Грци во Италија

Во 8 и 7 век п.н.е., од различни причини, вклучувајќи и демографска криза (глад, пренатрупаност, климатските промени итн.), во Стара Грција започнала потрагата по нови трговски места и пристаништа, по кое Грците започнале голема колонизација на јужна Италија^[4].

Во исто време, грчките колонии биле основани на места што се широко одвоени како источното крајбрежје на Црното Море и Масалија (Марсеј). Тие опфаќале населби во Сицилија и јужниот дел на италијанскиот полуостров. Римјаните ја нарекле областа на Сицилија и подножјето на багажот на Италија Магна Грација (латински: Голема Грција), бидејќи била густо населена со Грци. Древните географи се разликуваат во тоа дали терминот Голема Грција ја вклучувал Сицилија или само Апулија и Калабрија. Страбон е најистакнатиот поборник на пошироките дефиниции.

Во раниот среден век започнало пристигнување на нов бран на Грци од Грција и Мала Азија, додека Јужна Италија останала под водство на Источното Римско Царство. Иако повеќето од грчките жители на Јужна Италија се де-еленизирале и повеќето од нив не зборувале на грчки, неверојатно останало мало малцинство кое зборува грико, и кое денес живее во Калабрија и најмногу во Саленто. Грико е име на јазик кој ги комбинира античките дорски, византиски, грчки и италијански елементи, кои ги зборуваат луѓето во регионот Голема Грција. Постои богата традиција на јазикот грико, иако денес е ограничен, бидјќи е зборуван од страна на само околу илјада луѓе бидејќи голем дел од населениетоп било асимилирано со италијанското население.

Миграцијата на византиските грчки научници и други емигранти од Византија за време на падот на Византија (1203-1453) и главно по падот на Цариград во 1453 година до 16 век, од страна на современите научници се смета дека било клучно во заживувањето на грчките и римските студии, уметности и науки, а потоа и во развојот на ренесансниот хуманизам^[8]. Овие емигранти биле граматичари, хуманисти, поети, писатели, печатари, предавачи, музичари, астрономи, архитекти, академици, уметници, книжници, филозофи, научници, политичари и теолози^[9].

Во децениите по османлиското освојување на Цариград, многу Грци започнале да се населуваат на териториите на Венецијанската Република, вклучувајќи ја и самата Венеција^[10]. Во 1479 година имало помеѓу 4000 и 5000 грчки жители во Венеција. Покрај тоа, таа била една од економски најсилните грчки заедници од тоа време надвор од Отоманското Царство^[11]. Во ноември 1494 година, Грците во Венеција побарале дозвола и им било дозволено да основаат братство^[12], односно филантропско и религиозно општество кое имало своја комисија и офицери за да ги застапува интересите на грчката заедница. Ова било првото официјално признавање на правниот статус на грчката колонија од страна на венецијанските власти. Во 1539 на Грците од Венеција им било дозволено да почнат да градат своја сопствена црква, Сан Џорџо деи Греци, која сè уште се наоѓа во центарот на Венеција.

Иако повеќето од грчките жители на Јужна Италија станале целосно италијанизирани во средниот век, грчката култура и јазик останале и преживеале во современи времиња. Ова се должи на фактот дека миграциските правци меѓу јужна Италија и грчкото копно никогаш целосно не престанале.

Така, на пример, Грците повторно го колонизирале регионот во 16 и 17 век. Ова се случило како реакција на освојувањето на Пелопонез од страна на Османлиите. Особено по падот на Корони (1534) голем број Грци и Албанци побарале и им било доделено прибежиште во областите Калабрија, Саленто и Сицилија. Грците од Корони припаѓале на благородништвото и со себе понеле значителен подвижен имот. Тие добиле посебни привилегии и добиле даночни ослободувања. Друг дел од Грците што се преселиле во Италија дошле од регионот Мани во Пелопонез. Маниотите биле познати по своите горди воени традиции и за нивните крвави вендети (друг дел од овие Грци се преселил на Корзика, на пример, Корзиканските вендети). Овие миграции го зајакнале депопулираниот италијански југ со културно енергичен и воено способен елемент.

Кога италијанските фашисти ја добиле власта во 1922 година, тие ги прогонувале грчките семејства^[13].

Грико се популациона група во Италија со грчко потекло која сè уште постои денес во италијанските региони Калабрија и Апулија^[14]. Традиционално тие говореле на грчки јазик, форма на грчки јазик што ги комбинира старите дорски и византиски грчки елементи. Некои веруваат дека потеклото на јазикот на Грико може да се проследи во колониите на Голема Грција. Грците биле доминантен елемент на населението во некои региони на југот на Италија, особено во Калабрија, Саленто, делови од Луканија и Сицилија до 12 век. Во текот на изминатите векови, Грико биле под силно влијание на Католичката црква и латинската култура, и како резултат на тоа многу од нив биле асимилирани^[15] во италијанската култура. Гриковиот јазик е сериозно загрозен поради јазичниот премин кон италијанскиот јазик и големата внатрешна миграција во градовите во последниве децении^[16]. Заедницата на Грико моментално е проценета на 60.000 членови^[17][18]

• Grika milume! Архивирано на 28 август 2005 г. An online Griko community
• Enosi Griko, Coordination of Grecìa Salentina Associations
• Grecìa Salentina Архивирано на 24 март 2005 г. official site (in Italian)
• Salento Griko (in Italian)
• English-Griko dictionary Архивирано на 4 март 2019 г.