კვანძი (ნავიგაცია)

კვანძი ნავიგაციაში — სიჩქარის სისტემის გარეშე ერთეული. უდრის 1 საზღვაო მილს საათში: 1 კვანძი = 1 მლ/სთ=1,852 კმ/სთ=0,5144 მ/წმ.

ისტორია

XIX საუკუნის შუახანებამდე ხომალდის სიჩქარეს ზღვაზე ლაგით ზომავდნენ. კვანძის წარმოშობა კი სექტორული ლაგის პრინციპს უკავშირდება. ხომალდის სიჩქარე იზომება დროის გარკვეულ მონაკვეთში (ჩვეულებრივ 15 წმ ან 1 წთ.) მზომელის ხელზე გავლილი კვანძების რაოდენობით. ამასთან მანძილი მომიჯნავე კვანძებს შორის და გაზომვის დრო იმ გათვლით იქნა შერჩეული, რომ ეს ოდენობა რიცხვობრივ ეფარდებოდა ხომალდის სიჩქარეს ერთ საათში გამოხატულ საზღვაო მილებში. კვანძი და საერთაშორისო საზღვაო მილი ფართოდ გამოიყენება საზღვაო და საჰაერო ტრანსპორტში. კვანძი ყველაზე გავრცელებული საზომი ერთეული იყო ინგლისში 1965 წლამდე, მოგვიანებით კი მილი დაერქვა.

ლიტერატურა

ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 5, გვ. 488, თბ., 1980 წელი