വെർബനേസി

വെർബനേസി കുടുംബത്തിലെ മിക്ക സസ്യങ്ങളുടേയും ഇലകൾ അഭിന്യാസ (opposite phyllotaxis)രീതിയിലാണ് ക്രമീകരിച്ചിരിക്കുന്നത്. എന്നാൽ വളരെ ചുരുക്കം സ്പീഷിസുകളിൽ വർത്തുളന്യാസത്തിലാണ് (whorled phyllotaxis) ഇലകൾ ക്രമീകരിച്ചിരിക്കുന്നത്. ഇവയ്ക്ക് ഉപപർണ്ണങ്ങൾ ഉണ്ടാകാറില്ല. ഒട്ടുമിക്ക സ്പീഷിസുകളുടേയും തണ്ടിന്റെ പരിച്ഛേദം (cross-section) ചതുരാകൃതിലായിരിക്കും. രൂക്ഷഗന്ധമുള്ള പുഷ്പങ്ങളോടും ഇലകളോടും കൂടിയവയുമാണ്.^[3]വെർബനേസി സ്പീഷിസുകളുടെ പൂക്കൾ ദ്വിലിംഗ സ്വഭാവത്തോടു കൂടിയ വയാണ്. സമമിതി (zygomorphic) പാലിക്കുന്നവയും പൂക്കൾക്ക് കൂടിച്ചേർന്ന 5 പുഷ്പദളങ്ങളും 5 വിദളങ്ങളുമാണുള്ളത്. സാധാരണയായി പുംബീജപ്രധാനമായ 4 കേസരങ്ങളാണ് ഉണ്ടാകാറ് എങ്കിലും ചില സ്പീഷിസുകളിൽ രണ്ടോ അഞ്ചോ കേസരങ്ങൾ കാണപ്പെടാറുണ്ട്. പൊങ്ങിയ അണ്ഡാശയം (superior Ovary) ത്തോടു കൂടിയ ഇവയ്ക്ക് കൃത്യമായി വിഭജിച്ച രണ്ട് അല്ലെങ്കിൽ നാല് അറകളുള്ള അണ്ഡാശയവും രണ്ട് അല്ലെങ്കിൽ നാല് അണ്ഡകോശങ്ങളും(Ovules) ഉണ്ടാകും.^[4] ഇവയുടെ ഫലങ്ങൾ ചെറിയതായിരിക്കും ചിലത് ഭക്ഷ്യ യോഗ്യമാണ്.^[5]

ഈ കുടുംബത്തിലെ കേരളത്തിൽ സാധാരണ കണ്ടുവരുന്ന അംഗങ്ങൾ മൈല, ആറ്റുനൊച്ചി, കൊങ്ങിണി, പാരിജാതം, നായ്‌ക്കുമ്പിൾ, നീർത്തിപ്പലി, മാണിക്ക്യച്ചെമ്പഴുക്ക തുടങ്ങിയവയാണ്.

• 
  മയിലെള്ളിന്റെ പൂക്കൾ
• 
  ആറ്റുനൊച്ചി
• 
  കൊങ്ങിണി
• 
  പാരിജാതം
• 
  നായ്‌ക്കുമ്പിൾ
• 
  നീർത്തിപ്പലി
• 
  മാണിക്ക്യച്ചെമ്പഴുക്ക

• വെർബനേസി എന്ന വിഷയവുമായി ബന്ധമുള്ള കൂടുതൽ പ്രമാണങ്ങൾ (വിക്കിമീഡിയ കോമൺസിൽ)
• വെർബനേസി എന്ന ജീവവർഗ്ഗവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട വിവരങ്ങൾ വിക്കിസ്പീഷിസിൽ കാണുക.
• Verbenaceae of Mongolia in FloraGREIF Archived 2016-03-03 at the Wayback Machine.