Jambu air
Jambu air, jambu cili atau nama saintifiknya Syzygium aqueum merupakan tumbuhan dalam famili Myrtaceae bertaburan asal di kawasan ekologi tropika Malesia merangkumi kepulauan Nusantara dan Filipina serta pulau Papua dan Queensland di utara Australia.[1]
| Jambu air | |
|---|---|
 | |
| Pengelasan saintifik | |
| Alam: | |
| Divisi: | |
| Kelas: | |
| Order: | |
| Keluarga: | Myrtaceae |
| Genus: | Syzygium |
| Spesies: | S. aqueum |
| Nama binomial | |
| Syzygium aqueum (Burm.f.) Alston, 1929 | |
| Sinonim[1] | |
Senarai
| |
Buah ini sering dikelirukan dengan jambu madu kerana rupa kedua-dua buah ini yang hampir sama.
Peristilahan
Nama-nama setempat yang diberikan untuk buah ini serata kepulauan Nusantara termasuk:[2]
- jambu air mawar (di Malaysia)
- jambu cili (di Singapura)
- bahasa Minangkabau: jambu aie
- bahasa Sunda: jambu cai
- bahasa Jawa: jambu wer
- bahasa Madura: jhâmbhu wir, kalampok
- nyambu er (Bl.)
- kumpas, kumpasa, kombas, kembes (Sulawesi Utara)
- jambu jene, jambu salo (Sulawesi Selatan)
Botani
Pokok jambu air umumnya malar hijau berupa perdu mencapai ketinggian antara 3 hingga 10 meter, batang-batang pokok bengkak-bengkok dan bercabang dari pangkal pohon, kadang-kadang gemangnya mencapai 50 cm. Daun tunggal terletak berhadapan, bertangkai 0.5-1.5 cm. Helaian daun berbentuk bujur lonjong dengan panjang antara 7 hingga 25 sm dan 2.5 hingga 16 sm lebar.
Bunga-bunga jambu menjambak di hujung ranting (terminal) atau muncul di ketiak daun yang telah gugur (aksial), setiap jambak mempunyai 3-7 kuntum bunga kuning keputihan. Buah yang dihasilkan berupa beri dengan pangkal kecil dan hujung sangat melebar hampir mirip gasing; kulit buahnya licin dan berwarna merah apabila masak. Buah ini apabila digigit terasa segah rangup dengan tekstur mirip tembikai; isinya putih dan ranum berair dengan rasa masam manis. Biji benihnya kecil 1 hingga 2 sampai sebanyak 6 butir didapati dalam sebiji buah.[3][4]
Buah jambu air.
Buah jambu hijau
Buah jambu
Jambu air masak
Pangkal pokok
Batang pokok
Banir pokok
Pokok jambu air
Pokok jambu air
Kegunaan
Pemakanan
Jambu air boleh dimakan segar begitu sahaja atau dengan cicahan. Ia juga boleh dihidangkan secara rojak mahupun dimasinkan.[3]
Daun pokok jambu ini khusus digunakan masyarakat Kabupaten Kuningan di Jawa Barat sebagai pembalut khas untuk tapai ketan keistimewaan daerah tersebut.
Tujuan lain
Kayunya yang keras dan berwarna kemerahan cukup baik sebagai bahan bangunan; ia juga baik digunakan sebagai kayu bakar.[5]
Rujukan
Pautan luar
- Maklumat lanjut spesies di Flora and Fauna Web Lembaga Taman Negara SIngapura