माधव त्रिंबक पटवर्धन

पटवर्धनांचा जन्म इ.स. १८९४ साली बडोदा, बडोदा संस्थान येथे झाला. त्यांनी इ.स. १९१६ साली फारसी भाषा हा विशेष विषय निवडून बी.ए. पदवी मिळवली, तर इ.स. १९१८ साली इंग्रजी साहित्य हा विषय निवडून एम.ए.चा पदव्युत्तर अभ्यासक्रम पुरा केला.

शिक्षणानंतर इ.स. १९१८ ते इ.स. १९२४ या कालखंडात ते फर्ग्युसन महाविद्यालय, पुणे येथे फारसी भाषा शिकवत होते. त्यानंतर ते कोल्हापूर येथील राजाराम महाविद्यालयात फारसीचे प्राध्यापक म्हणून रुजू झाले. तेथे त्यांनी इ.स. १९२५ ते इ.स. १९३९ या काळात अध्यापन केले. माधव त्र्यंबक पटवर्धनांना त्यांच्या ’छंदोरचना’ या ग्रंथासाठी मुंबई विद्यापीठाने १ डिसेंबर १९३८ रोजी डी.लिट्. ही सन्माननीय पदवी दिली. मुंबई विद्यापीठाने मराठी साहित्यासाठी दिलेली ही पहिली डी.लिट. होती.

१९३९साली माधव ज्युलियन यांचे निधन झाले.

माधव जूलियन यांच्या पत्नी लीलाताई पटवर्धन यांनी आमची अकरा वर्षे (१९४५) या पुस्तकात माधवरावांच्या आठवणी सांगितल्या आहेत. हे पुस्तक येथे Archived 2015-04-17 at the Wayback Machine. डिजिटल स्वरूपात उपलब्ध आहे. तिथे ते वाचता येते आणि उतरवूनही घेता येते.

माधवरावांचे व्यक्तिमत्त्व वादळी ठरले होते. त्यांच्या निधनानंतर त्यांच्यावर तीन-चार चरित्रग्रंथ लिहिले गेले आहेत. ते असे :

• स्वप्नभूमी माधव ज्यूलियन : लेखक शंकर केशव कानेटकर
• डॉ. पटवर्धन ऊर्फ माधव ज्यूलियन : लेखक दत्तात्रेय नरसिंह गोखले
• माधव ज्यूलियन : गंगाधर देवराम खानोलकर

• उमरखय्यामच्या रुबाया (इ.स. १९२९, मूळ पर्शियन रुबायांचा पहिला अनुवाद)
• काव्यचिकित्सा (निधनोत्तर इ.स. १९६४, लेखसंग्रह)
• काव्यविहार (निधनोत्तर इ.स. १९४७, लेखसंग्रह)
• गज्जलांजली(१९३३, स्फुट गझला)
• छंदोरचना (१९३७, संशोधनात्मक)
• तुटलेले दिवे (१९३८, एक 'सुनितांची माला'नामक दीर्घकाव्य आणि बाकीच्या स्फुट कविता)
• द्राक्षकन्या (इ.स. १९३१, रुबायांचे दुसरे मराठी भाषांतर)
• नकुलालङ्कार (इ.स. १९२९, दीर्घकाव्य)
• फारसी - मराठी शब्दकोष (इ.स. १९२५)
• भाषाशुद्धि-विवेक (१९३८, लेख आणि भाषणे)
• मधुलहरी (मृत्यूनंतर इ.स. १९४०, रुबायांचे सुधारित तिसरे भाषांतर)
• विरहतरङ्ग (इ.स. १९२६, खंडकाव्य)
• सुधारक (१९२८, दीर्घकाव्य)
• स्वप्नरंजन (१९३४, काव्यसंग्रह)

प्रसिद्ध कविता

• कशासाठी पोटासाठी
• जीव तुला लोभला माझ्यावरी
• प्रेम कोणीही करीना
• प्रेमस्वरूप आई
• मराठी असे आमुची मायबोली

• झाशीची राणी, ताराबाई मोडक, माधव जुलियन - चरित्रे तीन पुस्तके एकत्रित (लेखिका - ललितकला शुक्ल, १९९६)

• इ.स. १९३३मध्ये नाशिक येथे झालेल्या कविसंमेलनाचे अध्यक्ष.
• इ.स. १९३४मध्ये बडोदे येथे झालेल्या साहित्यसंमेलनात ते कविशाखेचे अध्यक्ष होते.
• अध्यक्ष, इ.स. १९३६मध्ये जळगाव येथे झालेल्या मराठी साहित्य संमेलन.
• "छंदोरचना" साठी मुंबई विद्यापीठाकडून डी. लिट. प्रदान. (मराठी साहित्यातील योगदानाबद्दल भारतातली पहिली डी. लिट.)(१ डिसेंबर १९३८)
• पुण्यातल्या टिळकरोडवरील महाराष्ट्र साहित्य परिषदेच्या सभागृहाला ’माधवराव पटवर्धन सभागृह’ असे नाव देण्यात आले आहे.

• आचार्य अत्र्यांचा "झेंडूची फुले" हा काव्यसंग्रह माधव ज्यूलियन व रविकिरण मंडळाचे इतर सदस्य ह्यांच्या हलक्या फुलक्या प्रेमकवितांचे विडंबन आहे.
• माधव ज्युलियन यांच्या सर्व कवितांचे संकलन व संपादन प्रा. रा.श्री. जोग, डॉ. द.न. गोखले, डॉ. सु.रा. चुनेकर यांनी 'समग्र माधव ज्यूलियन' या नावाने केले आहे.
• डाॅ.गीता भागवत या विविध कवी आणि त्यांच्या कविता असा रंगमंचीय कार्यक्रम करतात. अशा कवींपैकी माधव ज्यूलियन व विंदा करंदीकर यांच्यावरील कार्यक्रमाचे 'शब्दसुगंध (पुष्प १)' नावाचे पुस्तक गीता भागवत यांनी लिहिले आहे.