პალას დინასტია
პალას დინასტია (ბანგლა: পাল pal) — შუა საუკუნეების ბუდისტი მონარქები ბენგალიასა და ბიჰარიში. დინასტიის მეორე შტო მთავრობდა სახელმწიფო კამარუპაში 900 -1100 წწ. დინასტიის დამაარსებელი გოპალა, დარანატის ცნობით, არჩეულ იქნა 750 წელს არჩეულ იქნა ქალაქ გაურში საერთო კრებაზე. მისმა მემკვიდრეებმა განავრცეს ქვეყანა ჩრდილოეთით პენჯაბამდე, დასავლეთით კამბეის ყურემდე. მოგვიანებით, ჩრდილოეთით პალას იმპერიის გაფართოება შეაჩერეს რაშტრაკუტებმა და პრატიხარებმა. ბენგალიის მმართველმა პალას დინასტიის უკანასკნელმა წარმომადგენელმა 1147 წელს დაკარგა სამეფო.
ისტორიაში პალას საგვარეულო შევიდა როგორც ბუდიზმის მფარველი. სწორედ ამ საგვარეულომ გაავრცელა ბუდიზმი ტიბეტში. პალას მფარველობის ქვეშ ბუდიზმის სკოლამ განიცადა აყვავება ნეპალში. მათ მიერ აგებულმა ბუდისტურმა ძეგლებმა ნგრევა განიცადეს ჩრდილოეთ ინდოეთში ისლამის შემოსვლის შემდეგ. შემორჩენილი ძეგლებიდან აღსანიშნავია სტუპა და პაჰარპურეს ბიჰარა. ეს უკანასკნელი წარმოადგენს მსოფლიოს ლულტურული მემკვიდრეობის ძეგლს.
პალას დინასტიის მმართველები
- გოპალა (750—770)
- დჰარმაპალა (770—810)
- დევანაპალა (810—850)
- შურაპალა/მაჰენდრაპალა (850—854)
- ვიგრაჰაპალა (854—855)
- ჰარაიანაპალა (855—908)
- რაიაპალა (908—940)
- გოპალა II (940—960)
- ვიგრაჰაპალა II (960—988)
- მაჰიპალა (988—1038)
- ნაიაპალა (1038—1055)
- ვიგრაჰაპალა III (1055—1070)
- მაჰიპალა II (1070—1075)
- შურაპალა II (1075—1077)
- რამაპალა (1077—1130)
- კუმარაპალა (1130—1140)
- გოპალა III (1140—1144)
- მადანაპალა (1144—1162)
- გოვინდაპალა (1162—1174)
ძველი ინდოეთის სახელმწიფოები (შუა ისტორიული პერიოდი)
| პერიოდი | ჩრდილოეთი | სამხრეთი | ხუთმდინარეთი |
|---|---|---|---|
| ძვ. წ. VI ს. | მაგადჰა | პანდია | |
| ძვ. წ. V ს. | ნანდას იმპერია | აქემენიდების იმპერია | |
| ძვ. წ. IV ს. | მაკედონელის იმპერია | ||
| ძვ. წ. III ს. | მაურიების იმპერია, სატავაჰანა | კალინგა, ჩერა | |
| ძვ. წ. II ს. | შუნგა, კუნინდას სამეფო | ინდო-ბერძნული სამეფო | |
| ძვ. წ. I ს. | ჩოლა | ინდო-სკვითების სამეფო | |
| I ს. | |||
| II ს. | კუშანის იმპერია | ||
| III ს. | პალავა | დასავლეთ ქშატრაპები | |
| IV ს. | გუპტას იმპერია | ||
| V ს. | |||
| VI ს. | პირველი ისლამური დაპყრობები | ||
| VII ს. | პრატიხარა | ჩალუკია, რაშტრაკუტი | ინდოეთის ისლამური დაპყრობები |
| VIII ს. | პალა | ||
| IX ს. | |||
| X ს. | |||
| XI ს. | სოლანკი |