Гессен

Ге́ссен (нем. Hessen [ˈhɛsn̩]) — Германия Жери. Борбору - Висбаден.

Географиясы

Географиялык жайгашуусу

Гессен Жери Германиянын чок ортосунда жайгашып, Түндүк Рейн-Вестфалия (чек арасынынын узундугу — 269 330 метр), Төмөнкү Саксония (167 013 метр), Тюрингия (269 647 метр), Бавария (261 881 метра), Баден-Вюртемберг (176 540 метра), Рейнланд-Пфальц (266 325 метр) Жерлери менен чектешет. Чек арасынын жалпы узундугу — 1410,736 километр.

Шаарлары

Гессендин ири шаарлары (калкынын азайышы боюнча): Франкфурт, Висбаден, Кассель, Дармштадт, Майндагы Оффенбах, Ханау, Марбург, Вецлар, Гиссен, Фульда ж.б. Дагы караңыз: Гессен шаарлары.

Дарыялары

  • Рейн
  • Майн
  • Неккар
  • Везер
  • Верра
  • Лан
  • Фульда
  • Эдер
  • Димель
  • Линсфербах
  • Нидда
  • Швальм
  • Кинциг
  • Дилль
  • Азельбах

Тарыхы

Гессен аталышы (латинчасы Hassia) байыркы германдардын Хаттар уруусунун атынан келип чыккан.

Саясаты

Мыйзам чыгаруу органы - Гессен Ландтагы (Hessischer Landtag), эл шайлайт. Аткаруучу органы - Гессен Жерлеринин Өкмөтү (Hessische Landesregierung), Гессендин Премьер-Министринен (Hessischer Ministerpräsident) жана гессендин министрелирнен турат, Гессен Ландтагы тарабынан шайланат. Конституциялык көзөмөл органы - Гессен Жеринин Адилеттүүлүк соту (Staatsgerichtshof des Landes Hessen), жогорку сот инстанциясы - Франкфурта-на-Майне жергиликтүү сотунун жогорку соту (Oberlandesgericht Frankfurt am Main), административдик юстициянын жогорку соттук инстанциясы - Гессен административдик аджилеттүүлүк соту (Hessischer Verwaltungsgerichtshof).

Премьер-Министрлери

  • 19451946: Карл Гейлер (Karl Geiler)
  • 19461950: Христиан Шток (Christian Stock, СДПГ)
  • 19501969: Георг Август Зинн (Georg August Zinn, СДПГ)
  • 19691976: Альберт Освальд (Albert Osswald, СДПГ)
  • 19761987: Хольгер Бёрнер (Holger Börner, СДПГ)
  • 19871991: Вальтер Вальман (Walter Wallmann, ХДС)
  • 19911999: Ханс Айхель (Hans Eichel, СДПГ)
  • 19992010: Роланд Кох (Roland Koch, ХДС)
  • с 2010: Фолькер Буфье (Volker Bouffier, ХДС)

Административдик бөлүнүшү

1981-ж. бери Гессен үч административдик аймакка бөлүнгөн: (нем. Regierungsbezirk): Дармштадт, Гиссен жана Кассель. Административдиык аймактарга өз кезегинде 21 район (нем. Landkreis), 426 коом (нем. Gemeinde) жана беш өз алдынча шаар ((нем. Kreisfreie Stadt)) кирет, ири шаарлар жергиликтүү аймактарга бөлүнөт (нем. Ortsbezirk).

Гессендин райондору

Районы (Landkreise)

Дармштадт административдик аймагы:

  1. Бергштрассе (Bergstraße HP)
  2. Дармштадт-Дибург (Darmstadt-Dieburg DA)
  3. Гросс-Герау (Groß-Gerau GG)
  4. Верхний Таунус (Hochtaunuskreis HG)
  5. Майн-Кинциг (Main-Kinzig-Kreis HU)
  6. Майн-Таунус (Main-Taunus-Kreis MTK)
  7. Оденвальд (район) (Odenwaldkreis ERB)
  8. Оффенбах (район) (Offenbach OF)
  9. Райнгау-Таунус (Rheingau-Taunus-Kreis RÜD)
  10. Веттерау (Wetteraukreis FB)

Гиссен административдик аймагы:

  1. Гиссен (Gießen GI)
  2. Лан-Дилль (Lahn-Dill-Kreis LDK)
  3. Лимбург-Вейльбург (Limburg-Weilburg LM)
  4. Марбург-Биденкопф (Marburg-Biedenkopf MR)
  5. Фогельсберг (Vogelsbergkreis VB)

Кассель административдик аймагы:

  1. Фульда (Fulda FD)
  2. Херсфельд-Ротенбург (район) (Hersfeld-Rotenburg HEF)
  3. Кассель (район) (Kassel KS)
  4. Швальм-Эдер (Schwalm-Eder-Kreis HR)
  5. Верра-Майснер (район) (Werra-Meißner-Kreis ESW)
  6. Вальдек-Франкенберг (Waldeck-Frankenberg KB)

Өз алдынча шаарлар

  1. Дармштадт (Darmstadt DA)
  2. Майндагы Франкфурт (Frankfurt am Main F)
  3. Кассель (Kassel KS)
  4. Майндагы Оффенбах (Offenbach am Main OF)
  5. Висбаден (Wiesbaden WI)

(кашаада автомашинелердин номурлары көрсөтүлгөн)

Университети бар шаарлар

30 миңден ашык тургундары бар шаарлар
2009-ж. 31 декабрындагы абалы боюнча[1]
Франкфурт671,9Драйайх40,3
Висбаден277,5Бенсхайм39,6
Кассель194,8Хофхайм38,3
Дармштадт143,3Майнталь37,8
Оффенбах118,8Ной-Изенбург35,7
Ханау88,4Ланген35,4
Марбург80,1Мёрфельден-Вальдорф33,9
Гисен76,1Лимбург33,4
Фульда64,2Дитценбах33,2
Рюссельсхайм59,8Фирнхайм32,6
Бад-Хомбург51,9Бад-Фильбель31,6
Вецлар51,5Лампертхайм31,2
Оберурзель43,4Бад-Наухайм31,1
Родгау43,1

Региондору

  • Bergstraße
  • Hessisches Hinterland
  • Knüll
  • Niederhessen
  • Oberhessen
  • Odenwald
  • Osthessen
  • Rheingau
  • Rhön
  • Ried
  • Taunus
  • Vogelsberg
  • Untermain
  • Waldeck
  • Wetterau
  • Eschwege