ფარნავაზიანები

ფარნავაზიანები — ქართლის (იბერიის) სამეფო დინასტია ძვ. წ. IV საუკუნის მიწურულს და ახ. წ. VI ს. 20-იანი წლები, რომლის ფუძემდებელი იყო მეფე ფარნავაზ I. დინასტიას ეკუთვნოდნენ იბერიის ცნობილი მეფეები ფარსმან I, ფარსმან II, მირიან III, ვახტანგ I გორგასალი, იყო გურგენი. ზოგიერთ ისტორიულ წყაროებში ქართლის ერის მთავრებიც ფარნავაზიანებად იწოდებოდნენ.

ფარნავაზიანები

ბაგინეთის მთაში აღმოჩენილი სამეფო სარეცლის ფეხის გარესაკრავი, ახ. წ. II საუკუნე. დაცულია საქართველოს ეროვნულ მუზეუმში თბილისში.[1]
ქვეყანა	იბერია კოლხეთის სამეფო სომხეთი
ფუძე დინასტია	ქართლოსიანი
ტიტულები	მეფე სრულიად იბერიისა, მეფე კოლხეთისა, დიდი მეფე იბერთა, მეფე სომხეთისა.
დამაარსებელი	ფარნავაზ I
უკანასკნელი მმართველი	ძამანარსე
დაარსდა	ძვ. წ. 302
დაიშალა	ახ. წ. 523[კ 1][2]
გვერდითი შტოები	ნებროთიანები არშაკუნიანები ხოსროიანები გუარამიდები
ეროვნება	ქართველები

ფარნავაზიანები

1. ფარნავაზ I — IV-III საუკ. (მამის სახელი ცნობილი არ არის) მცხეთის მამასახლის სამარას ძმისწული. გამეფდა 27 წლის. იმეფა 65 წელი, აღესრულა 92 წლის.
2. საურმაგ I — ფარნავაზის ძე. ძვ. წ. III საუკუნე.
3. მირიან I — საურმაგის ძე. ძვ. წ. III საუკუნე.
4. ფარნაჯომი — მირიან I-ის ძე. III-II საუკ. მიჯნა.
5. არსოკ I — ქართლის მეფე. ძვ. წ. II საუკ.
6. არტაგი — ძვ. წ. I საუკ. მისი მეფობის დროს ძვ. წ. 65 წელს იბერიას შემოესია პომპეუსი.
7. ფარნავაზ II ანუ ბარტომი — არტაგის ძე.
8. მირიან II — I საუკუნე.
9. მირდატ I ანუ ადერკი — გამეფდა ქრისტეს დაბადების წელს. მის დროს მოვიდნენ ანდრია პირველწოდებული და სვიმონ კანანელი. თვითონ მირდატ I აღმოჩნდა ქრისტიანობის მოძულე.
10. ფარსმან I — ახ. წ. I საუკუნე.
11. მირდატ II — ფარსმან I-ის ძე. I საუკუნის 70-80-იანი წლები.
12. ქართამი — ახ. წ. II საუკუნე.
13. ფარსმან II ქველი — II საუკ. 1-ლი ნახევარი. პატივისცემის ნიშნად მას რომში ძეგლი დაუდგეს.
14. მირდატ III — II საუკ. შუა წლები. ფარსმან II ქველის ბიძაშვილი.
15. ქსეფარნუგი — II საუკუნის დასასრული.
16. ადამი (ღადამი) — III საუკ. დასაწყისი ფარსმა II ქველის ძე.
17. ფარსმან III — III საუკ. 1-ლი ნახევარი. ადამის ძე და ფარსმან II ქველის შვილიშვილი.
18. ამაზასპი — III საუკ. შუა წლები – ფარსმან III-ის ძე.
19. რევ I „მართალი“ — III საუკ. 70-იანი წლები. ამაზასპ მეფის დისწული.
20. ვაჩე — III საუკ. 80-იანი წლები.
21. ბაკურ I — III საუკ. 80-90-იანი წლები.
22. მირდატ IV — III საუკ. დასასრული.
23. ასფარუგი — III-IV საუკ. მიჯნა.
24. რევ II^{[კ 2][3]} — IV საუკ. დასაწყისი.
25. მირიან III — IV საუკ. I ნახევარი.
26. ბაქარი — IV საუკ. შუა წლები. ძე მირიან III-ისა.
27. მირდატ V — IV საუკ. შუა წლები. ბაქარის ძე.
28. საურმაგ II — IV საუკ. 70-იანი წლები. მირდატ V-ის ძე.
29. ვარაზ-ბაკური — IV საუკ. 70-იანი წლები. საურმაგ II-ის ძე.
30. ფარსმან IV — იმეფა 400–412 წლებში. ვარაზ-ბაკურის ძე.
31. ბუზმარი — იმეფა 412–430 წლებში. გამოჩენილი ფილოსოფოსის პეტრე იბერის (მურვანოსი) მამა.
32. არჩილ I — იმეფა 430 წელს. ფილოსოფოს პეტრე იბერის (მურვანოსი) ბიძა.
33. მირდატ VI — V საუკ. 30–40-იანი წლები.
34. ვახტანგ გორგასალი — გამეფდა 15 წლის (457 წელს), აღესრულა 60 წლის იბერიის ყველაზე გამოჩენილი მეფე. გოლიათური აგებულების (დაახ. 2,40 სმ).
35. დაჩი ანუ დარჩილი — იმეფა 502–512 წლებში. ძე ვახტანგ გორგასალისა.
36. ბაკურ II — დაჩის ძე. გამეფდა დაახ. 515 წელს და რამდენიმე თვეში გარდაიცვალა.
37. გურგენი — იმეფა 515–523 წლებში.
38. ძამანარსე — იმეფა 523–535 წლებში.^[4]