MATE
MATE (ქართ. მატე) — GNOME 2-ზე დაფუძნებული გრაფიკული სივრცე, რომელიც განკუთვნილია UNIX-ის მსგავსი ოპერაციული სისტემებისთვის. MATE-ს საფუძველი მას შემდეგ ჩაეყარა, რაც GNOME Foundation-მა მიიღო გადაწყვეტილება იმ დროისათვის პოპულარულ GNOME 2-ზე მუშაობა შეეწყვიტა და გადართულიყო რადიკალურად განსხვავებულ GNOME 3 გრაფიკულ სივრცეზე [1]. სახელი MATE მომდინარეობს სამხრეთ ამერიკული მცენარე მატესგან, რომლის ფოთლებიც არგენტინული ჩაის წარმოებაში გამოიყენება. სხვა თავისუფალი პროექტების სახელების მსგავსად (მაგ.: GNU: "GNU is Not Unix!"), MATE ასევე წარმოადგენს რეკურსიულ აკრონიმს: "MATE Advanced Traditional Environment".
 | |
| წყაროს მოდელი | Open source |
|---|---|
| ლიცენზია | GNU General Public License |
| ოფიციალური საიტი | mate-desktop.org |
ისტორია
GNOME Foundation-მა 2011 წლის 6 აპრილს ოფიციალურად განაცხადა იმის შესახებ რომ ამიერიდან ორგანიზაციის მთავარი ფოკუსი GNOME 3 გრაფიკული სივრცე გახდებოდა [2]. GNOME 3-ის თავდაპირველი არასტაბილურობის და GNOME 2-ის პოპულარობის გამო, თავისუფალი პროგრამული უზრუნველყოფის თემმა გააკრიტიკა GNOME Foundation-ის ეს გადაწყვეტილება. მაშინდელი მიმომხილველები GNOME 3-ის პერსპექტიულობის მიუხედავად, მის GNOME 2-თან შედარებით მოუწიფრობას აკრიტიკებდნენ [3][4]. მომხმარებელთა ნაწილმა მოუწოდა თემს GNOME 3-ის საპირწონედ გაეგრძელებინა GNOME 2-ის განვითარება [5].
არგენტინელმა მომხმარებელმა Perberos-მა, 2011 წლის 18 ივლისს, Arch Linux-ის ფორუმზე გამოაქვეყნა განცხადება GNOME 2-ზე დაფუძნებული გრაფიკული სივრცის, MATE-ს დაფუძნების შესახებ [6]. MATE სწრაფად გახდა პოპულარული და უკვე 2011 წლის ბოლოსთვის, ლინუქსის გავრცელებული დისტრიბუტივის, Linux Mint-ის მხარდაჭერა მოიპოვა [7]. დღესდღეობით MATE-ს აქვს GTK+ 3-ის სრული მხარდაჭერა. ასევე მოხერხდა ძირითადი GNOME 2 პროგრამების MATE-სთვის განკუთვნილი ანალოგებით ჩანაცვლება.
ჩანაცვლებული პროგრამები
MATE-ს დეველოპერებმა მოახდინეს GNOME-ის საბაზისო პროგრამების განშტოება, და MATE-ს ანალოგების შექმნა. განშტოებულმა პროგრამებმა შეიძინეს ახალი ესპანურენოვანი სახელები:
- Caja (ყუთი) - ფაილების მენეჯერი (Nautilus-ის ანალოგი)
- Pluma (კალამი) - ტექსტის რედაქტორი (Gedit-ის ანალოგი)
- Atril (კათედრა) - დოკუმენტების საჩვენებელი (Evince-ის ანალოგი)
- Engrampa (კავი) - არქივების მენეჯერი (Archive Manager-ის ანალოგი)
- MATE Terminal - ტერმინალის ემულატორი (GNOME Terminal-ის ანალოგი)
- Marco (ჩარჩო) - ფანჯრების მენეჯერი (Metacity-ის ანალოგი)
- Mozo (მიმტანი) - მენიუს რედაქტორი (Alacarte-ის ანალოგი)
გავრცელება
MATE არის რამდენიმე ლინუქსის და BSD დისტრიბუტივის ერთ-ერთი ოფიციალურად მხარდაჭერილი გრაფიკული სივრცე:
- Linux Mint - მე-12 გამოცემიდან
- Linux Mint Debian Edition - 2013 წლის მარტიდან
- GhostBSD - 3.5 გამოცემიდან
- Fedora - მე-18 გამოცემიდან
- Ubuntu MATE - 14.10 გამოცემიდან
MATE ასევე ხელმისაწვდომია რამდენიმე დისტრიბუტივის რეპოზიტორიაში:
- Arch Linux
- Debian
- FreeBSD
- Gentoo
- Kali Linux
- Mageia
- NetBSD
- openSUSE
- PC-BSD
- PCLinuxOS
- ROSA
- Slackware
- Ubuntu
გამოცემის ისტორია
| ვერსია | გამოსვლის თარიღი |
|---|---|
| თავდაპირველი ვერსია | 19 აგვისტო, 2011 |
| 1.2 | 16 აპრილი, 2012 |
| 1.2 | 16 აპრილი, 2012 |
| 1.4 | 30 ივლისი, 2012 |
| 1.6 | 2 აპრილი, 2013 |
| 1.8 | 4 მარტი, 2014 |
| 1.8.1 | 9 სექტემბერი, 2014 |
| 1.8.2 | 13 მარტი, 2015 |
| 1.10 | 11 ივლისი, 2015 |
| 1.12 | 5 ნოემბერი, 2015 |
| 1.14 | 8 აპრილი, 2016 |
| 1.16 | 21 სექტემბერი, 2016 |
| 1.18 | 13 მარტი, 2017 |
| 1.20 | 7 თებერვალი, 2018 |
| 1.22 | 18 მარტი, 2019 |
| 1.24 | 10 თებერვალი, 2020 |
| 1.26 | 3 აგვისტო, 2021 |
რესურსები ინტერნეტში
- ოფიციალური საიტი
- Ubuntu MATE-ს ოფიციალური გვერდი