Басктар Өлкөсү
Баскония (баск. Euskadi (Эушка́ди) или Euskal Herria (Эушка́ль Э́рриа), спанча. País Vasco (Паис Баско)), Эушкади, Баско́ния — Спанианын түндүгүндөгү тарыхый аймак.
Басктар Өлкөсү, Баскония босн. Euskadi исп. País Vasco Euskadi | |||
---|---|---|---|
Автономдуу коомдор | |||
баск Euskal Autonomia Erkidegoa исп. Comunidad Autónoma del País Vasco | |||
| |||
Anthem: Eusko Abendaren Ereserkia | |||
Түндүк Испаниядагы Басктар Өлкөсүнүн жайгашуусу. | |||
Coordinates: 42°50′ с. ш. 2°41′ з. д.HGЯO | |||
Мамлекет | Испания | ||
Борбору | Витория-Гастеиз | ||
Провинциялар | Калып:Comma separated entries | ||
Government | |||
• Type | Автономдуу өкмөт конституциялык монархия багытында | ||
• Body | Басктар Өкмөтү | ||
• Lehendakari | Iñigo Urkullu (EAJ/PNV) | ||
Area | |||
• Total | 7 234 km2 (2 793 sq mi) | ||
Area rank | 14-чү (Испаниянын 1.4%) | ||
Population (2008) | |||
• Total | 2 155 546 | ||
• Орун | 7-чи (Испаниянын 4,9%) | ||
Demonym | Басктар euskaldun vasco (m), vasca (f) | ||
Аймак коду | +34 94- | ||
ISO 3166 code | ES-PV | ||
Statute of Autonomy | 25 October 1979 | ||
Official languages | Баскча Испанча | ||
Парламент | 75 депутат | ||
a. ↑ Also Euskal Herria, according to the Basque Statute of Autonomy . b. ↑ Also Euskal Herriko Autonomia Erkidegoa, according to the Basque Statute of Autonomy. |
Басктар жөнүндө
Францияда жашаган эл. Испанияда 600 миңден 1800 миңге, Францияда 90 миңден 150миңге чейин (2000), ошондойэле эмигрант Б. Аргентина, Бразилия, Мексика, Венесуэла, Уругвай жана АКШда жашашат. Баск, француз жана испан тилдеринде сүйлөшөт,католик динин тутушат. Басктар.Пиренейжаңы аймагында жашаган байыркы элдерден. Басктардын ата-бабалары васкон, вардул,каристи ж. б. уруулар. Басктардынкөпчүлүгү арабдардын үстөмдүгүнүн мезгилинде көзкаранды эместигин сактапкалган. Алар жашаган аймактын түндүгү Францияга (16-кылым), түштүгү Кастилия мамлекетинин(15-кылымдынаягы 16-кылымдынбашы) курамына кошулуп, узак убакыт бою улуттук райондорду борборлоштуруу жана күч менен испандаштыруу саясатыжүргүзүлгөн. Басктарбаскынчыларга каршы тынымсыз күрөшүп, өздөрүнүн үрп-адатын, салтын, тилин, маданиятын сактап калган. 1931-39-ж.Испан революциясыулуттук кыймылдын жаңы жогорулашына алып келген. 1936-ж. автономиялык районтүзүлүп, ал Баскөлкөсү деп аталган, бирок Франконун фашисттик аскерлери басып алгандан кийин(1937-ж. июнь) автономиясы жоюлган. 1940-50-ж. калктын 20-25% гана эне тилиндесүйлөшсө, 1970-ж. эне тилинде мектептер ачылып, андан ары маданий өнүгүүгө багыталышкан. 1980-ж. Басктарөлкөсү, кийин Наварра автономиялык статуска ээ болушту. Басктар негизинен мал чарбачылык, жүзүмөстүрүүчүлүк мененкесип кылышып, таштан салынган эки же үч кабаттуу, балкондуу үйлөрдө жашашат.Аялдар алтын, күмүштөн жасалган кооздуктарды, кыска кара куртка, көгүлтүркөйнөк кийип, көкүрөгүнө дайыма алтын, күмүштөн жасалган кооздуктарды, шуру,мончокторду, башына жибек бант тагынышкан. Кыздары кенен жеңдүү ак көйнөктүнсыртынан корсаж кийишкен. Эркектери багалеги тизесине чейин жеткен кыска карашым, күмүш топчулуу куртка жанажилет, көйнөк, чапела (берет баш кийим) кийишип, кур тагынышкан. Тамак-ашы негизиненэт, сүт, дан азыктары жанажашылча-жемиштер.