"Bến xuân" | |
---|---|
Bìa bản nhạc Bến Xuân do nhà Tinh Hoa tái bản lần thứ ba, năm 1954 | |
Bài hát của Thái Thanh, Khánh Ly, Ánh Tuyết | |
Thể loại | Nhạc tiền chiến |
Viết lời | Văn Cao - Phạm Duy |
Thông tin bài hát ở Việt Nam | |
Tên khác | Đàn chim Việt |
Năm sáng tác | 1942 |
Nhạc sĩ | Văn Cao - Phạm Duy |
"Bến xuân" là tên một ca khúc hợp soạn của nhạc sĩ Văn Cao và nhạc sĩ Phạm Duy vào năm 1942.
Ca khúc này được sáng tác vào năm 1942, khi Văn Cao và Phạm Duy đang sống chung ở Hải Phòng. Lúc này Văn Cao có tình cảm với Hoàng Oanh, một thiếu nữ Hải Phòng. Sau lần đầu tiên và duy nhất được Hoàng Oanh đến thăm, Văn Cao đã cảm tác lên những câu mở đầu đầy thơ mộng của bài Bến xuân: "Nhà tôi bên chiếc cầu soi nước, Em đến tôi một lần...". Hoàng Oanh là nữ ca sĩ, đầu thập niên 1940 đến thăm Văn Cao ở bến đò Rừng, nhưng lúc đó nàng đã có người yêu và chỉ thăm Văn Cao một lần duy nhất rồi lên xe hoa. Mấy năm sau người chồng vắn số của Hoàng Oanh qua đời và mùa xuân năm 1947, Văn Cao đã gặp nàng ở Việt Trì, khi đó nàng đi theo ban ca kịch kháng chiến. Theo ca sĩ Ánh Tuyết, đây là một bài tiết tấu chậm, từ từ nhưng mà ca từ tình cảm của Văn Cao trong đó rất sâu, từ ca từ đến cách Văn Cao đặt tình cảm trong đó. Trong một lần trao đổi với Ánh Tuyết, Văn Cao cho biết có một cô cô ấy yêu tôi rồi một lần nọ cô đến thăm tôi rồi sau đó cô ra đi luôn, chỉ còn lại Bến xuân (Theo VTV, "Những bài hát còn xanh" ngày 23/08/2015).
Phạm Duy chưa hoàn toàn đi vào sáng tác, nhưng nhờ tự học sách tây, Phạm Duy rất am hiểu nhạc lý, nên đã góp ý và chỉnh sửa phần giai điệu do Văn Cao viết. Cuối cùng Bến xuân hoàn chỉnh, với phần lời 1 của Văn Cao, phần lời 2 của Phạm Duy, phần giai điệu do Văn Cao sáng tác chính, Phạm Duy góp ý.
Lời mới của ca khúc là Đàn chim Việt, do một mình Văn Cao viết vào năm 1944, khi ông theo Việt Minh. Phần lời này thoát khỏi tình cảm lãng mạn của đôi lứa như ở Bến xuân, mà nó mang những hình ảnh tượng trưng và gợi những tâm trạng của đoàn quân kháng chiến.
Tình ca (bài hát) | Anh em khá cầm tay · Bến xuân · Buồn tàn thu · Cung đàn xưa · Đêm sơn cước · Đêm xuân · Làng tôi · Mùa xuân đầu tiên · Ngày mai · Ngày mùa · Suối mơ · Thiên Thai · Thu cô liêu · Tình ca trung du · Trương Chi |
---|---|
Hùng ca (bài hát) | Hải quân Việt Nam hành khúc · Bắc Sơn · Ca ngợi Hồ Chủ tịch · Chiến sĩ Việt Nam · Dưới ngọn cờ giải phóng · Gò Đống Đa · Gió núi · Hò kéo gỗ Bạch Đằng Giang · Không quân Việt Nam hành khúc · Ta đi làm con suối · Thăng Long hành khúc ca · Tiến về Hà Nội · Tiến quân ca · Trường ca Sông Lô · Người Công an thân yêu |
Nhạc khí | Sông tuyến · Hàng dừa xa · Biển đêm · Dưới cờ giải phóng · Anh bộ đội Cụ Hồ · Đường dây qua bản · Hải Phòng mở ra biển lớn |
Thơ | Lá (tập thơ) · Ai về Kinh Bắc · Một đêm đàn lạnh trên sông Huế · Anh có nghe không · Ba biến khúc tuổi 65 · Chiếc xe xác qua phường Dạ Lạc · Khuôn mặt em · Những ngày báo hiệu mùa xuân · Năm buổi sáng không có trong sự thật · Đôi bạn · Những người trên cửa biển (trường ca) |
Bài viết, tiểu luận | Một vài ý nghĩ về thơ (1957) · Tại sao tôi viết “Tiến quân ca” (1976) |
Hội họa (tranh nổi bật) | Chân dung bà Băng · Chân dung Đặng Thai Mai · Chân dung nhà cách mạng Nguyễn Hữu Tiến · Cô gái dậy thì · Cô gái và đàn dương cầm · Sám hối nửa đêm · Cuộc khiêu vũ của những người tự tử · Dân công miền núi · Thái Hà ấp đêm mưa · Cổng làng · Phố Nguyễn Du · Chợ vùng cao · Thanh niên vùng cao · Lớn lên trong kháng chiến · Cây đàn đỏ |
Tác phẩm về Văn Cao | Van Cao's Meditation (tác phẩm khí nhạc cho piano của Robert Ashley, 1992) · Văn Cao - Giấc mơ một đời người (phim tài liệu ca nhạc của đạo diễn Đinh Anh Dũng, 1992) · Văn Cao - Buổi sáng có trong sự thật (phim tài liệu ca nhạc của đạo diễn Đinh Anh Dũng, 1995) · Văn Cao - Người đi dọc biển (tiểu thuyết chân dung của Nguyễn Thụy Kha, 2011) |
Vinh danh, ghi nhận | Văn Cao (đường/phố Hà Nội) |
Chủ đề liên quan | Lịch sử Việt Nam thế kỷ 20 · Thơ hiện đại Việt Nam · Hội họa Việt Nam thế kỷ 20 (Mỹ thuật hiện đại Việt Nam) · Âm nhạc Việt Nam thế kỷ 20 · Trào lưu âm nhạc lãng mạn Việt Nam · Nhạc tiền chiến · Nhạc trữ tình · Nhạc cách mạng · Nhóm Đồng Vọng · Phạm Duy · Vũ Quý · Việt Minh · Kháng chiến chống Pháp · Sự kiện Nhân Văn - Giai Phẩm |
Phạm Duy (1921–2013) | |
---|---|
Kháng chiến ca | Bà mẹ Gio Linh · Quê nghèo · Nương chiều · Nhạc tuổi xanh · Về miền Trung · Chiến sĩ vô danh · Xuất quân · Ngày trở về · Nhớ người thương binh · Tiếng hát trên sông Lô · Đường Lạng Sơn · Thanh niên ca · Bên ni bên tê · Thu chiến trường · Việt Bắc · Đường về quê · Về đồng hoang · Đoàn quân văn hóa · Gánh lúa · Áo anh sứt chỉ đường tà |
Tình ca đôi lứa | Cô hái mơ · Cây đàn bỏ quên · Khối tình Trương Chi · Tình kỵ nữ · Bên cầu biên giới · Tiếng đàn tôi · Cành hoa trắng · Kỷ vật cho em · Mùa thu chết · Hẹn hò · Nha Trang ngày về · Kiếp nào có yêu nhau · Ngày đó chúng mình · Đừng xa nhau · Cỏ hồng · Nước mắt rơi · Tìm nhau · Đường em đi · Nghìn trùng xa cách · Giết người trong mộng · Phượng yêu · Trả lại em yêu |
Dân ca cải tiến | Bà mẹ quê · Em bé quê · Vợ chồng quê · Dặn dò · Ru con · Tình ca · Tình hoài hương · Bà mẹ Gio Linh · Dân ca thương binh · Nhớ người ra đi · Nụ tầm xuân · Bài ca sao · Quê nghèo · Về miền trung · Tiếng hát trên sông Lô · Đố ai |
Sáng tác trong giai đoạn 1954-1975 | Thuyền viễn xứ · Việt Nam, Việt Nam · Nước mắt mùa thu · Quán bên đường · Mùa thu chết · Nghìn trùng xa cách · Kỷ vật cho em · Ngày xưa Hoàng Thị · Nha Trang ngày về · Đường chiều lá rụng · Đưa em tìm động hoa vàng · Chiều về trên sông · Phố buồn · Viễn du · Huyền sử ca một người mang tên Quốc · Điệp khúc Trần Thế Vinh · Kể chuyện đi xa |
1975-2005 (thời kỳ hải ngoại) | 54-75 · Bài ca dân chủ · Nghìn năm vẫn chưa quên · Rồi đây anh sẽ đưa em về nhà |
Nhạc theo chủ đề | Đạo ca · Tục ca · Vỉa hè ca · Tâm ca · Bé ca · Nữ ca · Tâm phẫn ca · Bình ca · Rong ca · Hoàng Cầm ca · Tị nạn ca · Thiền ca · Nhục tình ca · Hương ca · Nhạc phổ thơ · Đặt lời nhạc ngoại quốc |
Trường ca | Con đường cái quan · Mẹ Việt Nam · Hàn Mặc Tử · Minh họa Kiều · Bầy chim bỏ xứ |
Biên khảo, nghiên cứu | Hồi ký Phạm Duy · Đặc khảo dân nhạc Việt Nam · Ngàn lời ca · Music of Viet Nam · Đường về dân ca |
Viết về Phạm Duy | Phạm Duy còn đó nỗi buồn (Tạ Tỵ) · Nửa thế kỷ Phạm Duy (Xuân Vũ) · Một người Gia Nã Đại và nhạc Phạm Duy (Georges-Étienne Gauthier) |
Chủ đề liên quan | Nhạc Phạm Duy · Tân nhạc Việt Nam · Nhạc tiền chiến · Nhạc đỏ · Tình khúc 1954-1975 · Nhạc vàng · Nhạc phản chiến · Phong trào du ca · Nhạc trẻ · Nhạc ngoại lời Việt · Nhạc hải ngoại · Nhạc chiêu hồi · Kháng chiến chống Pháp · Chiến tranh Việt Nam |
Gia đình / Quan hệ | Phạm Duy Tốn (cha) · Phạm Duy Khiêm (anh cả) · Phạm Duy Nhượng (anh thứ) · Thái Hằng (vợ) · Phạm Duy Quang (trưởng nam) · Phạm Thái Hiền (trưởng nữ) · Phạm Thái Thảo (thứ nữ) · Phạm Duy Cường (thứ nam) · Thái Thanh (em vợ) |