ဆောင်းဦး
ဆောင်းဦးရာသီ(အင်္ဂလိပ်ဘာသာတွင် Autumn ဟုသုံးနှုန်း၍ အမေရိကန်နှင့် ကနေဒီယန်အင်္ဂလိပ်စာတွင် fall ဟုသုံးသည်။[၁]) သည် သမပိုင်း ရာသီ လေးခုတွင် ပါဝင်ပြီး နွေရာသီမှ ဆောင်းရာသီအကြားတွင် တည်ရှိသည်။ မြောက်ကမ္ဘာခြမ်းတွင် စက်တင်ဘာလမှ စတင်ပြီး တောင်ကမ္ဘာခြမ်းတွင် မတ်လမှ စတင်သည်။ ဆောင်းဦးဝင်လာသည်နှင့် နေ့အလင်းရောင်ရရှိမှုသည် သိသိသာသာ တိုတောင်းသွားပြီး အအေးဓာတ်သည်လည်း တဖြည်းဖြည်း ပို၍လာကာ ရွက်ပြတ်ပင်တို့မှ ကြွေကျလာသော ရွက်ကြွေတို့သည် ရာသီ၏ သွင်ပြင်ကို လှစ်ဟနေသကဲ့သို့ ရှိသည်။
 |  |
.jpg) | .jpg) |
 |  |
| သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ကဏ္ဍမှ အပိုင်းတစ်ခုဖြစ်သည့် ရာသီ | |
 | |
| ဥတုလေးပါး ပြက္ခဒိန် | |
|---|---|
| နွေဦး ၊ နွေဥတု | |
ခြောက်သွေ့ ရာသီ ၊ စိုစွတ် ရာသီ | |
| မုန်တိုင်းများ | |
ထစ်ချုန်း လေနီကြမ်း ၊ Supercell | |
မိုးဖွဲရွာခြင်း ၊ မိုးရွာခြင်း ၊ နှင်းကျခြင်း ၊ နှင်းသီးကြွေခြင်း | |
| ခေါင်းစဉ်များ | |
မိုးလေဝသ၊ ရာသီဥတုလေ့လာခြင်းအတတ် ၊ ရာသီဥတု | |
| ရာသီ ပေါ်တယ်လ် | |
ရှည်လျားပူပြင်းသော ရာသီမှလွန်လာကာ ဆောင်းဦးရာသီစဝင်လာနှင့် ဆောင်းဦးအလယ်ကဲ့သို့ အချို့သော ယဉ်ကျေးမှုတို့သည် ဆောင်းဦးကာလ နေ့ညညီချိန်တို့နှင့် ဆက်နွယ်နေသည်။[၂] မိုးလေဝသပညာရှင်များ (အထူးသဖြင့် တောင်ကမ္ဘာခြမ်းရှိ အပူပိုင်းနိုင်ငံအများစုတွင်)[၃] ဆောင်ဦးကာလကို မြောက်ကမ္ဘာခြမ်းတွင် စက်တင်ဘာ၊ အောက်တိုဘာနှင့် နိုဝင်ဘာလများ၊ တောင်ကမ္ဘာခြမ်းတွင် မတ်၊ ဧပြီနှင့် မေလများအဖြစ် ဂရီဂေါရီးယန်းပြက္ခဒိန်မှ လများကို အခြေခံ၍ သတ်မှတ်ထားသည်။[၄]
မြောက်အမေရိကတွင် ဆောင်းဦးကာလကို စက်တင်ဘာ နေ့ညညီချိန်(၂၁ - ၂၄ စက်တင်ဘာ)[၅]တွင် စတင်ပြီး ဒီဇင်ဘာလ၏ ယဉ်စွန်းချိန်(၂၁- ၂၂ ဒီဇင်ဘာ)[၆]တွင် ပြီးဆုံးသည်ဟု မှတ်ယူကြသည်။ မြောက်အမေရိက၏ အလုပ်သမားနေ့သည် စက်တင်ဘာလ၏ ပထမဆုံး တနင်္လာနေ့ဖြစ်ရာ နွေရာသီကုန်ဆုံးပြီး ဆောင်းဦးကာလစတင်ပြီမို့ အဖြူရောင်အင်္ကျီများဝတ်ဆင်ခြင်းကဲ့သို့ နွေကာလတုန်းက စောင့်စည်းပြုမှုဖွယ် အမူကိစ္စအားလုံးမှ လွတ်မြောက်နိုင်ပြီ ဖြစ်သည်။[၇] နေ့ခင်းနှင့် ညခင်းအပူချိန်တို့လည်း လျော့ကျလာကာ ရော်ရွက်တို့လည်း ကြွေကျလာကြပြီ ဖြစ်သည်။[၈] အရှေ့အာရှရိုးရာပြက္ခဒိန် (solar term)များတွင် ဆောင်းဦး သည် ဩဂုတ်လ ၈ ရက် သို့မဟုတ် ထိုရက်တဝိုက်တွင် စတင်ပြီး နိုဝင်ဘာ ၇ ရက်နှင့် ထိုရက်ပတ်လည်တွင် ကုန်ဆုံးသည်ဟု ဆိုကြသည်။ အိုင်ယာလန်နိုင်ငံတွင် အမျိုးသား မိုးလေဝသဌာန ( Met Éireann) အရ ဆောင်းဦးလများမှာ စက်တင်ဘာ၊ အောက်တိုဘာနှင့် နိုဝင်ဘာလများ ဖြစ်သည်။[၉] ဩစတေးလျနိုင်ငံနှင့် နယူးဇီလန်နိုင်ငံများတွင် မတ်လ ၁ ရက်နေ့မှ မေလ ၃၁ ရက်နေ့သည် တရားဝင် ဆောင်းဦးရာသီကာလ ဖြစ်သည်။[၁၀]
ခရီးသွားလုပ်ငန်း
ရွက်ပြတ်ပင်ရှိရာဒေသများလိုပင် ဆောင်းဦး၌ အရွက်များ အရောင်ပြောင်းလဲသွားခြင်းကို တွေ့ရသော်လည်း အထူးသဖြင့် မြောက်အမေရိကရှိ ဒေသအများအပြား၊ အရှေ့အာရှ(တရုတ်၊ ကိုရီးယားနှင့် ဂျပန်တို့ပါဝင်)၊ ဥရောပ၊ ပန်တာဂိုးနီးယားဒေသရှိ သစ်တောများ၊ ဩစတေးလျအရှေ့ပိုင်းနှင့် နယူးဇီလန် တောင်ပိုင်းကျွန်းတို့တွင် ဆောင်ဦးသစ်ရွက်ရောင်များကို ကြည့်ရှုနိုင်သည်။
ကနေဒါအရှေ့ပိုင်းနှင့် နယူးအင်္ဂလန်တို့၏ ဆောင်းဦးအရွက်ရောင်များသည် ထင်ရှားလှပြီး[၁၁][၁၂] ခရီးသွားများကို အဓိက ဆွဲဆောင်မှုဖြစ်ခဲ့ရာ ဒေသအတွက် ထိုလုပ်ငန်းမှ အမေရိကန်ဒေါ်လာအများအပြားကို ရှာဖွေပေးနိုင်ခဲ့သည်။[၁၃][၁၄]