Сæрибар энциклопеди Википедийы æрмæг.
Анастасио Сомоса Дебайле (исп. Anastasio Somoza Debayle; райгуырдис 1925-æм азы 5 декабры — амардтой йæ 1980-æм азы 17 сентябры) уыд Никарагуæйы 44-æм æмæ 45-æм президент. Куыд Национ гвардийы къамандыгæнæг, уый уыд бæстæйы сæргъы 1967 азæй 1979 азы онг. Анастасио Сомоса Дебайле уыд Сомосаты мыггаджы фæстаг минæвар, уыцы мыггаг Никарагуæйы æлдариуæг кодта 1936-æм азæй.
Йæ фыд æмæ йе ’фсымæры хуызæн, Анастасио Сомоса хицауиуæг кодта АИШ-ы экономикон æмæ хæстон æххуысыл æнцæйгæ. Йæ гвардийы уыд 12 мин хæстоны. Историмæ бацыд куыд дунейы тугдзыхдæр диктатортæй иу, æрмæст йæ репресситæй амардысты 180 мин адæймаджы бæрц[3], уыимæ ма мингай адæм амардысты низтæ æмæ стонгæй.
1978 азы Никарагуæйы ссыгъди хицауады ныхмæ сыстад. Сомоса АИШ-мæ лæгъстæ кодта, цæмæй æрбарвитой ын йе ’фсæд, фæлæ АИШ йæ ныуагъта иунæгæй. 1979 азы 17 июлы сæумæраджы Анастасио Сомоса æрæмбырд кодта йæ фыд æмæ йе ’фсымары марды чырынтæ, æрмæджы æхца æмæ хæзнатæ, йæ хæстæджыты — æмæ йæхи хæдтæхæгæй атахт АИШ-мæ.
Сандинистты революци куы фæуæлахиз, уæд Сомоса сусæгæй афтыд Парагваймæ, уымы диктор Альфредо Стресснермæ. Уыцы ран бирæ нæ фæцарди — сандисттæ йæ ссæрдтой æмæ амардтой Парагвайы сæйраг сахар Асунсьоны уынгтæй иуы 1980 азы 17 сентябры. Фыццаг йæ хæдтулгæ базукæйæ фехстой, стæй хæстæгдæр бацыдысты æмæ автоматтæй фехстой Сомосайы. Балæбурджытæй иу дзыхъмард фæци, æндæртæ фæтары сты. 2001 азы куыд рабæрæг, Сомосайы амардтой сандистты тæрхонмæ гæсгæ Аргентинæйы Адæмы Революцион Армийы уæнгтæ, сæ сæргъы уыд Энрике Горриаран Мерло.
- Анастасио Сомоса Гарсиæ, йæ фыд, Никарагуæйы диктатор (1936—1956).
- Луис Сомоса Дебайле, йæ хистæр æфсымар, Никарагуæйы диктатор (1956-1963/1967).
|
---|
Фруто Чаморро · Франсиско Кастельон · Насарио Эското · Хосе Мария Эстрада · Патрисио Ривас · Уильям Уокер · Патрисио Ривас · Томас Мартинес æмæ Максимо Хересы хунтæ · Фернандо Гусман · Хосе Висенте Куадра · Педро Хоакин Чаморро · Хоакин Савала · Адан Карденас · Эваристо Карасо · Николас Осорно · Роберто Сакаса · Игнасио Чавес · Роберто Сакаса · Хунтæ · Сальвадор Мачадо · Хоакин Савалæ · Хосе Сантос Селайа · Хосе Мадрис · Хосе Долорес Эстрада · Луис Мена · Хуан Хосе Эстрада · Адольфо Диас · Эмилиано Чаморро Варгас · Диего Мануэль Чаморро · Розендо Чаморро · Бартоломе Мартинес · Карлос Хосе Солорсано · Эмилиано Чаморро Варгас · Себастиан Уриса · Адольфо Диас · Хосе Мария Монкадæ Тапиа · Хуан Баутистæ Сакаса · Карлос Альберто Бренес Харкин · Анастасио Сомосæ Гарсиа · Леонардо Аргуэльо Баррето · Бенхамин Лакайо Сакаса · Виктор Мануэль Роман · Мануэль Фернандо Сурита · Анастасио Сомоса Гарсиа · Луис Сомоса Дебайле · Рене Шик Гутиерес · Орландо Монтенегро · Лоренсо Герреро Гутиерес · Анастасио Сомоса Дебайле · Либералон-консервативон хунтæ · Анастасио Сомоса Дебайле · Франсиско Уркуйо · Нацийы рацарæзты хунтæ · Даниэль Ортега · Виолетæ Чаморро · Арнольдо Алеман · Энрике Боланьос · Даниэль Ортега |