განვითარებულია კვების მრეწველობა (ყავის გაწმენდა და გადამუშავება, ლუდის ხარშვა, უალკოჰოლო სასმელების წარმოება). ქალაქთან ახლოს მდებარეობს ნიკელის მსხვილი საბადო.

განათლებაწყაროს რედაქტირება

ქალაქში არის უმაღლესი სასოფლო-სამეურნეო სკოლა (1983), კერამიკის ხელოვნების სკოლა, ბურუნდის ეროვნული მუზეუმი (1955).[8] 2014 წელს დაარსდა გიტეგის პოლიტექნიკური უნივერსიტეტი.[9]

მოსახლეობაწყაროს რედაქტირება

მოსახლეობა წლების მიხედვით:[10]

199020062012
20 70023 20022 989

ლიტერატურაწყაროს რედაქტირება

სქოლიოწყაროს რედაქტირება

🔥 Top keywords: მთავარი გვერდისპეციალური:ძიებაარასამთავრობო ორგანიზაციასაქართველო9 აპრილის ტრაგედიაილია ჭავჭავაძევეტოქართული დამწერლობადედამიწის დღესაქართველოს პარლამენტითბილისიდავით IV აღმაშენებელიკატეგორია:ქართული გვარებიასტრიდ ლინდგრენითამარ მეფევეფხისტყაოსანისულხან-საბა ორბელიანიდედამიწაუცხოური აგენტების კანონიკარტოფილიიაკობ გოგებაშვილიფარნავაზ Iკორუფციამეორე მსოფლიო ომიქუნთრუშავაჟა-ფშაველაშოთა რუსთაველივახტანგ I გორგასალიკატეგორია:საქართველოს წითელ წიგნში შეტანილი ცხოველებინიკო ფიროსმანისაქართველოს კანონისაბჭოთა სოციალისტური რესპუბლიკების კავშირიპირველი მსოფლიო ომიქვეყნების სიასაქართველოს გეოგრაფიააფრიკასაქართველოს სახელმწიფო გერბიქართული ენაევროკავშირი