အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု၏ လွတ်လပ်ရေး ကြေညာစာတမ်း

အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု၏ လွတ်လပ်ရေးကြေညာစာတမ်း ၊ တရားဝင်အားဖြင့် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု ဆယ့်သုံးပြည်နယ်၏ ညီညွတ်သော ကြေညာစာတမ်းသည် ၁၇၇၆ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင်လ ၄ ရက်နေ့တွင် ဖီလာဒဲလ်ဖီးယားမြို့ ၊ ပင်ဆယ်ဗေးနီးယားပြည်နယ် တွင် ဒုတိယအကြိမ် တိုက်လုံးဆိုင်ရာကွန်ဂရက် အစည်းအဝေးမှ လက်ခံအတည်ပြုခဲ့သော ကြေညာချက်နှင့် စတင်တည်ထောင်သည့်စာတမ်းဖြစ်သည်။ အမေရိကန်တော်လှန်ရေး ကာလအတွင်း အတည်ပြုပြဋ္ဌာန်းခဲ့သော အဆိုပါကြေညာစာတမ်းတွင် ဗြိတိန်နိုင်ငံ နှင့် စစ်ဖြစ်ပွားနေသော ကိုလိုနီနယ်မြေ ၁၃ ခု သည် ၎င်းတို့အား လွတ်လပ်သော အချုပ်အခြာအာဏာပိုင် နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံ အဖြစ် အဘယ်ကြောင့် မှတ်ယူထားကြောင်း၊ ဗြိတိသျှအုပ်ချုပ်မှုအောက်တွင် မရှိတော့ကြောင်း ရှင်းပြထားသည်။ ကြေညာချက်နှင့်အတူ၊ ဤပြည်နယ်အသစ်များသည် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုကို စုပေါင်းဖွဲ့စည်းရန် ပထမခြေလှမ်းတစ်ရပ်ကို လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်။

အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု၏ လွတ်လပ်ရေး ကြေညာစာတမ်း
စာတမ်း၏ မိတ္တူ၊ ၁၈၂၃ ခုနှစ်
ဖန်တီး	၁၇၇၆ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ မှ ဇူလိုင်လ
အတည်ပြု	၁၇၇၆ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင်လ (၄) ရက်နေ့
တည်နေရာ	မိတ္တူသိမ်းရာနေရာ- အမျိုးသား မော်ကွန်းတိုက် ပုံကြမ်း- ကွန်ဂရက် စာကြည့်တိုက်
ရေးသားသူများ	သောမတ်စ် ဂျက်ဖာဆင်၊ Commitee of Five
သဘောတူညီမှုတွင် ပါဝင်သူများ	ဒုတိယကြိမ်မြောက် တိုက်လုံးဆိုင်ရာကွန်ဂရက်၏ ကိုယ်စားလှယ်အမတ်ပေါင်း (၅၆) ဦး
ရည်ရွယ်ချက်	မဟာဗြိတိန်နှင့် ခွဲထွက်ကြောင်းကြေညာရန်နှင့်ရှင်းပြရန်[၁](စာ5)

အဆိုပါ ကြေညာချက်သည် လူတစ်ဦးချင်းစီအတွက် တန်းတူညီမျှအခွင့်အရေးများရရှိရေးဖြစ်ပြီး ၎င်းသည် လူအချို့အတွက်သာ ရည်ရွယ်ထားလျှင် ကွန်ဂရက်လွှတ်တော်က ၎င်းအား အင်္ဂလိပ်လူမျိုးများ၏အခွင့်အရေးအဖြစ် ချန်ထားခဲ့မည်ဖြစ်သည်။ ^[၂] စတီဖန် လုကက်စ်က ၎င်းကို "အင်္ဂလိပ်ဘာသာစကားတွင် လူသိအများဆုံးစာကြောင်းများထဲမှတစ်ခု" ဟူ၍၊ ဂျိုးစက်ဖ် အဲလိစ်က "အမေရိကန်သမိုင်းတွင် အပြင်းထန်ဆုံးနှင့် အကျိုးဆက်ဆုံးစကားလုံးများ ^[၃] ပါဝင်သည်ဟု ခေါ်ဆိုခဲ့သည်။ ^[၄] ဤကျမ်းပိုဒ်သည် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု၏ ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်သင့်သည့် ကျင့်ဝတ်စံနှုန်းကို ကိုယ်စားပြုပါသည်။ ဤအမြင်ကို လင်ကွန်းသည် ၎င်း၏နိုင်ငံရေးခံယူချက်၏ အခြေခံအုတ်မြစ်ဟု ယူဆကာ ကြေညာစာတမ်းကို အမေရိကန်ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံဥပဒေ ဟု အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုသင့်သည့် အခြေခံမူများဖြစ်သည်ဟု စောဒကတက်ခဲ့သည့် လင်ကွန်းက ဤအမြင်ကို သိသိသာသာ မြှင့်တင်ခဲ့သည်။ ^[၅]

ငါ့ကိုယုံပါ သခင်- ကျွန်ုပ်ထက် ဂရိတ်ဗြိတိန်နှင့် ပေါင်းစည်းခြင်းကို ပိုချစ်မြတ်နိုးသော ဗြိတိသျှအင်ပါယာတွင် မရှိပါ။ သို့သော်၊ ကျွန်ုပ်အား ဖန်ဆင်းတော်မူသော ဘုရားသခင်အားဖြင့်၊ ဗြိတိသျှပါလီမန်မှ အဆိုပြုထားသည့် စည်းကမ်းချက်များအပေါ် ဆက်စပ်မှုအား ကျွန်ုပ်လက်မခံမီတွင် ကျွန်ုပ်သည် တည်ရှိနေပါမည်။ ဒီထဲမှာတော့ အမေရိကရဲ့ ခံစားချက်တွေကို ပြောတယ်လို့ ထင်ပါတယ်။

— သောမတ်စ် ဂျက်ဖာဆန်၊ နိုဝင်ဘာဘ ၂၉၊ ၁၇၇၅