عباسیون
بعد از خلافت عومر، عوثمان و علی، امویون حکومت هکردنه و بعد ِات‌کم ضعیف بَینه و حکومت به عباسیون که از نوادگون عباس بن عبدالمطلب، عموی پیومبر، و از بنی هاشم بینِه بَرسی‌یه. عباسیون به کومک ابومسلم (بهزادان) و ونه کایرون (سیو جمه‌ئون)، خلافت ره به دست بیاردنه اما بعد ابومسلم ره بکاشتنه و حکومتی ظالمته از امویون به وجود بیاردنه. بعدأ قیومایی مِن‌جومله خیزش المقنع هم علیه عباسیون صورت بَیته که سرکوب بَینه.
خلیفه‌ئون لیست (اونانی که بغداد و سامرا دله دَینه)
| خلیفه | زندگی (تاریخ میلادی) | خلافت (تاریخ میلادی) | |
|---|---|---|---|
| ۱ | سفاح | ۷۲۷-۷۵۴ | ۷۵۰-۷۵۴ |
| ۲ | منصور عباسی | ۷۱۴-۷۷۵ | ۷۵۴-۷۷۵ |
| ۳ | مهدی عباسی | ۷۴۶-۸۱۲ | ۷۷۵-۷۸۶ |
| ۴ | هادی عباسی | ۷۶۶-۷۸۷ | ۷۸۶-۷۸۷ |
| ۵ | ابوجعفر هارون الرشید | ۷۶۶-۸۰۹ | ۷۸۷-۸۰۹ |
| ۶ | ابوعبدالله محمد الامین | ۷۸۷-۸۱۴ | ۸۰۹-۸۱۴ |
| ۷ | مأمون | ۷۸۷-۸۳۳ | ۸۱۴-۸۳۳ |
| ۸ | ابواسحاق محمد المعتصم بالله | ۷۹۷-۸۴۲ | ۸۳۳-۸۴۲ |
| ۹ | واثق | ۸۱۲-۸۴۷ | ۸۴۲-۸۴۷ |
| ۱۰ | ابوالفضل جعفر المتوکل علی الله | ۸۲۱-۸۶۲ | ۸۴۷-۸۶۲ |
| ۱۱ | ابوجعفر محمد المنتصر بالله | ۸۳۷-۸۶۲ | ۸۶۲-۸۶۲ |
| ۱۲ | ابوالعباس احمد المستعین بالله | ۸۳۶-۸۶۶ | ۸۶۲-۸۶۶ |
| ۱۳ | ابوعبد الله محمد المعتز بالله | ۸۴۷-۸۶۹ | ۸۶۶-۸۶۹ |
| ۱۴ | ابواسحاق محمد المهتدی بالله | ....-۸۷۰ | ۸۶۹-۸۷۰ |
| ۱۵ | ابوالعباس احمد المعتمد علی الله | ۸۴۴-۸۹۳ | ۸۷۰-۸۹۳ |
| ۱۶ | ابوالعباس احمد المعتضد بالله | ۸۵۷-۹۰۲ | ۸۹۳-۹۰۲ |
| ۱۷ | ابواحمد علی المکتفی بالله | ۸۷۸-۹۰۸ | ۹۰۲-۹۰۸ |
| ۱۸ | ابوالفضل جعفر المقتدر بالله | ۸۹۵-۹۳۱ | ۹۰۸-۹۳۱ |
| ۱۹ | ابومنصور محمد القاهر بالله | ۸۹۹-۹۵۱ | ۹۳۱-۹۳۴ |
| ۲۰ | ابوالعباس محمد الراضی بالله | ۹۱۰-۹۴۱ | ۹۳۴-۹۸۰ |
| ۲۱ | ابواسحاق ابراهیم المتقی لله | ۹۰۸-۹۶۸ | ۹۴۱-۹۴۳ |
| ۲۲ | ابوالقاسم عبدالله المستکفی بالله | ۹۰۵-۹۵۰ | ۹۴۵-۹۴۶ |
| ۲۳ | ابوالقاسم الفضل المطیع لله | ۹۱۴-۹۷۵ | ۹۴۶-۹۷۴ |
| ۲۴ | ابوبکر عبدالکریم الطائع بالله | ۹۳۲-۱۰۰۳ | ۹۷۴-۹۹۱ |
| ۲۵ | ابوالعباس احمد القادر بالله | ۹۴۸-۱۰۳۱ | ۹۹۱-۱۰۳۱ |
| ۲۶ | ابوجعفر عبدالله القائم بامر الله | ۱۰۰۱-۱۰۷۵ | ۱۰۳۱-۱۰۷۵ |
| ۲۷ | ابوالقاسم عبدالله المقتدی بامر الله | ۱۰۵۶-۱۰۹۴ | ۱۰۷۵-۱۰۹۴ |
| ۲۸ | ابوالعباس احمد المستظهر بالله | ۱۰۷۸-۱۱۱۸ | ۱۰۹۴-۱۱۱۸ |
| ۲۹ | ابوالمنصور الفضل المسترشد بالله | ۱۰۹۲-۱۱۳۵ | ۱۱۱۸-۱۱۳۵ |
| ۳۰ | ابوجعفر منصور الراشد بالله | ۱۱۰۹-۱۱۳۸ | ۱۱۳۵-۱۱۳۶ |
| ۳۱ | ابوعبدالله محمد المقتفی لامر الله | ۱۰۹۶-۱۱۶۰ | ۱۱۳۶-۱۱۶۰ |
| ۳۲ | ابوالمظفر یوسف المستنجد بالله | ۱۱۲۴-۱۱۷۱ | ۱۱۶۰-۱۱۷۱ |
| ۳۳ | ابومحمد الحسن المستضئ بامر الله | ۱۱۴۲-۱۱۸۰ | ۱۱۷۱-۱۱۸۰ |
| ۳۴ | ابوالعباس احمد الناصر لدین الله | ۱۱۵۸-۱۲۲۵ | ۱۱۸۰-۱۲۲۵ |
| ۳۵ | ابوالنصر محمد الظاهر بامر الله | ۱۱۷۶-۱۲۲۶ | ۱۲۲۵-۱۲۲۶ |
| ۳۶ | ابوجعفر منصور المسنتصر بالله | ۱۱۹۲-۱۲۴۳ | ۱۲۲۶-۱۲۴۳ |
| ۳۷ | ابواحمد عبد الله المستعصم بالله | ۱۲۱۳-۱۲۵۸ | ۱۲۴۳-۱۲۵۸ |
خلیفگون لیست (مصر دله)
| خلیفه | زندگی | خلافت | |
|---|---|---|---|
| ۱ | أبو القاسم أحمد المستنصر بالله | ....-۱۲۶۲ | ۱۲۶۱-۱۲۶۲ |
| ۲ | أبو العباس أحمد الحاکم بأمر الله | ....-۱۳۰۲ | ۱۲۶۸-۱۳۰۲ |
| ۳ | أبو الربیع سلیمان المستکفی بالله | ۱۲۸۵-۱۳۴۰ | ۱۳۰۲-۱۳۴۰ |
| ۴ | أبو إسحاق إبراهیم الواثق | ....-.... | ۱۳۴۰-۱۳۴۲ |
| ۵ | أبو العباس أحمد الحاکم بأمر الله | ....-۱۳۵۲ | ۱۳۴۲-۱۳۵۲ |
| ۶ | أبو الفتح أبو بکر المعتضد بالله | ....-۱۳۶۲ | ۱۳۵۲-۱۳۶۲ |
| ۷ | أبو عبد الله محمد المتوکل علی الله | ....-۱۴۰۶ | ۱۳۶۲-۱۳۷۷ |
| ۸ | أبو یحی زکریاء المستعصم بالله | ....-.... | ۱۳۷۷-۱۳۷۷ |
| ۷-۲ | أبو عبد الله محمد المتوکل علی الله | ....-.... | ۱۳۷۷-۱۳۸۳ |
| ۹ | أبو حفص عمر الواثق بالله | ....-۱۳۸۶ | ۱۳۸۳-۱۳۸۶ |
| ۸-۲ | أبو یحی زکریاء المستعصم بالله | ....-.... | ۱۳۸۶-۱۳۸۹ |
| ۷-۳ | أبو عبد الله محمد المتوکل علی الله | ....-.... | ۱۳۸۹-۱۴۰۶ |
| ۱۰ | أبو الفضل العباس المستعین بالله | ....-۱۴۳۰ | ۱۴۰۶-۱۴۱۲ |
| ۱۱ | أبو الفتح داود المعتضد بالله | ۱۳۸۰-۱۴۴۱ | ۱۴۱۲-۱۴۴۱ |
| ۱۲ | أبو الربیع سلیمان المستکفی بالله | ....-۱۴۵۰ | ۱۴۴۱-۱۴۵۰ |
| ۱۳ | أبو البقاء حمزة القائم بأمر الله | ....-۱۴۵۹ | ۱۴۵۰-۱۴۵۵ |
| ۱۴ | أبو المحاسن یوسف المستنجد بالله | ....-۱۴۷۹ | ۱۴۵۵-۱۴۷۹ |
| ۱۵ | أبو العز عبد العزیز المتوکل علی الله | ۱۴۱۶-۱۴۹۸ | ۱۴۷۹-۱۴۹۸ |
| ۱۶ | أبو الصبر یعقوب المستمسک بالله | ....-۱۵۲۱ | ۱۴۹۸-۱۵۰۹ |
| ۱۷ | محمد المتوکل علی الله | ....-۱۵۴۳ | ۱۵۰۹-۱۵۱۶ |
| ۱۶-۲ | أبو الصبر یعقوب المستمسک بالله | ....-۱۵۲۱ | ۱۵۱۶-۱۵۱۷ |
منبع
- الخضری، بیک ، الشیخ محمد، “ (تاریخ الأمم الإسلامیة) “،«الدولة العَباسیَة»، چاپ: دارالمعرفة ، بیروت. لوبنان. ۱۹۸۹ میلادی.