Papa
Quel articul chì l'è scrivüü in Lumbard, cun l'urtugrafia insübrica ünificada. |
Papa l'é el tìtul riservàd al Vésc de Ruma, Patriarca de la césa latina, càp de la césa católica e càp de la Citaa del Vatican.
Storia
La parola papa la végn del Gréc πάππας ("Páppas"), ma l'è anca cumpagna de l'Àrab با با ("Bába"), e in tütt i manéri vör dì páder.
El Papa el sa vestìs de bianc, ma in realtá el sò culùr el sarés rùs, cume tütt i alter cardinái. El vestìd bianc l'ha cuminciá a druàl Papa Piu V (1566-1572), che l'era un frá Duminicán. I Duminicán i g'hann el vestìd bianc, e Papa Piu V l'ha vursüd tégn el culùr del só ùrdin religiùs. Da alura, tütt i Papi i g'hann l'abit semper bianc.
El Papa l'ha semper purtái, in testa, la tiara, che l'era el simbul del pudér religiùs.
Da Papa Pàul VI (1963-1978) la tiara l'é stai abulida, e i porten apéna la mitria e el páli, una stola de lana bianca de pégura intùrni al cóll.
Incö
El papa che ghé adés, Francesch I, el se ciáma Jorge Mario Bergoglio, l'è Argentìn e l'é stái elétt el 13 de mars del 2013. Prima de diventá Papa, dal 1998 al 2013, l'é stài Cardinál arcivésc de Buenos Aires.
L'è el prim papa del cuntinènt american.
Elènch di Papi
Sanctus Sixstus I (115-125) aut forsitan Graecice Xystus
Sanctus Sixtus II (257-258) aut forsitan Graecice Xystus
Sanctus Anastasius I (399-401)
Sanctus Innocentius I (401-417)
Sanctus Bonifacius I (418-422)
Sanctus Caelestinus I (422-432)
Sanctus Sixtus III (432-440) aut forsitan Graecice Xystus
Sanctus Leo I Magnus (440-461)
Sanctus Gregorius I Magnus (590-604) O.S.B.
Bonifacius III (607)
Sanctus Bonifacius IV (608-615) O.S.B.
Severinus (640)
Sanctus Benedictus II (684-685)
Sisinnius (708)
Sanctus Gregorius II (715-731)
Sanctus Gregorius III (731-741)
Stephanus II (752)
Valentinus (827)
Sanctus Leo IV (847-855) O.S.B.
Sanctus Nicolaus I Magnus (858-867)
Sanctus Hadrianus III (884-885)
Bonifacius VI (896)
Romanus (897)
Theodorus II (897)
Leo V (903)
Benedictus V (964)
Leo VIII (965)
Silvester II (999-1003) O.S.B.
Ioannes XVII (1003)
Silvester III (1045)
Benedictus IX (1045)
Damasus II (1048)
Stephanus X (1057-1058) O.S.B.
Sanctus Gregorius VII (1073-1085) O.S.B.
Beatus Victor III (1086-1087) O.S.B.
Beatus Urbanus II (1088-1099) O.S.B.
Paschalis II (1099-1118) O.Cist.
Gelasius II (1118-1119) O.S.B.
Beatus Eugenius III (1145-1153) O.Cist.
Hadrianus IV (1154-1159) O.S.A.
Lucius III (1181-1185) O.Cist.
Gregorius VIII (1187) O.S.B.
Caelestinus IV (1241) O.S.B.
Beatus Gregorius X (1271-1276) O.Cist.
Beatus Innocentius V (1276) O.P.
Hadrianus V (1276)
Nicolaus III (1277-1280) O.S.B.
Nicolaus IV (1288-1292) O.F.M.
Sanctus Caelestinus V (1294) O.S.B.
Beatus Benedictus XI (1303-1304) O.P.
Benedictus XII (1334-1342) O.Cist.
Beatus Urbanus V (1362-1370) O.S.B.
Eugenius IV (1431-1447) O.S.A.
Pius III (1503)
Clemens VII (papa) (1523-1534)
Marcellus II (1555)
Sanctus Pius V (1566-1572) O.P.
Sixtus V (1585-1590) O.F.M. Conv.
Urbanus VII (1590)
Innocentius IX (1591)
Leo XI (1605)
Beatus Innocentius XI (1676-1689)
Benedictus XIII (1724-1730) O.P.
Clemens XIV (1769-1774) O.F.M. Conv.
Gregorius XVI (1831-1846) O.S.B. Cam.
Veneràbil Pius XII (1939-1958)
San Ioannes XXIII (1958-1963)
Veneràbil Ioannes Paulus I (1978-1978)
San Ioannes Paulus II (1978-2005)