19 сорла

сорла
ШчКшВрИзКгШмРш
   1234
567891011
12131415161718
19202122232425
262728293031 
       
2024 ий

19 cорла (19 август) — григориан кечышот почеш идалыкын 231-ше — (кужемдыме ийлаште 232-шо) кечыже. Идалык пытыме марте 134 кече кодеш.

Пайрем да памятный дате-влак

  •  Марий Эл — Саска Илян кече палемдалтеш. Эше ты пайремым вес семынже Олма спас маныт.
  •  — Гуманитарный полыш кече.

Национальные

Лӱмгече

  • Католик лӱм-влак: Людвиг, Лев.

Событий-влак

Тугак ончо: Категорий:Сорла тылзын 19 кечысе событий-влак

  • 1839 ий — Шанче академий пелен анстрономий обсерваторийым почыныт.
  • 1960 ий — Совет Ушемын колтымо космос корабльже мландыш пӧртылын. Тушто Белка ден Стрелка лийыныт.
  • 1991 ий — ГКЧП Горбачёвын черле улмыжо, да вуйлатыме пашам Янаев ӱмбак кусарыме нерген увертарен. Москваш танк-влак пуреныт. ГКЧП ваштареш Борис Ельцин шогалын.

Шочыныт

Тугак ончо: Категорий:Сорла тылзын 19 кечынже шочшо-влак

  • 1938 ий — Гани Гадиатов, марий серызе, почеламутчо, кусарыше, журналист.
  • 1946 ий — Александр Александрович Смойлов, спортсмен да тренер, Марий Эл Республикын сулло тренерже. Лач тиде лӱмлӧ еҥ Марий Элыште регби спортлан тӱҥалтышым пыштен. Паша корныжо Марий кугыжаныш техник университет дене кылдалтын, тыште тудо «Политехник» регби командым чумырен. Шкежак Марий Элысе регби федерацийын вуйлатышыже.
  • 1948 ий — Александр Сергеевич Казимов, шанче пашаеҥ, Марий Эл Республикын сулло шанче пашаеҥже, историй шанче кандидат. Йошкар-Олаште шочын. Марий шанче да шымлыше институтышто ончыч тыглай пашаеҥлан, а 2000-ше ий гыч вуйлатышылан тырша. Тӱҥ шотышто Александр Сергеевич марий калыкын XVIII-XIX-ше курымласе историйжым шымлен. «Марий республикын историйже» книган икымше том авторжо.
  • 1947 ий — Валентина Юрьевна Полубарьева, тӱвыра да туныктыш пашаеҥ, Марий Эл тӱвыран сулло пашаеҥже. Шкеже Йошкар-Ола гыч. Паша корныжо Марий тӱвыра да сымыктыш колледж дене кылдалтын: тыште тудо ятыр ий туныктышылан тыршен.
  • 1950 ий — Рубин Кабирович Абдуллин, семлызе да туныктыш пашаеҥ, Татарстан республикын калык артистше, Мусса Джалиль лӱмеш премийын лауреатше, Россий Федерацийын сулло сымыктыш пашаеҥже. Йошкар-Олаште шочын. Тудо гын Озаҥысе консерваторийыште туныктышылан пашам ышта, а 1989-ше ий гыч ректор сомылым шуктен. Профессор.
  • 1957 ий — Алевтина Сенькова, марий серызе, почеламутчо.
  • 1963 ий — Вячеслав Васильевич Тёркин, тӱвыра да мер пашаеҥ. Угарман велыште шочын. Туштак пашам ышта да марий тӱвыра аралалт кодшо манын ятыр сомылым шукта. Тыгак тудо талантан музыкант семын палыме.
  • 1952 ий — Светлана Ивановна Тойшева, Россий Федерацийын сулло юристше. Курыкмарий кундемыште шочын. Воронеж оласе кугыжаныш университетым тунем лекмек, Йошкар-Оласе юстиций министерствыште консультант лийын. Вара судья семынат пашам ышташ тӱҥалын. А 1987 ийыште Марий республикысе кӱшыл судын судьяже лийын.
  • 1956 ий — Алевтина Сенькова, почеламутчо. Тудын шочмо верже Провой кундем. 1975 ийыште Йошкар-Оласе лесотехнический школышко тунемаш пура. Ик ий чодыра озанлыкыште тырша, школыштат пашам ыштен шукта. Чонжо сылнымут деке шӱман лийын. 1983 ийыште Марий книга издательствыште Валентина Изилянован сылнымутшо дене иктеш комыжлымо «Пу кидетым, йолташ» книгаште Алевтина Сенькован «Ӱжара кайык» почеламут аршашыже савыкталтын. Тыште 19 почеламут, ик йомак, ик легенде вераҥдалтыныт. Икмыняр ий ончыч Зоя Дудина Алевтина Сенькован почемамутшым чумырен, вес книгам савыктен.

Коленыт

Тугак ончо: Категорий:Сорла тылзын 19 кечынже колышо-влак

Калык пале

  • Тиде кечын олмам кочман. Кӧн олмаже уло гын, тудо чылаштым сийлышаш. Ожно гын, олмам чыла нужна-влаклан луктын пукшеныт. Тиде кече деч вара йӱдым эшеат йӱкшемда, а турня-влак кечывалвелыш тарванат.
  • Тиде кечым ончен, январь тылзе могай лийшашым мужедытын.