Марий йылме
Мари́й йы́лме — финн-угор тӱшкаш пурышо йылме. Кутырышо-влак кокла гыч эн шукынжо марий улыт, тӱҥ шотышто Марий Элыште да Пошкырт Элыште илыше-влак.
| Марий йылме | |
|---|---|
| Эл-влак | Россий |
| Регион-влак | Марий Эл |
| Официал статус | Марий Эл |
| Марла моштышо | 600 000 |
| Статус | есть угроза исчезновения[d] |
| Классификаций | |
| Категорий | Евразийысе йылме-влак |
| |
| Возыктыш | кириллице |
| Йылме код-влак | |
| ГОСТ 7.75–97 | мач 445 |
| ISO 639-1 | — |
| ISO 639-2 | chm |
| ISO 639-3 | chm — марий (кашакле) mhr — олыкмарий mrj — курыкмарий |
| Ethnologue | chm |
| Linguasphere | 41-AAC-a |
| IETF | chm |
| Glottolog | mari1278 |
Финн тӱшкемыш (балто-финн, саам, мордва, одо да коми йылме-влак дене пырля) пура. Марий Эл деч посна тыгак Виче вӱдкундемыште да эрвел могырышто, Урал марте шарлыме. Марий йылмыште кок кундемой уло: курыкмарий, тӱҥ шотышто Юлын курык серыште (Чыкма воктене) да изиш олык серыште шарлыме, да олыкмарий, олык серыште веле (Йошкар-Ола воктене) шарлыме; олыкмарий кундемойыш тугак эрвел кутыртышвлак пурат.
Йылмылончыш радам
 | Тиде ужашым мучашлыме огыл. Тудым тӧрлатен да иктаж мом ешарен проектлан полшен кертыда. |
Мутвундо
Марий мут-влак тыгерак йоҥгат:http://www.forvo.com/languages/chm/
| | Тиде ужашым мучашлыме огыл. Тудым тӧрлатен да иктаж мом ешарен проектлан полшен кертыда. |
Йӱклончыш
| | Тиде ужашым мучашлыме огыл. Тудым тӧрлатен да иктаж мом ешарен проектлан полшен кертыда. |
Сингармонизм
| | Тиде ужашым мучашлыме огыл. Тудым тӧрлатен да иктаж мом ешарен проектлан полшен кертыда. |
Чот мут
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 20 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Ик, икыт | Кок, кокыт | Кум, кумыт | Ныл, нылыт | Вич, визыт | Куд, кудыт | Шым, шымыт | Кандаш, кандаше | Индеш, индеше | Лу | Латик, латикыт | Коло |
| 30 | 40 | 50 | 60 | 70 | 80 | 90 | 100 | 1000 | 10000 | 1000000 | 1000000000 |
| Кумло | Нылле | Витле | Кудло | Шымле | Кандашле | Индешле | Шӱдӧ | Тӱжем | Тӱмем | Амион | Камысыр |
Олмештыш мут
| Чынвозыш | Руш йылмыш кусарымаш |
|---|---|
| Мый | Я |
| Тый | Ты |
| Тудо | Он, она, оно |
| Ме | Мы |
| Те | Вы |
| Нуно | Они |
| Суффикс | Аҥгличанла йодыш | Мутлан (чонан) | Мутлан (чондымо) |
|---|---|---|---|
| - | кö, мо (who, what) | йоча (a child - subject) | ял (a village - subject) |
| -(ы)н | кöн, мон (whose, what's) | йочан (of a child) | ялын (of a village) |
| -лан | кöлан, молан (to whom, to what/why) | йочалан (to a child) | яллан (to a village) |
| -(ы)м | кöм, мом (whom, what) | йочам (a child - object) | ялым (a village - object) |
| -ге | кöге, моге (with whom, with what) | йочаге (with a child) | ялге (with a village) |
| -ла | кöла, мола (like who, like what) | йочала (like a child) | ялла (like a village) |
| -(ы)ште/(ы)што/(ы)штӧ | кушто (where) | - | ялыште (in a village) |
| -(ы)шке/(ы)шко/(ы)шкӧ, -(ы)ш1 | кушко/куш (where to) | - | ялышке/ялыш (to a village) |
| -ш/еш/эш | кушан (where to) | - | ялеш (into a village) |
| - | (when) | - | - |
Йылме шымлымашын эртыкше
| | Тиде ужашым мучашлыме огыл. Тудым тӧрлатен да иктаж мом ешарен проектлан полшен кертыда. |
Возыктыш
| | Тиде ужашым мучашлыме огыл. Тудым тӧрлатен да иктаж мом ешарен проектлан полшен кертыда. |
Литератур
- Троицкий В. П., Черемисско-русский словарь, Казань, 1894 (курык да олык);
- Васильев В. М., Записки по грамматике народа мари, Казань, 1918 (курык да олык);
- Шорин В. С., Маро-русский словарь горного наречия, Казань, 1920;
- Кармазин Г. Г., Материалы к изучению марийского языка, Краснококшайск, 1925 (олык);
- Его же, Учебник марийского языка лугово-восточного наречия, Йошкар-Ола, 1929;
- Васильев В. М., Марий Мутэр (словарь горн. и лугов.), Центриздат, М., 1929;
- Castrén M. A., Elementa grammaticae tscheremissicae, Kuopio, 1845 (курык);
- Wiedemann F., Versuch einer Grammatik der tscheremissischen Sprache, SPB, 1847 (курык);
- Budenz J., Erdei és hegyi cseremisz szótár, Pest, 1866 (марла, венг., лат. мутер, курык да олык);
- Szilasi M., Cseremisz szótár, Budapest, 1901 (марла, венг., немычла мутер, курык да олык);
- Ramstedt C., Bergtscheremissische Sprachstudien, Helsingfors, 1902 (кроме текстов мар., немычла мутер, курык);
- Beke О., Cseremisz nyelvtan, Budapest, 1911 (грам. горн. и лугов.);
- Räsänen M., Die tschuwassischen Lehnwörter im Tscheremissischen, Helsinki, 1920;
- Lewy E., Tscheremissische Grammatik, Lpz., 1922 (лугов.);
- Wichmann Y., Tscheremissische Texte mit Wörterverzeichnis und grammatikalischem Abriss, Helsingfors, 1923 (кроме текстов словарь и грам. очерк, горн. и лугов.);
- Räsänen, Die tatarischen Lehnwörter im Tscheremissischen, Helsinki, 1923.
Часть материалов предоставлена проектом Фундаментальная электронная библиотека «Русская литература и фольклор» (© 2004 ФЭБ) Д. Бубрих.
Кылвер-влак
- Марла-рушла мутер
- Казуто Мацумуран марий йылме нерген сайтше
- Олыкмарла-рушла-японла мутер
- Орфографий правил
- Пунктуаций правил
- Марий орфографий мутер (pdf)
- Марий йылме нерген рушла
🔥 Top keywords: Тӱҥ лаштыкВикипедий:ТӱшкаКокымшо Тӱнямбалсе сарВикипедийЛӱмын ыштыме:КычалмашМарий Эл Республикын Калык почеламутчыжоУшымо Американ Штат-влакАдвокатГагарин, Юрий АлексеевичКышкар:Cite webАнгличан йылмеИндийHTMLКечывалвел КорейПӱртӱсУшымо КоролевствеЛӱмын ыштыме:Пытартыш тӧрлатымаш-влакГараев, Эльфис ФаритовичИндонезийВикипедий:Модмо верЗеленский, Владимир АлександровичРоссийНебраскаFacebookПрофессийНью-ЙоркОмонимМишкан кундемIP-адресЛисовский, Александр АндреевичТаиландМулдашев, Эрнст РифгатовичИнвестицийАвстралийМурызоМордовийЧерненко, Константин УстиновичМоскоМарченкова, Елизавета Владимировна