အစ္စလာမ်ဘာသာ၏ အုတ်မြစ်များ

ရှီအာ များသည် အစ္စလာမ် ၏အုတ်မြစ်များကို အိုဆူလေဒီးန် နှင့် ဖှရူအေဒီးန် နှစ်ခုပေါ်တွင်အခြေခံပြီးယုံကြည်ထားသည်။ အိုဆူလ် သည်ယုံကြည်ချက်ပိုင်းဆိုင်ရာဖြစ်ပြီး ဖှရူအ် သည် ဝါဂျိဘ် ဆိုင်ရာကျင့်ဆောင်မှုများဖြစ်သည်။ အိုဆူလ် ကိုယုံကြည်ရမည်မှာ သာသနာကိုလက်ခံခြင်း နှင့်ပတ်သက်၍သတ်မှတ်ချက်ဖြစ်ပြီးဖှရူအ် ကိုကျင့်ဆောင်ခြင်းသည်ကား မွတ်စလင်မ် ဖြစ်ခြင်းမဖြစ်ခြင်းအတွက်သတ်မှတ်ချက်မဟုတ်ပါ။ ရှီအာမဇ်ဟဘ် ၏အိုဆူလ် မှာအောက်ပါအတိုင်းဖြစ်သည်။:^[၁][၂]

• *သောင်ဟီးဒ် - အလ္လာဟ် အရှင်မြတ်တစ်ပါးတည်းတည်ရှိခြင်း
• *နဗူဝသ် - တမန်တော်မိုဟမ္မဒ်(ဆွ) နှင့်တမန်တော်အပေါင်းအားစေလွှတ်ခြင်း
• *မအားဒ် - လူသားအပေါင်းတစ်နေ့ပြန်လည်ရှင်သန်ထကြွရမည်ဖြစ်ပြီး စစ်ဆေးမေးမြန်းခြင်းခံရမည် လူ သားတိုင်းမိမိတို့နှင့်ထိုက်တန်သည့်ရလဒ်ကိုရရှိမည့်နေ့ဖြစ်သည်။
• *အဒ်လ် - အလ္လာဟ် အရှင်မြတ်၏ လုပ်ရပ်တိုင်းသည်သင့်တင့်မျှတမှုရှိပြီး မည်သူတစ်ဦးတစ်ယောက်ကိုမှ ရက်စက်ခြင်းအလျင်းမရှိ၊အရာရာတိုင်းကိုထိုက်တန်သည့်နေရာတွင်ထားရှိပြီး တည်ရှိမှုတိုင်းအားအကောင်း ဆုံးအနေအထားဖြင့်စီရင်ကွပ်ကဲတော်မူ၏။.
• *အေမာမသ် - တမန်တော်မြတ်ကြီး(ဆွ) ပြီးနောက် ၁၂ ပါးသောအေမာမ်မေမာအ်စူမ်(အစ) များသည် အေ မာမသ် နှင့် ခေလာဖှသ် ကိုဆက်ခံသူများဖြစ်ကြသည် ၊ ထိုအေမာမ် များသည် အလ္လာဟ် အရှင်မြတ်ဘက်မှ ခန့်အပ်သူများဖြစ်ကြသည်။.

ဖှရူအေဒီးန် မှာ ဝါဂျိဘ် မလုပ်မနေရ အမလ် (အရေးကြီးသည့်ကျင့်ဆောင်မှုများ) အနေနှင့် ၁၀ ခုရှိသည်။:^[၃]

• နမါးဇ်
• ရိုဇာ
• ဟဂျ်
• ဇကားသ်
• ခွမ်စ်
• ဂျေဟားဒ်
• အမ်ရ်ဘေမာအ်ရူးဖှ် နဟီအဇ်မွန်ကရ် (ကောင်းသောဘက်သို့ဖိတ်ခေါ်ခြင်း နှင့်မကောင်းသည့်အရာ များမှတားမြစ်ခြင်း
• သဝလ္လာ သဗ္ဗရာ (အရှင်မြတ်အတွက်ချစ်ခြင်း နှင့်အရှင်မြတ်အတွက်မုန်းခြင်း)^[၄]

အဲဟ်လေစွန်နသ် ၏သာသနာ့အုတ်မြစ်သည်အောက်ဖော်ပြပါ ငါးခုတွင်သတ်မှတ်ယုံကြည်ထားသည်။ မွတ်စလင်မ် တိုင်း၎င်းတို့အားကျင့်ကြံရမည်မှာ ဝါဂျိဘ် ဖြစ်သည်။:^[၅][၆]

• -ရှဟာဒသ်သိုင်းန် ….…. နှစ်ခုသောအရာကိုသက်သေပေးခြင်း တစ်ပါးတည်းအရှင်ကို သက်သေပေးခြင်း (لااله الا الله) နှင့် တမန်တော်မြတ်ကြီး (ဆွ) သည် အလ္လာဟ် ၏ နဗီ ဖြစ်ကြောင်းကိုသက်သေပေးခြင်း (محمد رسول الله)
• -နမါးဇ်
• -ရိုဇာ
• -ဇကားသ်
• -ဟဂျ်

အစ္စမာအီလီ များသည်အောက်ဖော်ပြပါ ၇ ခုကိုသာသနာ့အခြေခံအုတ်မြစ်အဖြစ်ယုံကြည်ကြသည်။:^[၇]

• -အီမါန်
• -သွဟာရသ်
• -နမါးဇ်
• -ဇကားသ်
• -ရိုဇာ
• -ဟဂျ်
• -ဂျေဟားဒ်